گویا بعد از سوریه و عراق حالا رییس جمهور ترکیه می خواهد به جان ایران بیفتد و چالشی جدی برای تهران در میان کشوهای همسایه به خصوص آذربایجان ایجاد کند، ناظران سیاسی بر این باورند که؛ باید کاملا مراقب باشیم تا در تله‌ای که اردوغان می‌خواهد دو کشور را در آن بیندازد، اسیر نشویم، لذا در چنین شرایطی هم باید به اظهارات آقای اردوغان اعتراض کرد و هم از روابط تهران و باکو مراقبت کنیم.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اخیرا در رژه نیروهای نظامی در باکو اظهاراتی را درباره رود ارس مطرح کرد او بیتی از شعر مشهور آراز خطاب به رود ارس در مرز ایران و جمهوری آذربایجان را خواند که مضمون آن گلایه از جدا شدن شهروندان آذری‌زبان در دو سوی این رودخانه است. او این شعر نسبتا طولانی را این گونه خواند: ما از شما جدا نمی‌شدیم ما را به زور از شما جدا کردند. ارس، بزودی قدرت می‌گیرد.
این سخنان رئیس جمهور ترکیه واکنش‌های زیادی را دنبال داشت چنانچه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در صفحه توئیتر خود در واکنش به اظهارات رئیس جمهور ترکیه نوشت: به اردوغان نگفته بودند شعری که به غلط در باکو خواند مربوط به جدایی قهری مناطق شمالی ارس از سرزمین مادری شأن ایران است! آیا او نفهمید که علیه استقلال جمهوری آذربایجان سخن گفته است؟ هیچ کس نمی‌تواند درباره آذربایجان عزیز ما صحبت کند.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز از احضار سفیر ترکیه در جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اظهارات مداخله‌جویانه و غیرقابل قبول آقای اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سفر به باکو خبر داد.
وی در صفحه توئیتر خود نوشت: به سفیر ترکیه گفته شد بنا کردن سیاست خارجی بر خیالات، خردمندانه نیست. بسیارند در ترکیه که تاریخ را نیک می‌دانند. لازم است پیش از خوانش شعرها، ریشه اصلی سرایش آن را به دولتمردان خود یادآوری کنند. آذربایجان غیور، پاره تن ایران عزیز، همواره دژ مستحکم وطن بوده است.
گفتنی است؛ اظهارات نابخردانه اردوغان موجب شد تا واکنش به شعرخوانی قابل تامل او تنها واکنش وزارت خارجه کشورمان را در پی نداشته باشد؛ همه ملت ایران با هر قومیت و فرهنگی نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند و بر یکپارچگی کشور تاکید دارند
البته احضار سفیر ترکیه در ایران از سوی وزارت امورخارجه کشورمان با واکنش مقامات ترکیه مواجه شد و همانطور که خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش داد وزارت امور خارجه این کشور سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا را در ارتباط با آنچه اتهامات ایران علیه رئیس‌جمهور اردوغان خوانده شده، احضار کرده است.
شعرخوانی غلط اردوغان درباره ارود ارس و آذربایجان و اصرار بر ادامه اشتباع خود درحالی است که استاد شهریار در باره قفقازه شعری بدین مضمون سروده است؛ سلام ما بر تو ای دیار جوانمردان قفقاز، هنوز ایران از فراق تو بیقرار است. مادرم تبریز در گهواره به من می گفت من خواهری گمشده با خال لب و طره افشان در آن سوی ارس دارم.
رییس جمهور ترکیه از زمان روی کار آمدنش با حزب عدالت توسعه برای پیوستن به اتحادیه اروپا از هیچ تقلایی فرو گذاری نکرد؛ برای این کار باج های فراوانی بع چند ده هزار شرکت اروپایی داد اما آنها تنها به وعده های پوشالی بسنده کردند و حالا ترکیه مانده با بدهی بالغ بر۴۲۰ میلیارد دلار. همان اتحادبه اروپا سودای تحریم ترکیه را در سر دارد و گویا قرار است این اتفاق به زودی بیفتد و پیرو این موضوع لیر ترکیه به یک هشتم رسیده است!
از سویی دیگر، اردوغان وقتی از اروپا ناکام ماند، به جان سوریه افتاد، بعد از آن عراق و اینک منطقه ما. این مسیر، مسیر پیامبر اسلام نیست. پیامبر اسلام(ص) آمد تا به رنگ و نژاد و زبان پایان دهد و از ما یک امت بسازد. مسیر اردوغان، مسیر هیلتر و نازی‌ها و صدام‌هاست. از عاقبت آنها درس بگیرد.
مراقب باشیم در تله اردوغان اسیر نشویم
سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان گفت: نباید اجازه دهیم روابط ایران و جمهوری آذربایجان به دلیل اظهارات هدفمند اردوغان تخریب شود.
محسن پاک‌آیین با اشاره به اظهارات مداخله‌جویانه اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مراسم رژه پیروزی در باکو به باشگاه خبرنگاران گفت: رئیس جمهور ترکیه در مراسم رژه باکو که برای آزادی اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان برگزار شده بود، شرکت می‌کند و علی‌الظاهر با یک حالت احساسی حرف‌هایی را بیان و شعری را می‌خواند که به اعتقاد من نه تنها احساسی نبوده بلکه کاملاً هدفمند هم بوده است، در واقع آقای اردوغان صحبت‌های خود را از قبل طراحی کرده بود.
او افزود: خواندن این شعر به‌خودی خود این معنی را تداعی می‌کند که به دلیل موافقتنامه گلستان و ترکمنچای بخش‌های آذری جمهوری اسلامی ایران جدا شده و بالاجبار به آن طرف رفته است.
پاک‌آیین هدف اصلی اردوغان را تحریک جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان و موضع‌گیری دو کشور در مقابل یکدیگر دانست و گفت: روابط ایران و جمهوری آذربایجان در مقطع فعلی و به ویژه بعد از مواضع قوی تهران در حمایت از جمهوری آذربایجان برای آزادسازی اراضی اشغالی این کشور، روابط بسیار خوبی است.
سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان با اشاره به سفر وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان به تهران، تصریح کرد: اردوغان در چنین شرایطی این حرف را بیان می‌کند تا جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را وارد یکسری مسائل تاریخی مورد اختلاف کند و منجر به موضع‌گیری طرفین در این موضوع علیه یکدیگر شود.
او ادامه داد: باید کاملا مراقب باشیم تا در تله‌ای که اردوغان می‌خواهد دو کشور را در آن بیندازد، اسیر نشویم، لذا در چنین شرایطی هم باید به اظهارات آقای اردوغان اعتراض کرد و هم از روابط تهران و باکو مراقبت کنیم، همچنین اجازه ندهیم که روابط دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان در مقطع فعلی به دلیل اظهارات هدفمند اردوغان تخریب شود.
پاک‌آیین با اشاره به توئیت ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به اظهارات رئیس جمهور ترکیه، گفت: بسیار به موقع بود، به خصوص اینکه ترکیه را هدف قرار داده و پاسخ اردوغان را داد.
سفیر پیشین ایران در باکو با تاکید بر اینکه باید روابطمان را با جمهوری آذربایجان حفظ کنیم، تصریح کرد: ایران و جمهوری آذربایجان باید مراقب دسیسه‌های مختلفی که به دنبال ایجاد اختلال در روابط دو کشور هستند، باشند که برخی از سوی ترکیه انجام می‌شود که از قبل سابقه داشته و برخی هم از سوی ارمنستان و رژیم صهیونیستی؛ باید پشت صحنه‌های موضوع را بدانیم، اگر عکس العملی انجام می‌دهیم علیه اظهارات اردوغان باشد و سعی کنیم روابط ایران و جمهوری آذربایجان به خاطر اظهارات اردوغان که کاملا هدفمند گفته شد، خدشه‌دار نشود.
اردوغان توهمات خود را کنترل کند
یک کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: دفاع مقدس ثابت کرد که همه باید بدانند تمامیت ارضی ما خط قرمز هر ایرانی در هر کجای این زمین خاکی است؛ بنابراین تحریک کنندگان و شخص آقای اردوغان توهمات خویش را کنترل کند و به سرزمین ایران اسلامی چشم نداشته باشند.
سید رضا صدرالحسینی در گفت‌وگو با ایمنا، در مورد اظهارات اخیر رئیس جمهور ترکیه پیرامون آذربایجان اظهار کرد: اردوغان با این کار نقشه بعدی امپراطوری عثمانی را به صورت غیررسمی اعلام کرد. مدتی است که آقای اردوغان توهماتی که در مغزش می‌گذرد را بر زبان می‌آورد و بر این اساس اقداماتی را انجام می‌دهد.
وی افزود: اردوغان اخیرا، علی رغم مخالفت احزاب مختلف ترکیه، موضوع ترکیه بزرگ را مطرح کرد و در اظهارات اخیرش متوجه این موضوع نبود که قبل از سال ۱۹۱۸ این منطقه به نام آذربایجان نامیده نمی‌شده است و بعد از اینکه بخشی از ایران توسط روس‌ها در قالب عهدنامه ننگین گلستان از کشور جدا شد، به اسم آذربایجان نام گذاری شد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: بهتر است اردوغان یادش باشد که ذوق شاعری و طبع شعری ایرانیان بسیار قوی‌تر از وی است و نباید همه تفکرات خود را بر پایه توهمات برقرار کند. دیر یا زود ذات و هویت اردوغان در برابر بسیاری از مشکلات و مسائل عیارسنجی خواهد شد. مسئله مهم واکنش سریع، قاطع و صریح مقامات سیاسی ایران در این مورد خواهد بود.
صدرالحسینی یادآور شد: دفاع مقدس ثابت کرد که همه باید بدانند تمامیت ارضی ما خط قرمز هر ایرانی در هر کجای این زمین خاکی است؛ بنابراین تحریک کنندگان و شخص آقای اردوغان توهمات خویش را کنترل کنند و به سرزمین ایران اسلامی چشم نداشته باشند.
وی در مورد واکنش‌های دولت ایران در مقابل این اقدام خاطرنشان کرد: بهتر است سفیر ترکیه و آذربایجان در ایران احضار شوند و ضمن یادآوری سابقه کمک‌های تهران به حیدر علی‌اف و مردم آذربایجان در سه دهه گذشته، تذکر جدی به نمایندگان این دو کشور داده شود؛ همچنین باید به فعالیت سرگروه‌های پان‌ترکیسم و حرکت‌های آنها در کشور توجه ویژه‌ای شود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه یادآور شد: باید سوابق تاریخی منطقه در رسانه‌های عمده بخصوص رسانه ملی و استان‌های آذری زبان بازخوانی شده و اجلاس‌های علمی با حضور صاحبنظران جغرافیا در خصوص تشکیل حکومت آذربایجان برگزار شود. بهتر است تدابیر نظامی در مرزهای غرب و شمال غرب کشور پیش بینی شود.
