?>?> صلح حدیبيه و مذاکرات هسته‌اي | سیاست روز
جمعه ۷ آذر ۱۳۹۳ - ۱۸:۲۱
کد مطلب : 90164

صلح حدیبيه و مذاکرات هسته‌اي

مذاکرات فشرده هسته‌اي بالاخره پايان يافت. تمديد هفت‌ماهه مذاکرات نشان از پيچيدگي اين فرآيند دارد.
تيرماه آينده نتيجه مذاکرات مشخص مي‌شود. در بازه‌اي ۳ تا چهار ماه توافق سياسي و سالانه ۷۰۰ ميليون دلار بهاي آزاد‌سازي پول‌هاي بلوکه شده حاصل اين مذاکرات فشرده بوده است. اما  به ياد داشته‏باشيم كه مذاكرات پايان راه نيست و براي روزهاي بعد از مذاكرات در هر شرايطي بایدبرنامه داشته باشيم. تاريخ و بخصوص تاريخ صدر اسلام نمونه‏هايي از مذاكرات و موافقت‏نامه‏هاي توأم با پيروزي و شكست متعددي را در دل خود دارد. مذاكرات وين شباهت‏هاي بسياري با ماجراي صلح حديبيه دارد. مروري بر شرايط مسلمانان پيش و پس از انعقاد صلح‏نامه حديبيه درس‏هاي زيادي براي ما دارد.
صلح حديبيه چگونه اتفاق افتاد؟
مسلمانان پس از سال‏ها تحمل شكنجه، تحقير و تحريم از مكه به مدينه مهاجرت كرده و با تلاش فراوان حكومتي نوپا را تاسيس مي‏كنند. اين حكومت دشمنان بسياري دارد.رهبري پيامبر(ص)، آموزش و تبعيت نخبگان و همراهي عموم مسلمين اين حكومت نوپا را حفظ كرد و پيش برد. در تمام دوران دشمنان اسلام از زواياي مختلف جنگ تبليغاتي، اقتصادي و نظامي را به مسلمين تحميل كردند. در برخي از اين جنگها مسلمين پيروز بودند و در برخي نيز شكست خوردند.
پس از جنگ احزاب در سال پنجم هجري قدرت مسلمانان بر همگان مشخص شد. اتحاد و بسيج عمومي مشركان و يهوديان در اين نبرد نمايانگر عزم جدي آنان براي نابودي اسلام بود. از همين رو رسول اعظم (ص) درباره اين جنگ فرمود: همه اسلام روياروي همه شرك قرار گرفت. مرور اين جنگ نشان از تاكتيك‏هاي سنگين جنگ رواني، تحريم اقتصادي،‌ محاصره همه‏جانبه كفار عليه مسلمين دارد. در نهايت اين جنگ با شكست ائتلاف كفار و يهوديان و كشته شدن برخي از سران نامي جبهه دشمن با پيروزي مسلمين پايان يافت.
پس از اين پيروزي مسلمانان بيش از گذشته احساس قدرت كردند. يكسال بعد در اوج اقتدار، مسلمانان با هدف انجام عمره مفرده عازم مكه مي‏شوند. پيامبر اكرم (ص) به مسلمانان دستور داد به جز شمشير هيچ سلاحي به همراه نداشته باشند. در ميان راه در منطقه‏اي به نام عسفان پيامبر اكرم(ص) خبردار مي‏شوند كه مشركان مكه از حركت مسلمانان باخبر شده و هم قسم شده‏اند مانع ورود آنان به مكه شوند. پس از آن حضرت رسول(ص) براي پرهيز از رويارويي و خونريزي در حرم امن الهي راه خود را به سمت منطقه حديبيه منحرف كردند.
در طول زمان استقرار پيامبر در حديبيه حملاتي مقطعي به مسلمانان انجام مي‏شود كه همگي به شكست كفار مي‏انجامد. چندين مرتبه مذاكرات براي ورود مسلمانان به مكه انجام مي‏شود كه همگي بي‏نتيجه است. در نهايت قريش نماينده‏اي به سوي مسلمانان مي‏فرستد تا پيمان صلحي بين طرفين منعقد شود. به موجب اين پيمان، مسلمانان در آن سال بدون زيارت كعبه به مدينه بازمي‏گردند و سال بعد براي انجام عمره مفرده به مكه مي‏روند تا بدين صورت مشركين مكه از شماتت ساير اعراب دور بمانند. پس از توافق دوطرف در مورد آزادي اسرا، حق ورود محدود مسلمانان به مكه آن هم سالي يكبار و بدون هرگونه سلاح، بازگرداندن فراري‏ها پيمان صلحي ميان پيامبر(ص) و نماينده قريش به امضا مي‏رسد. زياده خواهي قريش به همين جا ختم نمي‏شود و جايگزيني عبارت «باسمك اللهم» به جاي «باسم الله الرحمن الرحيم» و نيز «محمد بن عبدالله» به جاي «محمد رسول الله» از ديگر اقدامات مشركين در امضاي اين توافق‏نامه است.
انعطاف استراتژيك پيامبر اعظم(ص) موجب انتقاد و خشم برخي صحابه شد. به گواهي تاريخ حتي برخي از صحابه خاص رسول اعظم(ص) كه عمق استراتژيك آنحضرت را نداشتند اين صلحنامه را باعث حقارت مسلمانان دانسته و حتي برخي بر رسالت آنحضرت نيز شك كردند. به گواهي تاريخ مسلمانان ده روز و بنابر برخي اقوال بيست روز در حديبيه اقامت كردند. پس از نوشتن و امضاي صلحنامه و شهادت جمعي از افراد مورد وثوق طرفين پيامبر اعظم(ص) به همراهانش فرمان داد كه به نشانه حج، شتران خود را قرباني كنند و سرهايشان را بتراشند. برخي از اصحاب به دليل ناخرسندي از بجا نياوردن حج و چون صلح را نوعي شكست مي‏دانستند از فرمان پيامبر(ص) سرپيچي كردند. اما پس از آنكه رسول رحمت اقدام به بجاآوردن اين اعمال كرد آنان نيز تبعيت كردند.
پس از آن مسلمانان با انبوهي از سوالات و احساس شك و يأس به مدينه بازگشتند. بنابر اسناد تاريخي سوره مباركه فتح در راه بازگشت از حديبيه بر پيامبر (ص) نازل شد كه در آن وعده فتحي مبين و اعلام رضايت خداوند از بيعت كنندگان ذكر شده است. برخي مفسران اين وعده را راجع به فتح خيبر (قلعه مستحكم يهوديان) و برخي ديگر فتح مكه مي‏دانند. پس از آن فتح خيبر، نقض صلح‏نامه توسط قريش و ورود مسلمانان به مكه عمق نگاه استراتژيك رسول اعظم(ص) را در انعقاد اين صلح‏نامه نشان داد.
از صلح حديبيه تا فتح مبين
درس‏هاي بزرگي در اين ماجرا نهفته است. عوامل متعددي موجب پيروزي مسلمانان پس از صلح حديبيه شد كه در ادامه برخي از آنها را مرور مي‏كنيم.
۱. اشتباه استراتژيك دشمن در نقض پيمان‏نامه صلح باعث شد مسلمانان از لحاظ منطق و استدلال نيز هم‏چون قدرت نظامي از دست برتر در شبه جزيره عربستان برخوردار شوند و قبايل بي‏طرف منطقه به سمت مسلمانان گرايش يابند.
۲. وحدت مسلمانان حول محور پيامبر اعظم(ص) به عنوان رهبر جامعه باعث شد جنگ رواني دشمن در القا ترس و ايجاد تفرقه در جامعه اسلامي ناكام بماند.
۳. همگامي نخبگان سياسي در تبيين رفتار استراتژيك پيامبر اعظم(ص) و شرايط موجود موجب برطرف شدن حس ترس و نااميدي و شك در جامعه مسلمانان شد.
۴. مسلمانان پس از بازگشت از حديبيه هم‏چون گذشته دشمني خود را با مشركان و كفار حفظ كردند و اين تصور كه با اين صلح همه مشكلات حل مي‏شود را نداشتند.
۵. آرمان‏هايي همچون تحقق اسلام در تمام شبه جزيره و فتح مكه هرگز از ذهن عمومي مسلمانان پاك نشد.
۶. ايمان مسلمانان به راهي كه رفته‏اند و اقداماتي كه انجام داده بودند بيش از گذشته بود و از اين طريق جنگ رواني و تبليغاتي دشمن مبني بر غلط بودن استراتژي مبارزه با كفر و پايان عمر سياسي حكومت نبوي خنثي و ناكام شد.
مذاكرات وين و جامعه ايران
مذاكرات وين و شرايط ما بي‏شباهت به شرايط مسلمانان در سال ششم هجري نيست. ملت مسلمان ايران پس از سال‏ها مبارزه با تهاجم‏هاي نظامي، اقتصادي و فرهنگي غرب در مرحله‏اي تازه وارد مذاكراتي با سران دشمني باخود شده‏است. دشمن هرچه از ميز مذاكره نتواند بدست آورد پس از آن از طريق جنگ رواني و تبليغاتي آنرا دنبال مي‏كند.
از فرداي پايان مذاكرات رسانه‏هاي دشمن شروع به تبليغ ميكنند كه جمهوري اسلامي ايران تسليم شد و يا سياست‏هاي سي‏ساله نظام شكست خورد؛ و از اين طريق ضمن دست‏وپا كردن توجيه براي رفتار غيرمسئولانه خود تلاش مي‏كنند در جامعه ايران تفرقه و نااميدي و شك را ترويج كنند. اين رسانه ها با تفرقه در ميان گروه‏هاي انقلاب و متهم كردن يكديگر به تسليم و ترس تلاش مي‏كنند اقدامات شجاعانه و مقتدرانه نظام و تيم مذاكره‏كننده هسته‏اي را كوچك و تحقير كنند؛ با ايجاد شك به اركان نظام سعي مي‏كنند بدنه اجتماعي نظام را سست كنند؛ با ايجاد يأس سعي مي‏كنند چرخ پيشرفت اقتصادي و اقتدار نظام را از كار بياندازند.
برنامه ما براي روز بعد از مذاكرات
اما ما براي روز بعد از پايان مذاكرات برنامه داريم و آنرا اجرا خواهيم كرد:
۱. ما مي‏دانيم كه دير يا زود دشمنان ما قطعاً توافقات حاصله را نقض خواهند كرد و بر بي‏آبرويي خود و غيرقابل اعتماد بودن خودشان مهر تاييد دوباره‏اي خواهندزد.
۲. اکنون بيش از گذشته بر محور وحدت خود يعني اصل ولايت فقيه و احكام اسلام گرد خواهيم آمد چرا كه قرآن به ما وعده فتح مبين داده‏است.
۳. بايد با جديت بيشتري براي پيشرفت اقتصادي، سياسي و اقتدار نظام تلاش مي‏كنيم چون مي‏دانيم تنها راه موفقيت تكيه بر توان داخلي خودمان است. مذاکرات اين روزها نشان داد که راه علاج اقتصاد کشور تمرکز بر اقتصاد مقاومتي است.
۴. متحدتر از گذشته براي اعتلاي كشور تلاش ‏كنيم.
۵. از فرداي بعد از مذاكرات هسته‏اي براي فتح بزرگ روزشماري مي‏كنيم و به دشمنان خود مي‏گوييم همانطور كه پس از فتح مكه رسول اعظم(ص) با مسلمانان در جوار کعبه نماز را بپا داشتند، به زودي ما نيز همراه مولايمان در مسجدالاقصي همگي به نماز خواهيم ايستاد.
دکترعلی مروی
https://siasatrooz.ir/vdcjxveh.uqeymzsffu.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی