ترامپ که به یک ساله شدن ریاست جمهوری‌اش نزدیک می‌شود همچنان تلاش دارد تا با فضای ابهام‌برانگیز و البته جنجال‌ساز خود را رئیس‌جمهوری متفاوت و کارآزموده نشان دهد. در جدیدترین اقدام وی پس از دیدار با نظامیان ارشد کشورش، در جمع خبرنگاران با ادبیاتی مبهم گفته که این روزها، روزهای آرامش قبل از توفان است. خبرنگاران پرسیدند: «چه توفانی آقای رئیس‌جمهور. برای ایران؟ برای داعش؟ برای چه چیزی؟» ترامپ با لبخند پاسخ داد: «ما نظامیان بزرگ دنیا را در این سالن داریم. به شما خواهم گفت.»
این جملات از زبان ترامپ این سوال را مطرح می‌سازد که هدف ترامپ از بیان این جملات چیست و آیا واقعا توفانی در راه است و ترامپ در حال زمینه‌سازی برای آن است؟ با توجه به ساختار حاکم بر آمریکا و نیز بیان این جملات در جمع نظامیان این گزینه مطرح می‌شود که ترامپ به دنبال رویکرد نظامی در صحنه جهانی است و رفتارهای وی در ماه‌های گذشته علیه ایران، کره شمالی، سوریه، روسیه و چین سندی بر این مسئله عنوان می‌شود. حال این سوال مطرح است که آیا آمریکا توان اجرای چنین توفانی را دارد؟
پاسخ به این سوال را در وضعیت درونی و بیرونی آمریکا می‌توان جست‌وجو کرد. در عرصه داخلی آمریکا هر چند که همچنان میان حرف اول را می‌زنند چنانکه ترامپ نیز اولویت کاری خود را جلب رضایت آنان قرار داده که افزایش بودجه نظامی تا ۷۰۰ میلیارد دلار، تاکید بر فروش گسترده تسلیحات در جهان، تقویت حضور نظامی آمریکا در مناطق مختلف جهان از جمله در اروپای شرقی و افغانستان نمودی از این رفتارها است.
در این میان در درون آمریکا از یک‌سو جریان‌های سیاسی دموکرات و جمهوری‌خواه علیه ترامپ هستند چنانکه وی همچنان در چینش کابینه ثبات و مقتدر ناتوان بوده است و از سوی دیگر جامعه آمریکا دچار شکاف عمیق با ساختار حاکم بر کشور است که اعتراض‌های خیابانی به عنوان اعتراض به نژادپرستی و سیاست‌های دولت از آن جمله است.
در عرصه جهانی نیز آمریکا تقریبا متحدان بسیاری را از دست داده چنانکه اعضای ناتو حاضر به تامین بودجه ناتو نیستند و اروپایی‌ها فاصله گرفتن از آمریکا را دنبال می‌کنند. توان آمریکا چنان افول کرده که در معادلات غرب آسیا نه در عراق و سوریه بلکه در جمع مهره‌های خود نیز توان اجرایی ندارد که اختلافات میان کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس نشانی از آن است. اکنون دیگر جهان آمریکا را فرمانروای نظام تک‌قطبی نمی‌بیند و جنجال‌سازی‌های ترامپ نیز نتیجه‌ای برای احیای یک‌جانبه‌گرایی آمریکا نداشته است.
با توجه به مجموع این مولفه‌ها می‌توان گفت که عملا آمریکا توان ایجاد توفانی جدید را ندارد و سخنان ترامپ بیشتر برگرفته از همان سیاست رفتارها و ژست‌های ابهام برانگیز است که بدون پشتوانه عملی صورت می‌گیرد چنانکه در قبال کره شمالی، روسیه، ایران و سوریه بارها و بارها ادعای گزینه نظامی را مطرح ساخته در حالی که در عمل از مولفه‌های لازم برای اجرایی ساختن این تهدیدات برخوردار نبوده است. با این اوصاف اگر ترامپ بخواهد توفانی به پا کند قطعا بیشترین هزینه متحمل آمریکا خواهد شد که از نتایج آن تشدید روند افول هژمونی آمریکایی خواهد بود.
نویسنده: علی تتماج
