بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند که با وجود تمایل مصریها به توسعه مناسبات سیاسی با تهران اما به دلیل فشارهای آمریکا، عربستان و اسرائیل بر این کشور این روابط منجر به گسترش مناسبات سیاسی نخواهد شد.
روابط تهران و قاهره از بعد از انقلاب اسلامی به دلیل گرایش دولتمردان این کشور به سمت غرب تقریبا در حالت خنثی به سر میبرد و همچنان نیز این روند ادامه دارد.
سیر تحولات مصر پیش از آنکه دستخوش تغییر و تحولات داخلی باشد متاثر از سیاستگذاران غربی بالاخص آمریکا و اسرائیل بوده است.
با وجود برخی همسوییها دولتمردان مصری در سیر تحولات منطقهای با ایران بویژه در موضوع سوریه اما ناظران سیاسی معتقدند تا زمانی که خط مشی قاهره از سوی این رژیمهای مستکبر تعیین میشود آنها نخواهند گذاشت که سد محدود بودن روابط ایران ومصر شکسته شود.
برخی ناظران بینالمللی بر این باورند اکنون وقت از سرگیری روابط بین مصر و ایران است و مصر نباید به بهانه مراعات کشورهای خلیج فارس که خود با تهران روابط و منافع اقتصادی دارند، به قطع روابط با ایران ادامه بدهد. اما این دقیقا همان نکتهای است که برهم زنندگان منطقه نمیگذارند محقق شود؛ مگر اینکه السیسی ارادهای جدی در این خصوص پیش گیرد که به باور ناظران سیاسی بعید است این اتفاق بیفتد.
به راحتی توسعه مناسبات سیاسی تهران و قاهره محقق نخواهد شد
محمد صادق کوشکی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز به روابط مصر و ایران اشاره کرد وگفت: سیاست خارجی مصر جزئی از سیاست منطقهای آمریکاییهاست در طول پیمان کمپ دیوید این سیاست خارجی منطبق با مدلهای رژیم صهیونیستی تدوین و امضا شد و این در حالی است که تمایل قابل توجهی ازسوی مردم و نخبگان مصری برای برقراری روابط با ایران وجود دارد. وی افزود: حتی بخشی از دولتمردان مصری هم تمایل دارند که با ایران ارتباط و از منافع این ارتباط بهرهمند شوند، اما دولت مصر این اجازه را ندارد چرا که آمریکا، عربستان و اسرائیل خط مشی آنها را تعیین میکنند و از این نکته به عنوان اهرمی برای فشار علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده میشود. کوشکی تصریح کرد: بعید به نظر میرسد ژنرال السیسی از اراده کافی برخوردار باشد تا این سد عدم ارتباط با ایران را شکسته و اولین رییس جمهوری باشد که بعد از ۳۷سطح روابط مصر با ایران را ارتقا دهد.
تسهیل روابط دو کشور منوط به عدم دخالتهای غرب است
صباح زنگنه کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز به روابط مصر و ایران اشاره کرد وگفت: هر وقت زمینههای فروکش شدن تنش در منطقه فراهم شود و دخالتهای کشورهای نظیر عربستان آمریکا بر مصر وارد نشود به راحتی شرایط تسهیل و توسعه مناسبات سیاسی تهران و قاهره گسترش خواهد یافت. وی افزود: در بعضی از پروندهها دیدگاههای دو کشور خیلی به هم نزدیک است و این مسئله میتواند به توسعه مناسبات کمک کند.
سیاست مصر همسو با غرب است
جعفر قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا در گفت و گو با سیاست روز به امکان توسعه مناسبات سیاسی تهران و قاهره اشاره کرد و گفت: مصریها سعی کردند در سیاست خارجی تا حدود زیادی جلب رضایت داخلی را در اولویت قرار دهند.
وی افزود: آنها در بسیاری از موارد خلاف اهداف نظامیان حاکم بر مصر مواضعی را اتخاذ کردند که حتی میتواند نارضایتیهای موجود در مصر را کاهش دهد .
قناد باشی با ذکر یک مثال اینطور توضیح داد و گفت: از موضعگیریهایی که در برخورد باعربستان صورت گرفت به خوبی میتوان مشاهده کرد؛ همچنین موضعگیریهای نظامیان حاکم بر مصر در قبال سوریه و تاکید بر ضرورت باقی ماندن بشار اسد در راس قدرت سیاسی این کشور از جمله این مثالهاست.
وی تصریح کرد: در واقع میتوان گفت که دولت قاهره در ارتباط با روابط مصر با ایران خواهد کوشید تا تصویر متفاوتی نسبت به گذشته از روابط این کشور با تهران در اذهان ایجاد کند وشاید محور نزدیکیهای احتمالی یا صوری به کمک دولت نظامی قاهره با ایران نیز در این مقطع مناقشات و مسائل مربوط به سوریه باشد.
به اعتقاد این کارشناس مسائل آفریقا چرا که دولت قاهره در موضوع فلسطین هیچ نشانهای مبنی بر اشتراک مواضع با ایران از خود نشان نداد و در مقابل کوشش کرد تا همسو با عربستان سیاست سازش با اسرائیل را پیش گیرد.
وی با تاکید بر اینکه نگاه قاهره و رفتار سیاسی این کشور در قبال ایران تنها در بعضی از موضوعات منطقهای همسو با جمهوری اسلامی است، خاطرنشان کرد: ولیکن در نهایت باید مطمئن بود که ساختار سیاسی و نظامی مصر با توجه به همسوییهای وی به سمت غرب و گرایشهای ضد اسلامی هیچ گاه به برقراری روابط سیاسی این دو کشور نخواهد انجامید.
هدی دهقان بذرافشان