سلامت کودکان سلامت فيزيکي، ذهني و اجتماعي آنان را شامل ميگردد. اهميت حفظ سلامت کودکان از لحاظ تغذيه مناسب، خواب روزانه کافي و تحرک و ورزش در آنها، براي اکثر دولتهاي جهان به عنوان وظيفهاي اساسي تعريف شده است. به طوري که کشورهاي توسعهيافته بخشي از سرانه درآمدي خود را به امر خطير کنترل رشد و تکامل طبيعي کودکان توسط متخصصان بهداشتي در مراکز بهداشتي و پزشکي اختصاص ميدهند. اين موضوع به دليل آن است که کودکان به خاطر داشتن شرايط بدني ويژه و تکامل ابتدايي سيستمهاي مختلف در بدنشان نسبت به بيماريها و عوامل محيطي آسيبپذيري بيشتري نشان ميدهند. لذا با کنترلهاي پزشکي و تغذيه مناسب در کودکان ميبايد از سلامت آنها حفاظت کرد.
اما اين مسئله متاسفانه به صورت يک عرف پذيرفته شده در همه کشورهاي جهان جاري و ساري نيست. به گونهاي که در برخي کشورهاي جهان آمار مرگ و مير کودکان به علت بيتوجهي دولتها به مرز هشدار رسيده است. به گزارش وبسايت انجمن مدافعان حقوق بشر، بر اساس آمار سازمان ملل، ميزان مرگ و مير کودکان در هند حتي بيشتر از کشورهاي آفريقايي است. به طوري که هند با يک ميليون و ۶۵۵ هزار نفر بالاترين ميزان نرخ مرگ و مير کودکان را در سال ۲۰۱۱ به خود اختصاص داده است.
بر اساس آمار سازمان ملل، روزانه ۱۹ هزار کودک زير پنج سال در سراسر جهان جان خود را از دست ميدهند که سهم بسزايي در اين آمار دارد.
اين در حاليست که بر اساس گزارش منتشرشده از سوي يونيسف، ۵۰ درصد از ميزان مرگ و مير کودکان زير پنج سال در پنج کشور هند، نيجريه، جمهوري دموکراتيک کنگو، پاکستان و چين رخ داده است و در ميان اين کشورها، ميزان تلفات هند از نيجريه با ۵۶۷ هزار مرگ و مير، جمهوري دموکراتيک کنگو با ۴۶۵ هزار کودک و پاکستان با ۳۵۲ هزار تلفات در سال ۲۰۱۱، بالاتر است.
البته اين وضعيت اسفناک صرفاً به کودکان مربوط نميشود. چندي پيش نيز بر اساس تحقيقات صورت گرفته، وضعيت زنان هند در ميان ۲۰ کشور جهان، بدترين وضعيت را دارا بود و حتي نسبت به زنان عربستان سعودي، شرايط ناگوارتري را تجربه ميکرد.
اين در حاليست که بخش قابل توجهي از حقوق بشر ويژه کودکان است. به طوري که پيمان جهاني حقوق کودک به عنوان يک پيماننامه بينالمللي براي دفاع و حمايت از حقوق کودکان تهيه شده و حاصل ۱۰ سال گفتوگو ميان کشورهاي عضو سازمان ملل است. و در حال حاضر از ۱۹۳ کشور جهان، ۱۹۱ کشور به اين پيمان ملحق شدهاند.
ماده ۶ اين معاهده بينالمللي که به موضوع بقا و پيشرفت کودکان اختصاص دارد صراحتا اعلام داشته «کودکان داراي حق طبيعي زندگي هستند و دولتها بايد زندگي، بقا و رشد کودک را تضمين کنند.» از اين رو بيتوجهي دولت هند به وضعيت بهداشتي و آموزشي کودکان در اين کشور که باعث بروز سونامي مرگ و مير کودکان شده ميتواند از مصاديق نقض حقوق کودک به عنوان زير مجموعهاي از حقوق بشر شناخته شود.