مذاکره با آمریکا و توافق هستهای را نمیتوان مطلوب مطلق رهبر معظم انقلاب اسلامی دانست چرا که در جریان مذاکرات و پس از توافق هستهای ایشان بارها نقطه ضعفهای آن را بیان کرده و هشدارهای لازم را داده بودند.
اکنون که دو سال از توافق هستهای ایران و ۱+۵ میگذرد، شاهد نقض آن از سوی آمریکا هستیم که به واسطه بدعهدی واشنگتن کشورهای عضو ۱+۵ به ویژه کشورهای اروپایی که همپیمان او هستند تن به اجرای تمام و کمال تعهدات خود در قبال برجام نمیدهند.
هدف اصلی مذاکرات پس از توافق هستهای، لغو تحریمهای اقتصادی و محدود شدن فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران بود، یک وجه آن اکنون به طور کامل در حال اجرا است.
جمهوری اسلامی ایران از زمان آغاز اجرای توافق هستهای تاکنون که دو سال از آن گذشته، تعهد خود را به اثبات رسانده است، گزارشهای منظم و دقیق آژانس انرژی اتمی بر این ادعا صحه گذاشته است و مو لای درز آن نمیرود.
آقای ظریف وزیر خارجه کشورمان در سفری چند روزه به آمریکا، مصاحبههای زیادی با رسانههای این کشور انجام داد و در آنها مسائل گوناگونی را در زمینه هستهای، آمریکا، عربستان، منطقه و دیگر مسائل مطرح کرد که مهمترین آن بحث توافق هستهای بود.
آقای ظریف در این مصاحبههای مطبوعاتی با رسانههای آمریکایی، هم «به نعل زد و هم به میخ»، از یک سو آمریکا را متهم کرد که توافق هستهای را نقض کرده و احتمال تصمیمگیری از سوی ایران درباره توافق هستهای وجود دارد، از سوی دیگر راه را برای مذاکره، هم بر سر توافق هستهای کنونی و هم در زمینه مسائل دیگر را باز گذاشت.
وزیر خارجه ایران در مصاحبه با «نیویورکر» با صراحت گفت؛ «در صورتی که شاهد حسن نیت از طرف آمریکا در اجرای توافق هستهای باشیم، این توافق، زیربنایی برای همکاری خواهد بود و نه سقف آن و امکان دارد که در حوزههای دیگر هم تعامل کنیم.»
چنین موضعی قابل تأمل و بررسی است، چرا که نقیض سخنانی است که آقای ظریف علیه آمریکا به خاطر نقض برجام زده است.
دو سال اجرای برجام و شاهد بدعهدی آمریکا بودن، زمان کمی برای یقین حاصل کردن نسبت به غیرقابل اعتماد بودن به آمریکا نیست، به این دو سال، زمان مذاکرات را هم باید اضافه کرد که نزدیک به چهار سال از عمر دولت تدبیر و امید صرف آن شده است و حاصل آن را اکنون همگان و افکار عمومی به خوبی ملاحظه و احساس میکنند.
حضرت آیتالله خامنهای در تاریخ ۱۳/۷/۱۳۹۲ و در مراسم دانش آموختگی دانشجویان ارتش در دانشگاه شهید ستاری فرمودند؛ «ما دولت ایالات متحد آمریکا را دولتی غیر قابل اعتماد میدانیم، دولتی خود برتربین، دولتی غیرمنطقی و عهدشکن، دولتی سخت در پنجه تصرف و اقتدار شبکه صهیونیسم بینالملل...»
ایشان در دیدار مداحان اهل بیت(ع)، حتی بدبین بودن به مذاکره با آمریکا را هم مطرح کرده و میفرمایند؛ «هیچ وقت نسبت به مذاکره با آمریکا خوش بین نبودم نه از باب یک توهم بلکه از باب تجربه، تجربه کردیم. نه از باب یک حالا اگر یک روزی ـ ما که در آن روز قاعدتاً نخواهیم بود ـ شماها انشاالله در جریان حوادث و جزئیات و یادداشتها و نوشتههای این روزها قرار بگیرید، خواهید دید که این تجربه ما از کجا حاصل شده، تجربه کردیم.»
تجربه مذاکرات هستهای، باید مسئولین و دست اندرکاران دستگاه دیپلماسی و تیم هستهای را به این نتیجه رسانده باشد که واقعاً آمریکا غیرقابل اعتماد است و نباید برای مذاکره دوباره بر سر موضوعات دیگر به آن خوشبین بود.
اما سخنان آقای ظریف، چیز دیگری میگوید، او میگوید، اگر «آمریکا حسن نیت نشان دهد»، یعنی تاکنون حسن نیت نداشته است، پس غیرقابل اعتماد است. اگر تاکنون حسن نیت نشان نداده، آیا قرار است از این پس حسن نیت داشته باشد؟! اگر حسن نیت آمریکا مقطعی و کوتاه باشد چه؟ البته قطعاً و یقیناً همینگونه هم خواهد بود و برای رسیدن به اهداف بعدی خود در یک مقطع کوتاه زمانی شاید حسن نیت خود را در توافق هستهای نشان دهد تا در حوزههای غیر از برجام با ایران همکاری کند. یقین بدانید که آمریکا پس از دستیابی به اهداف غیرهستهای، همه توافقات به دست آمده با ایران را نقض خواهد کرد و آنگاه ایران همچون مثَل «دست و پای کسی را در پوست گردو گذاشتن»، در تنگنای تعهداتی خواهد ماند که راهی جز اجرای آنها ندارد اما طرف مقابل زیر همه تعهداتش زده است.
آقای ظریف باید به این نکته مهم توجه داشته باشد که براساس تصمیم نظام اسلامی و تأکید حضرت آیتالله خامنهای پس از مذاکرات هستهای و توافق بر سر آن، هیچگونه مذاکرهای درباره مسائلی همچون بحران غرب آسیا، سوریه، حقوق بشر و از همه مهمتر مسائل موشکی ایران با آمریکا ممنوع است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار وزیر امور خارجه و سفرا و کارداران کشورمان که در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۹۴ انجام شد صراحتاً با رد مذاکره با آمریکا درباره مسائل منطقه تأکید میکنند؛ «آمریکاییها به دنبال تحمیل منافع خود هستند نه حل مسائل.»
با این اوصاف آقای ظریف چرا اعلام میکند آمریکا حسن نیت در اجرای توافق هستهای نشان دهد، در حوزههای غیر از برجام همکاری میکنیم؟!
اگر آقای ظریف به دنبال مجاب کردن و ترغیب آمریکا به اجرای برجام با وعده مذاکره بر سر مسائل دیگر است، چنین سیاستی یک اشتباه دیگر از سوی دستگاه دیپلماسی خواهد بود.
انتظار و توقع حسن نیت از آمریکا، انتظاری است که به وصال نخواهد رسید.
نویسنده: محمد صفری