۷ آذر در تقویم به نام دلاوران ایران زمین در نیروی دریایی نام گذاری شده است. نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران در قالب ارتش و سپاه در طول ۸ سال دفاع مقدس، نقشی مهم و تاثیرگذار در حراست از کشور داشته و توانسته اند کارنامه ای درخشان از خود به یادگار گذارند. نگاهی به کارنامه نیروی دریایی در طول سالهای پس از دفاع مقدس نیز نشانگر تلاش شبانه روزی برای رسیدن به نقطه اوج آمادگی و توانایی است. برخی این سوال را مطرح میسازند که در شرایطی که کشور با چالشهای اقتصادی مواجه است چه ضرورتی برای حفظ و تقویت توان دفاعی کشور از جمله نیروی دریایی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسشها چند نکته قابل توجه است نخست آنکه جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که ارتباط دریایی گستردهای دارد چنانکه دریای خزر در شمال و خلیج فارس و خلیج عمان در جنوب آن، موقعیت استراتژیک ایران را تقویت کرده است. با توجه به این موقعیت جغرافیابی داشتن نیروی دریایی منسجم و قوی امری ضروری مینماید. به ویژه اینکه ناوگان دریایی آمریکا و در مواقعی انگلیس و فرانسه در منطقه جولان داده و تهدیدی برای امنیت ایران هستند. دوم آنکه در حوزه امنیت منطقه دگرگونیهایی در حال روی دادن است. با توافقات امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی، عملا حوزه اطلاعاتی و جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی به مرزهای ایران نزدیکتر شده که به میزان تهدیدات امنیتی علیه کشور میافزاید. مقابله با این تحرکات در کنار حفظ توان موشکی، تقویت نیروی دریایی است که به عنوان عنصری بازدارنده میتواند ایفای نقش داشته باشد. نکته مهم آنکه استراتژی غرب از حوزه زمین به سمت دریایی گسترش یافته است چنانکه ترزا می نخست وزیر سابق انگلیس در هنگام سفر به آمریکا (سال ۲۰۱۶) عنوان میکند که خاورمیانه را در حوزه زمین به ایران باختهایم لذا باید در دریا با آن مقابله کرد. تحرکات اخیر غربیها، ارتجاع عربی و صهیونیستها در دریای سرخ و مدیترانه تا خلیج عدن، دریای عرب و خلیج فارس نشان میدهد که آنها به دنبال ساختاری امنیتی و سیاسی هستند تا ترانزیت دریایی را در دست گرفته که بخشی از اهداف آن اقدام علیه ایران است. جنگ یمن نیز در قالب این رفتار قابل تعریف است. براین اساس راهکار شکستن این سناریو، داشتن نیروی دریایی قوی است که در کنار حفظ موقعیت ایران در خلیج فارس در ادامه مسیر تا مدیترانه نیز موقعیت ایران را حفظ و ارتقا بخشد. سوم آنکه نقش دریا در تجارت غیر قابل انکار است، چنانکه به رغم پیشرفتهای حمل و نقل هوایی و زمینی، همچنان دریا نقش محوری را برای جهان ایفا میکند. ترانزیت دریایی از یک سو نیازمند امنیت و مقابله با پدیدهای به نام دزدان دریایی است و از سوی دیگر مقابله با شرایط تحریمی امری ضروری است. داشتن نیروی دریایی فعال و آماده مولفه مهم تحقق این امر است چنانکه با وجود چنین نیروی دریایی است که آمریکا به رغم ادعاهای رسانهای، جرات نزدیک شدن به نفت کشهای ایرانی حامل سوخت به ونزوئلا نداشته باشد. نفت کشهایی که در کنار درآمد اقتصادی برای کشور گامی مهم در بیاثر کردن تحریمها بوده است. بهرهگیری از توان نیروی دریایی در حوزه امنیت اقتصاد دریایی از راهکاری مهم و اساسی در مقابله با تحریم است که خود دلیلی منطقی برای تقویت نیروی دریایی است.
در جمع بندی نهایی از آنچه ذکر شد میتوان گفت که دستاوردهای بومی نیروی دریایی جمهوری اسلامی (ارتش و سپاه) در کنار تضمین امنیت کشور مولفهای مهم در تامین اهداف اقتصادی کشور است که با بهره گیری از ظرفیتهای آن میتوان بر مشکلات اقتصادی غلبه کرد. همچنین اقتدار نیروی دریایی اکنون پایان بهانههای امنیتی آمریکا برای حضور ناوگان دریاییاش در آبهای خلیج فارس را رقم زده است و زمان آن است که آمریکا به دخالت در حریم آبی خاورمیانه پایان داده و امنیت خلیج فارس را به ساکنان واقعی منطقه که هزاران سال است که در منطقه حضور دارند واگذر نماید.
نویسنده:قاسم غفوری