بهانه تراشیدن مبتنی بر دلایل غیرموجه است، هیچ بهانهای را نمیتوان یافت که برای آن دلیل و منطق محکم ارائه شده باشد، مخاطب هم آن را نمیپذیرد.
فردی مسئولیتی برعهده دارد براساس آن مسئولیت باید کارهای محوله را انجام دهد، اما هنگام حسابرسی که میرسد، برای فرار از بازخواست و پاسخ دادن به مطالبات بهانهای برای کم کاری خود میتراشد تا از زیر بار مسئولیت فرار کند.
برخی از مسئولین در کشور آنجا که ضعف دارند و توانایی اجرای وعده و تعهدی که پیش از این به مردم دادهاند را ندارند، با کلمه نگذاشتند، یا مانعتراشی کردند پاسخ میدهند.
چنین پاسخی نه منطقی است، نه اصولی چراکه هر مسئولی در حیطه وظایف قانونی خود باید تلاش کند تا به اموراتی که برعهده او است نظارت داشته و به اجرای آنها اهتمام ورزد. افکار عمومی هم نمیتواند چنین بهانهای را بپذیرد که آن مسئول بگوید، نگذاشتند! اما بحث اجرای وظایف و وعدههای داده شده از سوی هر مسئولی دو وجه است، این دو از هم جدا هستند و تفاوتهای زیاد دارند. وظایف و شرح آن در قانون برای مسئولین تبیین شده و هر مسئولی باید آنها را اجرا کند. اگر توان اجرای آنها را نداشته باشد ضعف در عملکرد چنین فرد مسئولی است. حال این مسئولیت را در حیطه ریاست جمهوری گسترش دهیم، امور اجرایی کشور برعهده شخص رئیسجمهور و کابینه او است. وظایف رئیسجمهور و دولت در قانون اساسی دیده شده و برای این که امور جاری کشور اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بر روی ریل خود حرکت کند، دستورالعملهایی براساس مصوبات قانونی مجلس شورای اسلامیکه به تایید شورای نگهبان میرسد، به دولت و شخص رئیسجمهور ابلاغ میشود.
بخشی نیز به رهبری نظام باز میگردد، ایشان به عنوان رهبر کشور و براساس وظیفه قانونی و شرعی که برعهده او است، دستورالعملهایی را به دولت و رئیسجمهور ابلاغ میکند که دولت موظف به اجرای آنها است.
اگر دولتی توانایی اجرای این قوانین ابلاغی را نداشته باشد، ضعف در مدیریت حاکم بر آن است، نمیتوان با بهانه این که مانع تراشی کردند و نگذاشتند، از وظایف خود شانه خالی کرد.
اما بخشی از کارهایی که یک دولت نتوانسته آنها را عملیاتی کند، وعدههایی است که خارج از چارچوبهای قانونی قرار دارد و یا در حیطه اختیارات دولت نیست.
آقای روحانی در همایش تبلیغاتی خود در ورزشگاه۱۲ هزار نفری آزادی درباره وعدههای خود در سال۹۲ گفت: «وعدههای خرداد ۹۲ را فراموش نکردم و یا به آن عمل کردم یا نگذاشتند عمل کنم.»
آقای روحانی به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری با طرح موضوع نگذاشتند عمل کنم باید به چند پرسش به طور شفاف پاسخ دهند.
۱- آنهایی که نگذاشتند شما به وعدههای خود عمل کنید چه کسانی هستند؟
۲- دلیل این که برخی «نگذاشتند» وعدههای شما عملی شود چه بود؟
۳- آن وعدههایی که «نگذاشتند» عملی شود، چه وعدههایی بود؟
۴- آیا آن وعدههایی که برخی نگذاشتند عمل شود، به درد مردم میخورد یا نه؟
اگر آقای روحانی به این پرسشها پاسخ دهد آنگاه میتوان نظر داد که آیا حق با او بوده است یا آنهایی که نگذاشتند برخی از وعدههای سال ۹۲ تاکنون عملیاتی شود!
وعدههای آقای روحانی در سال ۹۲ قابل دسترسی است و تنها کافی است در اینترنت یک جست وجوی کوتاه انجام داد و به آنها رسید. مهمترین وعده او حل مشکل هستهای ایران و غرب بود. توافق هستهای با مذاکرات فشرده برجام را برای ایران به ارمغان آورد، که درپی آن قرار بود همه تحریمهای اقتصادی لغو شود، اکنون چنین نشده است، توافق هستهای به دست آمده و ایران به همه تعهدات خود پایبند است اما از آن سوی آبی برای ایران گرم نشده است، آنهایی که نگذاشتند تعهد آمریکا و اروپا در قبال برجام اجرا شود، آیا در داخل کشور هستند یا آن سوی مرزها؟!
اگر قرار بر «نگذاشتن» بود که آنها باید مانعی در اجرای تعهدات کشورمان میشدند؟
علیایحال آقای روحانی برای این که از پاسخ به مطالبات برخی هواداران خود که اتفاقا اصلاحطلب هستند، بگریزد، مجبور است به بهانه «نگذاشتند» تکیه کند.
اما اگر منظور سخن آقای روحانی موضوع دیگری است که قطعا از حیطه اختیارات او خارج بوده است و تنها برای این که اقبال طیف اصلاحطلب را جلب کند وعدههایی داده که آنها را متوقع ساخته مانند، تعیین تکلیف حصر سران فتنه که در این ۴ سال مهمترین خواسته اصلاحطلبان بوده است. در حالی که موضوع و مساله اصلی کشور در حال حاضر اقتصادی است.
اگر یکی از وعدههای اقتصادی دولت یازدهم که باعث رونق اقتصادی و بهبود معیشت مردم کشور میشد با مانع روبرو گشته بود، خود را به عنوان رسانه موظف میدانستیم تا به دفاع از و عده و عملکرد دولت بپردازیم اما آیا تاکنون چنین مانعی وجود داشته است.
هر دولت و رئیس جمهوری که بر سر کار میآید باید دامنه اختیارات و وظایف خود را بداند و فراتر از آن به مردم وعده ندهد. وعدههایی که برخی نامزدها وارد فضای انتخاباتی میکنند نه تنها برای آنها هزینه میتراشد بلکه برای نظام هم دردسرساز خواهد شد.
«نگذاشتند» پرتاب توپ در زمین نظام است. حال آن که همه وعدههای داده شده از سوی هر نامزدی، نمیتواند با برنامهها و آرمانهای نظام وانقلاب تناسب داشته باشد.
سیاوش کاویانی