با توجه به سیاستهای اخیر آمریکا علیه ملت ایران و نیز با نزدیک شدن به موعد تصمیمگیری دونالد ترامپ در قبال برجام، به نظر میرسد چالشهای پیش ایران مواجهه با تحریمهای جدید به بهانههای واهی است و دستگاه دیپلماسی باید با رویکرد انقلابی و توسعه مناسبات با همسایگان این تهدیدها را به فرصت تبدیل کند.
برخی ناظران سیاسی بر این باورند سال جاری، سال پر از چالش در حوزه توان موشکی و دفاعی کشور خواهد بود و اروپا برای اینکه ایالات متحده را در برجام نگاه دارد، حاضر است تحریمهای بخش موشکی و دفاعی را بیشتر کند؛ بهنوعی میخواهد به این کشور امتیاز دهد.
به نظر میرسد باید اولویتهای سیاست خارجی ایران وچگونگی مواجهه با چالشهای پیش رو بیش از گذشته مورد توجه مسئولان دستگاه دیپلماسی قرارگیرد، با توجه به تغییراتی که در آمریکا صورت گرفته است و افرادی در نهادهای سیاسی این کشور منصوب شدند دشمنیشان با ایران بیش از افراد دیگر است و طبیعتاً در سال جاری تکیه بر توان داخلی و توسعه مناسبات با کشورهای همسایه جزء اولویتهای مهم سیاست خارجی قرار گیرد.
توسعه روابط با اروپاییها را هم باید مدنظر قرار داد تا برای حفظ برجام از آنها کمک بگیریم و همچنین با اهمیت به این اولویتها بتوانیم وضعیت اقتصادیمان را که در داخل شرایط خوبی ندارد را بهبود ببخشیم. علاوه بر این، توسعه رابطه با کشورهایی نظیر چین، روسیه، هندوستان و همسایگان که با سیاستهای آمریکا در جهان مخالف هستند، میتواند برای سیاست خارجی ما مفید باشد.
ناظران سیاسی بر این باورند؛ با شرایط اقتصادی که به دلیل تحریمها به کشور تحمیل شده است، بیش از گذشته به کار اقتصادی با این کشورها بهویژه با کشورهای همسایه نیاز داریم و باید تلاش کنیم تا پولهای ملی را جایگزین دلار کنیم. که البته با ترکیه یک سری توافقاتی در این زمینه منعقد شده اما بهتر است همین توافق را با روسیه، هند و چین هم داشته باشیم و فکر میکنم با قطر هم بتوان چنین توافقی را داشت.
همچنین در سیاستهای منطقهای نباید اجازه دهیم تنشها افزایش یابد بهویژه در رابطه با کشورهای جنوبی خلیجفارس باید این مهم را مدنظر قرار داد. چرا که آنها از تمامی اهرمها برای فشار بیشتر بر ایران استفاده میکنند و در این زمینه لازم است تا نوعی از ارتباط را با آنها برقرار کنیم که مسائل تنشزا مثل مسئله یمن بهگونهای حل شوند که علاوه بر حفظ منافع کشورها و امنیت آنها، مشکلات یمن به نفع ثبات و امنیت مردم این کشور حل و فصل شوند.
تاکید ناظران سیاسی بر عزم برای تقویت موشکی نیز جزء اولویتهایی بود که در قبال آمریکا و اروپا مد نظر قرار دادند با تاکید بر اینکه در زمینه موشکی به طور جد آمریکا و اروپا برای اعمال فشارها علیه حوزه دفاعی جمهوری اسلامی، با یکدیگرهمپا پیش خواهند رفت و اروپا برای اینکه ایالات متحده در برجام باقی بماند، آمادگی دارد تحریمهای بخش موشکی و دفاعی را بیشتر کند؛ در واقع بهنوعی حاضرند به این کشور امتیاز دهند.
فصل جدیدی از سناریوی بازی سیاست
و قدرت با جایگزینی بازیگران جدید
عباس ضیایینیری در گفتوگو با سیاست روز گفت: آنطور که به نظر میرسد منازعههای سیاسی ایران با غرب پایان ناپذیر است و چشمانداز مثبتی نیز پیرامون این حقیقت تلخ نمیتوان در تصورها ترسیم کرد.
وی افزود: از حواشی و بازی عجیب و به ظاهر غیرعاقلانه آمریکا در اعلام خروج احتمالی دولت ترامپ از توافق هستهای و همراهی کلامی و گاها عملی اروپا با واشنگتن گرفته تا جنگ تجاری آمریکا، البته با اهداف سیاسی با اروپا و چین و تشدید تنشها میان دو قدرت غرب و شرق، همچنین تغییرات در برخی رفتارهای سیاسی کشورها در قبال مسائل جهانی نمایانگر آن است که ضروری است تیم دیپلماسی و امنیتی ما توجه بیشتر از پیش را به این اتفاقات داشته باشد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: اینکه از چند ماه گذشته ارتش ترکیه بر خلاف قوانین بینالمللی به عفرین سوریه لشکرکشی کرد و این اتفاق بعد از تغییرات مثبت به نفع مقاومت در منطقه و با شکست داعش در عراق و سوریه صورت گرفت سپس این موضوع با مخالفت زبانی و تقریبا تصنعی آمریکا همراه شد که کمی خلاف آنچه که در ظاهر نشان داده میشود نمایان است باید حائز اهمیت قرار گیرد.
وی گفت: حرکت بیشرمانه پلیس انگلستان در برخورد با متجاوزین به سفارت کشورمان در لندن، سفر پیامرسان لودریان به ایران، تور جهانگردی بنسلمان با اهداف خاص سیاسی و صرف هزینههای گزاف در همراهی کردن دولتها با آلسعود، پیروزی دوباره تزار کنونی روس و مرد شماره یک سیاست دنیا ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری، مادامالعمر کردن و یا موروثی کردن ادوار ریاست جمهوری در چین و مرگ مشکوک جاسوس دو جانبه روسی در انگلیس و شروع جنگ دیپلماتیک غرب در مقابل روسیه، همگی نشان از دورنمای خطرناک شطرنج سیاسی بین دول غرب و شرق را حکایت میکند.
ضیایینیری با اشاره به اینکه در این بازیهای سیاسی غرب چند قدم عقبتر از شرق در حال حرکت است و اقدامات گاها سراسیمه آنها در برخورد با اتفاقات جهانی کار را برایشان سختتر و دشوارتر از گذشته میکند، اظهار داشت: اینها همگی حاکی از تغییر موازنه قدرت در ترازوی جهان است، حال با اشاره به تمامی حواشی مهم در چند ماهه اخیر توجه به موضوع برجام برای کشورمان و امضا کنندگان این سند بیارزش ضروری است، همانطور که از چند روز پس از امضای این توافقنامه شروع به جشن و پایکوبی پرداختیم و رویاهایی زیبا را در حباب اذهان عمومی پدید آوردیم اما، صرفا منافع این مذاکرات و توقف رشد فناوری هستهای ما به کام غرب علیالخصوص آلمان، فرانسه و انگلیس چشانیده شد و باعث شدیم رژیم منحوس صهیونیستی و آلسعود و برخی مرتجعان عربی نفس راحتی در پس دفن قلب راکتور هستهای ما بکشند.
به باور این کارشناس مسائل سیاست خارجی؛ دیگر وقت آن است باور کنیم راه را اشتباه رفتیم و باید سکوت در برابر این عهدشکنیها را تمام کنیم، باید بپذیریم برجام هیچ منفعتی برای ما نداشت البته جدا از برخی افراد که از منافع برجام غافل نشدند، باید بپذیریم معیشت مردم با چگالی سنگین تورم دست و پنجه نرم میکند و چارهای نیست که دولتمردان و تیم دیپلماسی ما اشتباه خود را بپذیرند و مسیر را آنطور که بود و حتی شدیدتر دنبال کنند.
وی افزود: مسیری که شاید رهبر جوان کرهشمالی با تجربه بسیار کمتر ازعاشقان برجام در آن بهتر قدم برداشت، بدون شک پس از ارضای دولتهایی که بعد از برجام وارد ایران شدند و کسب منافع از بازار اقتصادی کشورمان ، به راحتی به هر بهانه و ترفند و نیرنگ سیاسی از ایران فاصله خواهند گرفت و در کنار آمریکا میایستند، از ابتدا نیز به این دول بدعهد امیدی نبود اما، متاسفانه گوش شنوایی در کار نبود و سند برجام مانند یک کالای لوکس پشت ویترین برای دولت چشمنوازی میکرد، جنگ تجاری چین با امریکا و منازعه اروپا به همراهی امریکا در برابر روسیه و موشدوانی آلسعود در ایران هراسی و کشیدن چکهای میلیارد دلاری مشهود است که جدال غرب و شرق چیزی فراتر از جنگ سرد است و سکوت بیش از این برای دولتمردان ما نه پسندیده است و نه در شان ایران قدرتمندی که نقشه شوم خاورمیانه جدید و ترسیم ان با ابزار صهیونیستی در منطقه را نقش بر آب کرد.
ضیایینیری خاطرنشان کرد: شاید بهترین دفاع گاهی حمله و مقابل به مثل باشد، اینکه ما بنشینیم و فقط در حد چند بیانیه بیارزش اعتراض خود را اعلام کنیم و یا امیدوار باشیم اروپائیان پایبند به این سند باشند و گاهی هم به بیانیههای آنها دلخوش باشیم، خارج از تعقل سیاسی است، دراین شطرنج سیاسی سیاه و سفید و رویارویی شرق و غرب فعلا منافع در جیب آمریکا و روسیه میرود، شاید خاورمیانه دیوار برلین نباشد اما، چیزی که قابل تامل است ذکر این نکته است که تمام اتفاقات اخیر و جنگهای نیابتی و معضلات جهان دو کفه ترازو بیشتر نداشته است، آمریکا و کاسب جدیدش در حال دوشیدن دلارهای نفتی آلسعود هستند و روسیه نیز مالک منابع نفت و گاز کشورهای داعشزده شد و این داستان ادامه دارد.