چین به عنوان یکی از اصلیترین قدرتهای جهانی تلاش دارد تا دامنه حوزه امنیتی جدیدی را برای خود تعریف کند که از حوزه درونی به منطقه و فرامنطقه سوق مییابد در حالی که همچنان از محورهای اصلی این اقدام را تحرکات اقتصادی تشکیل میدهد. مقامات چين از سال ۱۹۷۹ تصميم گرفتند كه با تقويت بسترهاي اقتصادي كشور، هم به انباشت سرمايه پرداخته و هم اينكه بخشي از رقابت و ضديت ضدسرمايهداري را به سمت اقتصادي سوق دهند.
از زماني كه چنين تصميمي در چين گرفته شد آمريكا و متحدانش به دو دليل احساس خطري نسبت به اين مسئله نكردند. ابتدا اينكه در حال مبارزه با رويكردهاي شوروي سابق بودند چون نخستين و مهمترين دشمن خود را در مسكو میديدند و به همين خاطر سالهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۱ كه شوروي از هم فروپاشيد، بهترين سالهای غرب نام گرفت. و دوم اينكه به هيچ وجه فكر نمي كردند كه چين به گونه اي در حوزه اقتصادي تقويت شود كه روزي به عنوان تهديد تلقي شود.
اما چنين فضايي پس از حدود سه دهه رخ داد و چين با پشت سرگذاشتن بسياري از كشورهاي جهان، مقام دومي قدرت اقتصادي جهان را به دست آورد و حتي آمريكا را براي عبور اقتصادي از آن و به دست آوردن اولين اقتصاد جهان تهديد میكند. اين همان چشم اندازي است كه بسياري از تحليلگران اقتصادي بر آن اعتقاد دارند. اتفاقا به همين دليل است كه آمريكا خود را براي جنگ اقتصادي با چين آماده كرده و در اين مسير به قدري جدي است كه مقامات چين هفته گذشته هشدار دادند كه بايد براي جنگ با آمريكا آماده باشند.
نگاهي به اقدامات يك سال اخير چين حكايت از آن دارد كه مقامات اين كشور در حال برداشتن يك گام جدي ديگر در عرصه بینالمللي هستند كه رويكردي كاملا ضدهژمونيك دارد و ميتوان گفت همزمان كه موجب تقويت عملكردي و تصميمگيري پكن ميشود، به طور مستقيم آمريكا را هدف گرفته است. تاسيس پايگاههاي نظامي چين در بيرون مرزهايش به گونهاي است كه اين كشور را به لحاظ نظامي نيز به قدرتي بینالمللي تبديل میكند.
در سال ميلادي گذشته اعلام شد كه چين اولين پايگاه نظامي خود را در كشور آفريقايي جيبوتي تاسيس ميكند. پكن اين اقدامات را با پشتوانه اقتصادي انجام میدهد و عموما سعي دارد با سرمايه گذاريهای اقتصادي چنين شرايطي را براي خود فراهم كند. چين اولين پايگاه نظامي خود را در نودمين سال تشكيل ارتش آزاديبخش خلق تاسيس كرد. در همین حال چین توسعه حضور و همکاری نظامی با پاکستان را نیز در دستور کار دارد. نكته قابل توجه اين است كه جيبوتي و پاکستان ميزبان پايگاه عملياتي آمريكا هستند.
پاكستان از جمله كشورهايي است كه چين همواره سعي دارد از آن حمايت كند. اين در حالي است كه طي سالهای اخير و پس از فروپاشي نظام دو قطبي، آمريكا گام به گام از آن فاصله گرفته است. حتي طي روزهاي اخير به طور رسمي اعلام شد كه بين پاكستان و آمريكا اتحادي وجود ندارد و عملا طرفین نقطه تقابلی قرار گرفته اند.
نویسنده: فرامرز اصغری