بوسنی دیروز بیست و دومین سالروز نسلکشی سربرنیتسا را با تدفین ۷۱ قربانی شناسایی شده که بقایای اجسادشان از گورهای دستهجمعی به دست آمده، برگزار کرد در حالی که ناتو و سازمان ملل به عنوان قاتلان این کشتار بزرگ همچنان آزادند.
هر ساله در ۱۱ ژوئیه قربانیان که در نسلکشی ۱۹۹۵ کشته شدهاند و شناسایی میشوند، طی مراسمی در یک گورستان در شرق بوسنی به خاک سپرده میشوند. هزاران بازدیدکننده از کشورهای مختلف جهان در این مراسم حاضر میشوند.
کشتار یا نسلکشی سربرنیتسا به قتل حدود ۸۰۰۰ تن از ساکنین بوسنیایی شهر مسلماننشین سربرنیتسا (در بوسنی و هرزگوین امروزی) توسط ارتش جمهوری صرب بوسنی اشاره دارد. این کشتار، بعد از جنگ جهانی دوم، بزرگترین نسلکشی در اروپا به شمار میرود.
پیش از این کشتار، سازمان ملل متحد سربرنیتسا را منطقه "حفاظتشده امن" اعلام کرده بود. ۴۰۰ سرباز مسلح هلندی صلحبان که برای ایجاد امنیت در این منطقه مستقر شده بودند، در جریان کشتار واکنشی نشان ندادند که بعدا انتقادهایی را علیه سازمان ملل به وجود آورد. پس از مراسم تدفین امسال، شمار قربانیان دفن شده در این گورستان به ۶۵۷۵ تن میرسد. جوانترین و پیرترین قربانیان امسال یک پسر ۱۵ ساله و یک پیرمرد ۷۲ ساله است. گرچه ۲۲ سال از نسلکشی گذشته است اما خانواده قربانیان همچنان به دفن کودکان، زنان، پدران و بستگان خود ادامه میدهند. هنوز اجساد بیش از هزار تن از قربانیان شناسایی نشده است.
در همین حال یک گروه از موتورسواران از سراسر اروپا، راهپیمایی همبستگی از سارایوو تا سربرنیتسا را با شعار "فراموش نکردیم، فراموش نمیکنیم" به یاد قربانیان این نسل کشی برگزار میکنند.
دیروز رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا مراتب همدردی خود را با خانوادههای قربانیان نسل کشی سربرنیتسا مربوط به ۱۹۹۵ ابراز کرد. فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان مراسم بیست و دومین سالگرد سربرنیتسا در نشستی که در شورای همکاری و ثبات اتحادیه اروپا صورت گرفت، گفت: اتحادیه اروپا به دنبال حمایت از بوسنی در روند تلفیق و آیندهاش در اتحادیه اروپا است.
بوسنی برای نخستین بار در فوریه سال گذشته میلادی برای عضویت در اتحادیه اروپا درخواست خود را اعلام کرد.
اين مراسم در حالی برگزار شد كه اسناد نشان ميدهد كه سازمان ملل ، آمريكا و ناتو كه در آن سالها مسئول امنيت اين مناطق بودهاند به رغم آگاهي از اهداف جنايتكارانه صربها به رياست ميلوسوويچ و كارادزيج به مقابله با آنها نپرداخته و از اين كشتار حمايت كردهاند. نسل كشي كه به رغم اسناد و شواهد كافي عاملان آن هرگز محاكمه نشدند و صرفا برخي سران صرب بازداشت و با مرگهاي مشكوكي از صحنه حذف شدند. سال ۱۹۹۵ (۱۳۷۴) هزاران نفر در زمان جنگ بوسنی در جست وجوی پناهگاه به سربرنیتسا رفتند که در آن جا به شهادت رسیدند. کشتار سربرنیتسا خشنترین واقعه پس از جنگ جهانی دوم در اروپا به شمار میرود. لازم به ذكر است ديروز مقامهای صربستان هرگونه تجمع در بلگراد با هدف برگزاری بیستمین سالگرد یادبود قربانیان سربرنیتسا را ممنوع کردند.
این تصمیم دولت صربستان در واکنش به تهدید گروههای دست راستی برای بر هم زدن تجمعهای احتمالی اتخاذ شده است. پیشتر فعالان اجتماعی در صربستان برنامههایی را برای یادبود قربانیان این واقعه در مقابل ساختمان پارلمان این کشور سازماندهی کرده بودند.
پلیس صربستان در واکنش به گزارشهای مربوط به آماده شدن گروههای مخالف مراسم یادبود در بلگراد تصمیم گرفت برگزاری هر گونه تجمع روز شنبه در مقابل پارلمان این کشور را ممنوع اعلام کند.
در جریان جنگ بوسنی، یک گروه شبهنظامی صرب که از حمایت صربستان برخوردار بود پسربچههای دست بسته را با تیر خلاص اعدام میکرد. نبویسا استفانوویچ، وزیر کشور صربستان گفته است که این تصمیم را برای "حفظ آرامش و امنیت در سراسر کشور" گرفته است.
دوشان ماشیچ، هماهنگ کننده اصلی مراسم یادبود در شهر بلگراد، تصمیم دولت برای لغو برنامه را "شرم آور" دانسته و گفته است این کار به خوبی نشان میدهد که "جایگاه صربستان در سال ۲۰۱۵ کجاست." با این حال، مجله بالکانیست چاپ بلگراد گزارش میدهد که جمعه شب مراسمی محدود در پایتخت صربستان برگزار شده و شماری از شهروندان با روشن کردن شمع یاد قربانیان را گرامی داشتهاند.
در جنگ بوسنی، نیروهای صرب بوسنی که از پشتیبانی صربستان برخوردار بودند با دولت مسلمان بوسنی میجنگیدند. در روزی که کشتار روی داد هزاران نفر در شهر سربرنیتسا جمع شده بودند که محلی امن از نظر سازمان ملل متحد محسوب میشد.
لازم به ذكر است وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیهای اعلام کرد این کشور قاطعانه خواستار مجازات عاملان قتل عام ۸۰۰۰ مسلمان بوسنی است که در سال ۱۹۹۵ به وسیله نیروهای صرب بوسنی کشته شدند. در این بیانیه آمده است روسیه تمام توان خود را به کار خواهد گرفت تا به تقویت صلح میان قومی در بوسنی و منطقه بالکان کمک کند. این بیانیه در حالی منتشر شد که روسیه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در خصوص جنایت سربرنیتسا را وتو کرد. در این قطعنامه از کشتار سربرنیتسا با عنوان نسل کشی یاد شده است. نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل با انتقاد از این قطعنامه آن را ناکارآمد توصیف کرد و اظهار داشت این قطعنامه با انگیزههای سیاسی نوشته شده است. سرگئی لاوروف – وزیر امور خارجه روسیه -- در ژوئن (خرداد) با انتقاد از پیش نویس این قطعنامه آن را عامل تشدید مناقشات میان قومی دانست.
اسناد منتشر شده حکایت از آن دارد دولت های آمریکا، فرانسه و انگلیس پیش از وقوع این جنایت به وسیله نیروهای صرب از آن خبر داشتند. لازم به ذكر است كشورهاي غربي نظير انگليس براي توسعه نفوذ در حوزه بالكان و بهرهگيري از آن عليه روسيه، به دنبال تصويب قطعنامهاي در شوراي امنيت هستند در حالي كه در آن اشارهاي به جنايات اروپا، آمريكا و سازمان ملل در اين كشتار وحشيانه نشده است. آنها با اين طرح برآنند تا اسناد اين جنايت را پنهان و لوحي پاك از خود بر جاي گذارند كه زمينهساز نفوذ آنها در اين منطقه و حوزه بالكان باشد.