خودداری حزب دموکرات آزاد آلمان از حضور در دولت ائتلافی، «آنگلا مرکل» را در آستانه بدترین بحران سیاسی دوران حکومت ۱۲ سالهاش قرار داده که میتواند حتی به عدم تکرار صدراعظمی او منجر شود.
مرکل که تلاش داشت بار دیگر صدر اعظمی آلمان را تصاحب کند به دنبال اجرای ائتلافی با جریانهای سیاسی بود در حالی که پس از هفتهها این رایزنیها به نتیجه نرسید و وی گزینهای برای ماندن در قدرت ندارد. مذاکرات رهبران احزاب دموکرات آزاد، سبزها و اتحادیه دموکرات مسیحی برای تشکیل دولت ائتلافی موسوم به «ائتلاف جامائیکا» پس از خودداری مقامات دموکرات آزاد از پذیرش شروط دو حزب دیگر، بدون نتیجه پایان یافت. در پایان نشست سران سه حزب، رهبر حزب دموکرات آزاد رسماً اعلام کرد که دیگر تمایلی به شرکت در دولت ائتلافی ندارد. به این ترتیب آخرین امیدها برای تشکیل دولت ائتلافی هشت هفته پس از برگزاری انتخابات پارلمانی آلمان به یأس تبدیل شد.
«کریستیان لیندنر» رهبر این حزب با اعلام انصراف از حضور در دولت ائتلافی تأکید کرد «بهتر است که اصلاً حکومت نکنیم، تا اینکه اشتباه حکومت کنیم». با این موضعگیری که به صورت غیرمنتظره و شوک آور مطرح شد، اکنون «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در آستانه بدترین بحران سیاسی طی ۱۲ سال زمامداری خود قرار گرفتهاست.
اکنون با گذشت دو ماه از انتخابات سراسری آلمان که همگان از آن به عنوان نشانهای مبنی بر پیروزی مجدد مرکل و باقی ماندن وی در قدرت یاد میکنند، سرنوشت دولت آلمان در هالهای از ابهام قرار گرفتهاست. در چنین شرایطی سه سناریوی احتمالی پیش روی احزاب پیروز انتخابات از این قرار خواهد بود:
سناریوی اول: حزب سوسیال دموکرات آلمان (رقیب دیرینه دموکرات مسیحیها) وارد مذاکره شده و گفت وگوها در چارچوب تشکیل «ائتلاف بزرگ» انجام گیرد. این گزینه عملی نخواهد بود زیرا سوسیال دموکراتها که پیش از این از بیعلاقگی خود برای تشکیل دولت ائتلافی خبر داده بودند، شب گذشته نیز بر پایبندیشان به این موضع تأکید کردند. سران این حزب در شب برگزاری انتخابات بوندستاگ در بیست و چهارم سپتامبر و پس از کسب نتیجه ضعیف ۲۰.۵ درصد آرا، تصمیم گرفتند از هر گونه تشکیل ائتلاف سنتی با دموکرات مسیحیها سرباز زده و جایگاه اپوزیسیونی خود را حفظ کنند. سناریوی دوم: تشکیل یک دولت حداقلی به رهبری مرکل و با همراهی احزاب سبزها و دموکرات آزاد. با این حال مرکل برای تأیید چنین دولتی از سوی پارلمان، نیاز به رای دیگر فراکسیونها دارد.
سناریوی سوم: برگزاری انتخابات مجدد. اما انجام این سناریو براساس قانون اساسی آلمان کار آسانی نیست. زیرا برگزاری انتخابات زودهنگام تنها پس از انتخاب صدراعظم جدید ممکن میشود. برای این منظور رئیسجمهوری آلمان باید فردی را برای به عهدهگیری این سمت پیشنهاد کند.
اگر این فرد «آنگلا مرکل» باشد وی نخواهد توانست اکثریت آرای پارلمان را کسب کند و با «اکثریت ضعیف» از سوی رئیسجمهوری مأمور تشکیل دولت ائتلافی اقلیت میشود. در این صورت وی میتواند پارلمان را منحل کند و ظرف ۶۰ روز باید انتخابات پارلمانی مجدد برگزار شود. مرکل اعلام کرده که طی امروز، «اشتان مایر» رئیسجمهوری را در جریان وضعیت موجود قرار میدهد. وی اعلام کرده تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا «کشور در این هفتههای سخت به درستی اداره شود».
از سوی دیگر اشتاین مایر پیش از این بارها از احزاب مذاکرهکننده خواستهاست به مسئولیت خطیر خود واقف بوده و از برگزاری انتخابات مجدد جلوگیری کنند. به هر حال قرار است مرکل از طریق کنفرانس تلفنی با دیگر رهبران حزب دموکرات مسیحی درخصوص موضعگیریهای آتی این حزب رایزنی کند. همچنین مقامات حزب سبزها در نشست شورای رهبری حزب به بررسی وضعیت کنونی خواهند پرداخت. سخنگوی حزب سوسیال مسیحی (همپیمان اصلی دموکرات مسیحیها) نیز اعلام کرده که «هورست زهوفر» رهبر این حزب به زودی زمان نشست مقامات ارشد حزب برای بررسی اوضاع را اعلام میکند.
هر چند در حال حاضر حزب دموکرات آزاد به عنوان عامل اصلی شکست مذاکرات تشکیل دولت ائتلافی معرفی شدهاست اما مقامات این حزب نیز برای تصمیم خود دلایلی ارائه کردهاند که شاید از دید رایدهندگان آلمانی مورد توجه باشد.
لیندنر در اظهارات خود گفتهاست پس از هفتهها بحث و مذاکره، این حزب نتوانسته به خواستههای خود دست یابد و این موضوع برای تشکیل یک دولت قدرتمند و با ثبات ضروری است. به گفته وی در پایان این مذاکرات بار دیگر توافقنامهای پیش روی احزاب قرار گرفته که سرشار از تناقضات و سوالات بیپاسخ است. در همین حال «پیتر گاولند» سیاستمدار آلمانی از حزب افراطگرای آلترناتیو برای آلمان (AFD) خواستار استعفای «آنگلا مرکل» صدراعظم این کشور شد.
گاولند در واکنش به شکست مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی گفت: «خانم مرکل شکست خورده و اکنون زمان آن فرا رسیده است که وی دیگر صدراعظم نباشد.» رئیسجمهوری آلمان با لغو برنامه بازدید خود از ایالت نورد راین وستفالن، خود را برای معرفی نامزد صدراعظمی به پارلمان آماده میکند. سخنگوی ریاست جمهوری آلمان با تایید این خبر اعلام کرد اشتاین مایر سفر خود را به تاریخ دیگری موکول کرده است.