اگر عاشق پرندگان باشيم و همزمان به همان ميزان از شغل دولتي بيزار، پرورش پرندگان تزئيني و خوراكي ميتواند يك شغل تمام عيار و جذاب باشد. همه ميتوانند با تجهيزات و امكانات اندك وارد اين عرصه شوند و به مرور زمان به يك پرورش دهنده تمام عيار و موفق تبديل شوند. پرورش طاووس به عنوان يكي از زيباترين مخلوقات خدا، شغلي جذاب و سودآور است كه ميتوان آن را با سرمايهاي اندك شروع كرد.
خانم معصومه بابايي يكي از فعالان اقتصادي موفق مازندران است. او پس از سالها توليد و فروش موفق قرقاول، حالا پرورش طاووس را هم به سبك خودش در دستور كار دارد. خانم بابايي فعاليت توليدي را از ۱۳ سال قبل در قالب شركت تعاوني قرقاول سراي مازند شمال با پرورش قرقاول شروع كرده است.
شروع توليد در آستانه بازنشستگي
او درباره ورود به عرصه توليد ميگويد: «شوهرم در حالي كه ۵ سال تا بازنشستگي از شغل دولتي فاصله داشت، يك روز به من گفت كه علاقمند به راهاندازي يك كسب و كار جديد است و پرورش قرقاول را دوست دارد. در آن مقطع تعدادي از فرزندان و اعضاي خانوادهام با وجود برخورداري از تحصيلات مناسب بيكار بودند. به همين دليل تصميم گرفتيم كار توليد را به صورت تعاوني دنبال كنيم تا از مزاياي تعاوني نظير معافيت مالياتي و ... بهرهمند شويم.»
اين فعال اقتصاد مقاومتي ميافزايد: «پرورش قرقاول را از يك محوطه ۵۰ متري آغاز كرديم. همسرم هر روز از ساعت ۶ تا ۷ صبح در كارگاه فعاليت ميكرد و سپس راهي محل كار دولتياش ميشد. از اين ساعت به بعد اداره كارگاه بر عهده من بود. حضور بيشتر من در مزرعه موجب شد تا به مرور بار اصلي و محوري اداره كارگاه روي دوش من قرار بگيرد. ابعاد كار با تلاش اعضاي خانواده به مرور توسعه پيدا كرد و نه تنها از استانهاي مختلف كشور سفارش قرقاول گرفتيم، بلكه توانستيم به ارمنستان، تاجيكستان و عراق قرقاول صادر كنيم.»
پرورش طاووس توسط خانم فرمانده
در كارنامه معصومه بابايي فعاليت به عنوان فرمانده پايگاه بسيج هم ديده ميشود و او با برگزاري كلاسهاي گوناگون براي اعضاي پايگاههاي بسيج در مازندران كوشيده است تا فوت و فنهاي خوداشتغالي و پرورش كبك را به همگان آموزش دهد. تعاوني قرقاول سراي مازند شمال در حال حاضر زميني به وسعت ۷۰۰ متر مربع در اختيار دارد و براي ۷ نفر اشتغالزايي كرده است.
با وجود رضايت خانم بابايي از درآمد حاصل از پرورش قرقاول، فعاليت او به همين حوزه محدود نمانده است. پرورش طاووسهاي زيبا و زينتي، عرصه جديدي است كه او پيش روي خود گشوده است. او ميگويد: «براي تكثير طاووس و جوجه گرفتن از تخمهاي نطفهدار آنها، ناگزير شدم از بوقلمون كمك بگيرم و همين مساله موجب شد كه پرورش بوقلمون هم يك عرصه جديد براي فعاليت من باشد. تخم نطفهدار طاووسها را زير بوقلمونهاي كرچ قرار ميدهيم و آنها به خوبي جوجههاي طاووس را به دنيا ميآورند. در حال حاضر هر عدد جوجه طاووس را به قيمت ۳۰۰ هزار تومان ميفروشم. قيمت هر عدد كبك هم حداقل ۱۰۰ هزار تومان است.»
جزئياتي درباره عرصه بكر پرورش طاووس
طاووس ها، نژادها و رنگ و لعابهاي مختلفي دارند، سر وكار داشتن با اين پرندگان زيبا، نيازمند برخورداري از اطلاعات كافي است. در قدم اول بايد بدانيم كه يك مزرعه با چه امكاناتي ميتواند لانه طاووسها باشد. البته يك مزرعه پرورش طاووس، امكانات عجيب و غريبي نميخواهد. اگر در زمين آب كافي و سالم براي اين حيوانات فراهم باشد، لانه طاووسها را ميتوان همان جا بنا كرد به شرطي كه دور تا دور آن را كاملا محصور شود تا پرندگان از اين محيط بيرون نروند. بعد از آن، زمين را بايد به قسمتهاي مختلف با اندازههاي سه متر در سه متر تقسيمبندي و براي هر جفت طاووس، يك لانه سقفدار تهيه شود.
طاووسها نياز به راه رفتن و جنب و جوش دارند و نميشود آنها را در يك محيط كوچك زنداني كرد. بنابراين براي تعيين اندازه زمين مورد نياز بايد در قدم اول تعداد پرندگان مشخص شود. متراژ زمين بيش از هر چيز به تعداد پرندگان بستگي دارد و هر چه اين تعداد بيشتر باشد به همان نسبت هم زمين بيشتري مورد نياز است. براي ۳۵ جفت طاووس تقريبا ۵۰۰ متر مربع زمين مورد نياز است.
در همه جاي ايران ميتوان طاووس پرورش داد
براي طاووسها فرقي نميكند كه كجا زندگي كنند، در هر نقطه از كشورمان ميشود اين حيوانات را پرورش داد به شرطي كه محيط دل باز و باب ميل شان فراهم شود. بعد از آن كه مزرعه پرورش پرنده با اندازه و امكانات لازم تهيه شد، نوبت به خريد پرندهها ميرسد. براي خريد پرنده مولد بايد در نظر داشته باشيم كه طاووس، پرندهاي ايراني نيست، براي همين بهتر است يك جفت از كشورهايي كه در زمينه پرورش اين پرنده سابقه دارند وارد شود. پس از آن پرندهها، زاد و ولد ميكند و طاووسها زياد ميشوند. دقيقا از همين زمان كسب و كار جان ميگيرد و گسترش پيدا ميكند.
البته وارد كردن طاووس سختيهاي خاص خودش را دارد چرا كه هر نژاد را بايد از يك كشور به صورت جداگانه وارد كرد. اما هميشه در هر كاري يك راه ميانبر وجود دارد. در پرورش طاووس هم راه ميانبر، وارد كردن از تركيه است.
سود پرورش طاووس چقدر است؟!
مجوز پرورش طاووس به عنوان يك پرنده زينتي بايد از سازمان جهاد كشاورزي اخذ شود. اين مرحله از كار چندان پيچيده نيست. اگر شريط تعيين شده مانند مكان مورد نظر، تجهيزات و نوع پرنده را براي پرورش طاووس تامين شود در كمتر از يك ماه مجوز صادر ميشود. طبق برآوردهاي اصولي، جمع هزينه نگهداري از هر جفت طاووس، بدون در نظر گرفتن هزينه اوليه براي خريد يا اجاره زمين، ۲۵۰هزار تومان در سال است. اين در حالي است كه قيمت هر عدد طاووس بالغ معمولي حداقل ۱ ميليون و ۱۰۰ هزار تومان است. با اين حساب فروش طاووس و پرهايش شغلي بسيار سودآور است.