در حالی دشمنان جمهوری اسلامی اینبار با ایجاد فتنههای قومیتی و مذهبی به دنبال تضعیف کشور در عرصه داخلی و جهانی هستند که غائله تعرض به سفارت ایران در انگلیس در چارچوب همین فتنهانگیزیها است حالا دستگاه دیپلماسی کشور باید با اتخاذ موضعی فعالانه نسبت به مسئولیت دولت بریتانیا در قبال تعرض صورت گرفته واکنش نشان دهد.
جمعه شب هجدهم اسفندماه سال جاری خبری منتشر شد مبنی بر اینکه تعدادی از پیروان فرقه سیدصادق شیرازی به سفارت ایران در لندن پایتخت انگلیس حمله کردهاند و در اقدامی ناشایست پرچم جمهوری اسلامی ایران را پایین کشیده و پرچمهای خود را با شعارهای مذهبی شیعیان به اهتزاز درآوردند و البته چنان که از سوی سفیر ایران در انگلیس مطرح شد، شعارهای تفرقهآمیزی را نیز در محوطه سفارت ایران در لندن سر دادهاند که نشان میدهد این گروه با سیاست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اتحاد بین شیعه و سنی مخالفت دارند.
تحرکات این گروهک شورشی به صورت زنده از برخی شبکههای ضدانقلاب به صورت زنده پخش میشد. علاوه بر این به گفته برخی مقامات در جمهوری اسلامی ایران از جمله بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با توجه به لزوم حفاظت سفارتخانهها و دولتهای پذیرنده، ممکن نیست که این حمله به سفارتخانه ایران در لندن، بدون اطلاع پلیس و نیروهای امنیتی انگلیس صورت گرفته باشد.
گفته میشود علت چنین حملهای به سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن، دستگیری فرزند سیدصادق شیرازی در قم است، در همین راستا نمایندگان مجلس چنین توجیهی را بلاوجه دانسته و تاکید دارند اگر اعتراضی وجود دارد باید از طرق قانونی پیگیری شود. بعد از پایان این غائله بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: سفیر انگلیس از سوی مدیر کل اروپای وزارت امور خارجه احضار شد.
وی افزود: در این احضار مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به سفیر انگلیس ابلاغ شد. مدیر کل اروپای وزارت امور خارجه خواستار آن شد دولت انگلیس به وظایف خود در حفاظت از دیپلماتها و اماکن دیپلماتیک عمل نماید و تدابیر حفاظتی را برای اماکن جمهوری اسلامی ایران افزایش دهد. سفیر انگلیس هم ضمن ابراز تأسف مجدد از وقوع حادثه با تشریح عملکرد پلیس این کشور و دستگیری متعرضان گفت که مراتب را هرچه سریعتر به لندن منتقل و پاسخهای لازم را ارائه خواهد کرد.
حتی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بررسی موضوع حمله به سفارت ایران در لندن، در روز چهارشنبه ۲۳ اسفندماه در کمیسیون امنیت ملی مجلس خبرداده است.
در حالی ناظران سیاسی بر لزوم پیگیری غائله نمایشی تعرض به سفارت کشورمان در انگلیس تاکید دارند که بر اساس حقوق بینالملل به ویژه کنوانسیون ۱۹۶۱ وین که هم ایران عضو آن است و هم انگلستان، مقامات و اماکن دیپلماتیک به ویژه اماکن ماموریت، دیپلماتها و کارمندان ماموریت از مصونیت مطلق برخوردارند.
اتفاقی که برای سفارت ایران در لندن افتاد از منظر قواعد حقوق بینالملل و کنوانسیون ۱۹۶۱ وین حتما مصداق تعرض به اماکن دیپلماتیک محسوب میشود از این حیث در تعریف تعرض، ورود به بالکن سفارت با ورود به اتاق سفیر هیچ فرقی نمیکند لذا دولت میزبان یعنی انگلستان در قبال اتفاق افتاده مسئولیت دارد و دستگاه دیپلماسی کشور باید مطالبهگری داشته باشد.
در ماده ۲۳ کنوانسیون وین دولتهای میزبان نه تنها در قبال تعرض به سفارتخانهها بلکه در قبال هرعملی که موجب تزلزل آرامش و شئون اماکن دیپلماتیک شوند مسئولیت دارند و ورود یک عده از افراد به محوطه سفارتخانه ایران و بیاحترامی به پرچم کشور حتما موجبات مسئولیت دولت انگلستان است.
بر اساس حقوق بینالملل به ویژه کنوانسیون ۱۹۶۱ وین که هم ایران عضو آن است و هم انگلستان، مقامات و اماکن دیپلماتیک به ویژه اماکن ماموریت، دیپلماتها و کارمندان ماموریت از مصونیت مطلق برخوردارند و هیچگونه تعرضی به آنها قابل قبول نیست.
بنابر این کنوانسیون و حقوق بینالملل عرفی، دولت میزبان، موظف به تامین امنیت و جلوگیری از هرگونه تعدی به اماکن و کارکنان دیپلماتیک است. به این معنی که دولت میزبان باید تمام تلاش خود را به کار بگیرد تا از چنین تعرضاتی جلوگیری کند و در صورت هرگونه تعرض و یا تنزل شأن یک مکان دیپلماتیک دولت میزبان مسئولیت بینالمللی خواهد داشت. تنها در صورتی مسئولیت مورد اشاره از بین خواهد رفت که تمام تلاش، تدابیر و تمهیدات لازم برای جلوگیری از تعرض به اماکن دیپلماتیک صورت گرفته باشد اما باز دولت نتواند از یورش و تجاوز جلوگیری کند.
آنطور که تسنیم نوشته، باتوجه به اینکه در تعرض اخیر به سفارت ایران این امر قابل پیشبینی بود و برای تجمع برپاشده در مقابل سفارت از روز قبل فراخوانهای محدودی هم صادر شده بود، بیشک غافلگیری پلیس بریتانیا غیر قابل باور و ناشی از عدم اهتمام آنها برای صیانت از سفارتخانه ایران قلمداد میشود، حال فرقی ندارد معارضان صرفا وارد بالکن سفارت شده باشند و یا در اتاق سفیر و پشت میز کاری او ایستاده باشند، علاوه بر این مطابق کنوانسیون وین تنزل شأن اماکن دیپلماتیک وبه پایین کشیدن پرچم سفارتخانه مصداق مشخصی از تعرض آشکار به امکان دیپلماتیک است، از این رو باتوجه به مسئولیت دولت انگلستان و تعرض صورت پذیرفته و همچنین تاکید بر این نکته که سفارت ایران در لندن همواره مورد تهدید بوده است و سابقه تعرض به آن و اهمال دولت انگلستان در صیانت از سفارتخانه کشورمان محدود به این یکبار نیست، به نظر دستگاه دیپلماسی کشور باید با اتخاذ موضعی فعالانه نسبت به مسئولیت دولت بریتانیا در قبال تعرض صورت گرفته واکنش نشان دهد.
برای این مهم دولت ایران دو راهکار حقوقی در پیش روی دارد یکی ارائه شکایت به دیوان بینالمللی دادگستری و دیگری استفاده از کانال شورای عالی امنیت سازمان ملل جهت صدور قطعنامه تنبیهی علیه کشور میزبان یعنی انگلستان، گرچه اخذ راهکارهای سیاسی نظیر صدور بیانیه و درخواست از دولت انگلستان برای رسیدگی به پرونده تعرض صورت پذیرفته، مجازات عاملان و ارائه گزارش آن به دولت ایران، میتواند پیش از هراقدام حقوقی منجر به یادآوری مسئولیتهای انگلستان به عنوان کشور میزبان و حل و فصل ماجرا از طرق مسالمت آمیزتر باشد.
پیشتر نیز رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خانه ملت، در خصوص حمله متعرضان به سفارت ایران در لندن، اظهار داشت: همه مسئولیت امنیت سفارت ایران در انگلیس یا هر نقطه دیگر، بر اساس کنوانسیون مربوطه برعهده دولت محل است؛ بنابراین دولت انگلیس باید همه مسئولیتهای این تعرض به سفارت جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد و به مسئولیتهای خود نیز عمل کند.
علاءالدین بروجردی با اشاره به اینکه حفاظت سفارتخانهها به طور اخص توسط نیروهای امنیتی و پلیس انجام میشود، بیان کرد: ورود این افراد به بالکن سفارت و تعرض به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در لندن نمیتواند بدون موافقت یا چشم پوشی نیروهای امنیتی و پلیس انگلیس صورت گرفته باشد.
وی افزود: دولت انگلیس باید مسئولیت این ناهنجاری امنیتی علیه نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در لندن را برعهده گیرد و در این زمینه پاسخگو باشد.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه وزاتخارجه اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد و سفیر انگلیس را باید احضار کرده باشد و مطالبات لازم را در این زمینه مطرح کند، گفت: هرگونه خسارت وارده به سفارت ایران بر عهده دولت انگلستان خواهد بود.
ضرورت کاهش سطح ارتباط با انگلیسیها
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعتقاد دارد کاهش سطح ارتباطات با انگلیس پاسخی است که باید بلافاصله پس از تعرض به سفارتخانه ایران در لندن انجام شود.
جواد کریمی قدوسی در خصوص واکنش دیپلماتیک وزارت امورخارجه کشورمان در مواجه با تعرض به سفارتخانه ایران در لندن، گفت: طی چهار دهه گذشته چندین مرتبه به سفارتخانه کشورمان در لندن حمله شده که ناشی از بغض و کینه شجره خبیثه دولت انگلیس است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه دولت انگلیس امروزه از ناحیه دستگاه دیپلماسی کشورمان نرمش میبیند که به خودش اجاره میدهد چنین اقداماتی ازانجام دهد، اظهارکرد: همچنین بوریس جانسون در سفر اخیرش انتظار داشت خواستههایش در تهران برآورده شود؛ از جمله دیدار با نفوذی شیعه انگلیسی که از نجف به لندن میرود و بعد از آموزش دیدن، در ایران ثبت نام میکند تا به عنوان نفوذی در مجلس خبرگان رهبر برود که دستگیر میشود لذا به وی اجازه داده نشد. وی ادامه داد: همچنین باید اذعان کرد که امروزه انگلستان با آلمان و فرانسه در مواجه با برنامه موشکی کشورمان اتحاد دارد.
این نماینده مردم در مجلس با اشاره به اینکه حمله به سفارت جمهوری اسلامی نوعی انتقام گیری است، تصریح کرد: بر این اساس باید گفت که این اتفاق در عرف بینالملل پاسخ دیپلماتیک به همراه خواهد داشت. کریمی قدوسی اظهار کرد: بنابراین در شرایط کنونی رییس جمهوری باید بعیدینژاد، سفیر کشورمان در انگلستان را به ایران برگرداند و به جای وی کاردار قرار دهد؛ به عبارتی باید سطح روابط را به گذشته برگردانیم.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس گفت: نظر نظام مبنی بر این است که رابطه با انگلیس باید تا حد سفر پیش رود؛ بر این اساس در مجلس هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی این موضوع را پیگیری کردم که امروزه مبادله دانشجو نداریم و حتی خرید از انگلیس تقریبا ممنوع است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه دولت یازدهم و دوازدهم اسرار بر افزایش ارتباط با انگلیس دارد، خاطرنشان کرد: در حالی که پس از این اتفاق، کاهش سطح ارتباطات پاسخی است که بلافاصله باید انجام شود.