هرچند اطلاعات کمی درخصوص اقتصاد کشور کرده شمالی وجود دارد و عمده اطلاعات منتشر شده در مورد این کشور توسط بانک مرکزی کشورهای همسایه آن یعنی چین و کره جنوبی است اما نگاهی گذرا بر وضعیت اقتصاد این کشور نشان میدهد که مردم این کشور بیش از هر چیز با تکیه بر توان داخل مسیر زندگی را طی میکنند و متولیان آن با هر نوع نگاه سیاسی که دارند بهرهمندی از توان داخل را به هر کمک خارجی دیگری ترجیح میدهند.
طبق اطلاعات منتشر شده، نظام اقتصادی کره شمالی به صورت کاملا برنامهریزی شده اداره میشود و از لحاظ اقتصادی دارای یک سامانه سوسیالیستی متمرکز برنامهریزی شده متکی به دولت و تابع سیاستهای آن است. یکی از ویژگیهای خاص اقتصادی کره شمالی مالکیت دولت یا تعاونی بر ابزار تولید است و مالکیت خصوصی فقط وسایل خصوصی زندگی افراد را در بر میگیرد.
تاکنون آمارهای اقتصادی که در مورد کره شمالی منتشر شده بیشتر مربوط به نهادهای وابسته به کره جنوبی و چین بوده است و متولیان این کشور تمایلی به ارایه اطلاعات نداشته و ندارند. دادههای آماری بانک مرکزی کره جنوبی نشان میدهد درآمد ناخالص ملی کره شمالی در سال ۱۹۹۱ بالغ بر ۲۲ میلیارد دلار و درآمد سرانه ۱۰۳۸ دلار بوده است. طبق این گزارشها بودجه سالانه کره شمالی درآمد دولت بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ تقریبا سه برابر شده است. همچنین طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ رشد اقتصادی کره شمالی بطور متوسط ۴/۱ درصد بوده است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با در دست داشتن برخی اطلاعات کلی از اقتصاد این کشور این نکته را عنوان میکنند که در حال حاضر کرهشمالی پس از چند دهه قرار داشتن در صف کمونیسم، تحولاتی در صحنه اقتصاد خود ایجاد کرده و این مساله خود به معنای گسترش بازار در این کشور است.
این کارشناسان با مبنا قرار دادن مشکلات اقتصادی این کشور در سالهای پس از جنگ (۱۹۵۳-۱۹۵۰) میگویند؛ متولیان این کشور با پررنگتر کردن نقش بخش خصوصی در اقتصاد خود در حال پیمودن مسیری هستند که نشان از ایجاد تحول در این کشور دارد. البته این کارشناسان با مبنا قراردادن بازارها، شکلگیری بخش غیردولتی و غیررسمی در این کشور و همچنین پدیدار شدن آسمانخراشها این نکته را مطرح میکنند که بخش اعظم این اتفاقات به توسعه بخش خصوصی باز میگردد هرچند که این روند افراد ثروتمند این کشور را در قالب طبقه نوظهور جلوه داده است.
طعم رشد پس از ۱۷ سال
در حدود یکسال پیش اطلاعاتی براساس گزارش بانک مرکزی کره جنوبی منتشر شد که محتوای آن از رشد اقتصاد کره شمالی در سال ۲۰۱۶ با وجود تحریمهای هستهای خبر میداد.براساس این گزارش تولید ناخالص کره شمالی در سال ۲۰۱۶؛ ۳.۹ درصد رشد داشت که نسبت به سال ۲۰۱۵ افزایش نشان داده و این امر در حالی اتفاق افتاد که اقتصاد این کشور درگیر خشکسالی و پایین بودن قیمت کالاها بود. طبق آمارهای منتشر شده از آنجایی که نفتی در این کشور وجود ندارد؛ عمده فعالیت مردم این کشور بر پایه کشاورزی بنا نهاده شده است.
طبق مستندات موجود کشاورزی کره شمالی بیشتر الگو گرفته شده از مدل چینی مبتنی بر افزایش محصول طرح آبیاری و... است. به دامپروری توجه چندانی نشده و پرورش طیور به صورت سنتی انجام میشود. مهمترین صنایع این کشور آهن، فولاد، ماشینآلات، منسوجات، سیمان و مصنوعات سنتی است. توسعه صنعتی بیشتر متمرکز بر صنایع سنگین، متالوژی و الکتریسته بوده است.
براساس گزارشات موجود ؛ساختار اقتصاد سنتي کره شمالي باعث شده است تا اين کشور در حوزه توليد حرفي براي گفتن در بازارهاي جهاني نداشته باشد. از اينرو حجم غالب تجارت خارجي کره شمالي شامل مواد طبيعي و خام است. مهمترين اقلام صادراتي کره شمالي شامل شمش طلا، قلع، سنگآهن، ذغال سنگ، کنسانتره فلزات، سرب، منگنز، ماشينآلات و... تشکيل ميدهد. در کنار اين، به دليل بلوکبنديهای سياسي نگاه نظامي بر تمام ساختارهاي اين کشور سايه انداخته و حرکت به سمت توليد تسليحات نظامي از گزينههاي مهم اين کشور است. طبق آمارهاي جهاني کره شمالي در بين سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹ بالغ بر ۴ ميليارد دلار اسلحه صادر کرده است که حدود ۳۰ درصد کل صادرات اين کشور را شامل ميشود.
نظام کره شمالی تعداد بسیاری از مردم را برای کارگری به خارج اعزام میکند و خانوادههای آنها را به عنوان گروگان در نزد خود نگه میدارد. حدود ۵۰ هزار تبعۀ کره شمالی در خارج از مرزهای کره کار میکنند.
کارگران نساجی کره شمالی جزء کم حقوقترین کارگران نساجی جهان هستند و از مهارت خوب و بالائی در زمینه بافندگی و دوزندگی برخوردار هستند. تولیدات نساجی کره شمالی تحت ساخت چین به فروش میرسد.
رستورانهای کشورهای مختلف آسیا غذاهای کره شمالی را سِرو میکنند. کره شمالی از سال ۱۹۹۰ رستورانهای زنجیرهای "پیونگ یانگ" را اداره میکند که شامل حداقل ۱۰۰ رستوران در سراسر قاره آسیا میشود.
کره شمالی در ساخت مجسمه مهارت دارد و مجسمه یکی از مهمترین صادرات این کشور است. کره شمالی چندی پیش ۲ مجسمه به قیمت ۵ میلیون دلار به رابرت موگابه رئیسجمهوری زیمبابوه فروخت.
ساخت اسلحۀ بومی یکی از مهمترین منابع تأمین ارز برای کره شمالی است.
کره شمالی که به چاپ اسکناسهای تقلبی هم معروف است. کره شمالی به حدی در جعل اسکناس ۱۰۰ دلاری مهارت دارد که آمریکا سال ۲۰۱۳ مجبور شد یک اسکناس ۱۰۰ دلاری دیگر با طراحی متفاوت چاپ و تولید کند.
کره شمالی معروف به شلیک موشکهای بالستیک خود برای تحریک دشمنانش است. اما فروش موشکهای بالستیک یکی از منابع درآمدهای ملی این کشور است.
کره شمالی بزرگترین تأمینکنندۀ زغالسنگ چین است. صادرات زغالسنگ کره شمالی به چین در سال ۲۰۱۵ به ۱۰۸ میلیون تُن رسید.