در حالی دور اول تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران دیروز شروع شد که برخی مقامات اروپایی با تأسف خواندن اقدام دونالد ترامپ بر حمایت از منافع اقتصادی ایران و حفظ برجام بار دیگر تاکید کردند اما، اینکه چقدر اروپا روی حرفش میماند و در برابر این تحریم ها دوام می آورد در آیندهای نزدیک مشخص می شود ، آنچه اهمیت دارد شرکای اقتصادی ایران از جمله چین، روسیه و نیز حتی مقامات عراق و روسیه نیز واکنشهای تندی به این تحریمها نشان داده و اعلام کردند اهمیتی به این تحریمها نمیدهند و به روابط اقتصادیشان با تهران ادامه خواهند داد.
رئیسجمهور آمریکا با امضای یک دستور اجرایی فرمان موج جدیدی از تحریمهای ضدایرانی را صادر و از دیروز رسما بخش اول تحریمهای ضد ایران آغاز شد.
فاز اول تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران در حالی آغاز شده است که هدف ایالات متحده تحت فشار قراردادن مردم از نظر اقتصادی است، چناچنه ترامپ نیز بر این مساله تاکید و اظهارداشته؛ هدف از این سیاستها وارد آوردن "حداکثر فشار اقتصادی" بر ایران است. در بیانیهای که ترامپ پس از امضای دستور اجرایی صادر کرد، بار دیگر برجام یک توافق "افتضاح و یکطرفه" به سود ایران خوانده شده است.
او همچنین کشورهایی را که از قطع روابط اقتصادی با ایران سر باز زنند تهدید کرده است تا با توجه به اعمال مجدد تحریمهای آمریکایی، مراقب "عواقب بسیار شدید" کار خود باشند.
توافق هستهای قرار بود تمام مشکلات اقتصادی را از پیش روی پای مردم بر دارد، روابط تجاری و بانکی را با جهان تسهیل کند اما، بعد از سه سال بویژه بعد از خروج آمریکا از برجام نه تنها گره مشکلات معیشتی را برطرف نکرد بلکه بهانهای شد تا ترامپ بتواند دوباره تحریمهای ضد ایرانی را به کشورمان تحمیل کند.
در رابطه با اعمال این تحریمها بسیاری از محافل رسانهای و سیاسی واکنشهای متعددی داشتند و بر این نظر هم عقیده هستند که آمریکا با هدف منزوی کردن تهران و تحمیل خواستههایش از جمله موضوع موشکی و بحث منطقهای از حربه تحریمها استفاده میکند چرا که چندین مرتبه درخواست گفتوگو با تهران را با ادبیاتهای مختلف بیان داشته و مقاماتش البته با پیش شرط تغییر رفتار تهران این مذاکره را ممکن دانستند. انگار تهران پاسخ مثبت برای گفتوگو دو طرفه داده که آمریکاییها به خود اجازه جسارت دادهاند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیهای مشترک در روز دوشنبه از این تصمیم آمریکا ابراز تأسف کردند.
"فدریکا موگرینی" گفت: ما تلاش خود را میکنیم تا ایران را در توافق (برجام) نگه داریم و ایران را از منافعی اقتصادی که توافق برای مردم ایران فراهم میکند، بهرهمند سازیم چرا که ما معتقدیم این (اقدام) منافع امنیتی برای منطقه ما و جهان دارد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود، اگر توافقی بینالمللی درباره عدم اشاعه اتمی وجود داشته باشد، باید حفظ شود.
موگرینی در کنفرانس خبری با «وینستون پیترز» وزیر خارجه نیوزلند گفت: اتحادیه اروپا و نیوزلند لازم میدانند که برجام حفظ و در مقابل خروج آمریکا مقاومت شود. وی همچنین گفت که با پیترز درباره جزییات چگونگی گشایش کانالهای تجاری و اقتصادی با ایران گفتوگو کرد.
وی افزود، مشاغل کوچک و متوسط برای تجارت با ایران تشویق میشود و تجارت میان ایران و اتحادیه اروپا یک جنبه اساسی از حقوق ایرانیان برای بهره اقتصادی به ازای تعهدات هستهای است که تا کنون انجام دادهاند.
موگرینی پیش از این در بیانیهای گفته بود اعضای باقیمانده برجام نسخه به روز شده قوانین مسدودساز تحریمی را اجرا میکنند.
قوانین مسدود ساز، شرکتهای اروپایی را از تبعیت از تحریمهای یکجانبه آمریکا بازداشته و این امکان را به آنها میدهد که با شکایت از ایالات متحده یا افرادی که به واسطه تحریم بر آنها خسارت تحمیل کردهاند، غرامت دریافت کنند.
همچنین یک منبع در وزارت خارجه سوریه اعلام کرد؛ دمشق اقدام خصمانه آمریکا به ازسرگیری تحریمهای اقتصادی علیه ایران را به شدت محکوم میکند.
این منبع افزود: این تدابیر یکجانبه و غیرقانونی به موجب حقوق بینالملل اتخاذ شده است تا گرایش سلطهطلبانه سیاستهای دولت آمریکا را مورد تأکید قرار دهد.
وی اضافه کرد: دولت آمریکا با عقبنشینی از توافق هستهای با ایران، اعتبار خود را در میان جهانیان از دست داده و با انتقادهای گستردهای حتی از سوی همپیمانان واشنگتن مواجه شده است. این مقام سوری در پایان تأکید کرد که جمهوری عربی سوریه همبستگی کامل خود را با جمهوری اسلامی ایران در رویارویی با سیاستهای خصمانه دولت آمریکا اعلام میکند و مطمئن است که رهبری، دولت و ملت ایران خواهند توانست بر تمامی پیامدهای این تدابیر دولت آمریکا فائق آیند.
وزیر اقتصاد ژاپن میگوید که تحریمهای آمریکا علیه ایران نباید بر تأمین انرژی این کشور یا فعالیتهای تجاری آن تأثیری منفی داشته باشد.
هیروشیگی سِکو، در کنفرانسی خبری گفت: طی دور دوم مذاکراتی که اوایل ماه جاری میلادی در واشنگتن داشتهاند، طرف ژاپنی بر این اصل عمومی تأکید کرد که [تحریمهای ایالات متحده] نباید بر تأمین انرژی تأثیر داشته باشد یا اثری منفی بر فعالیتهای تجاری ژاپن داشته باشد.
پیشتر یک مقام ارشد دولتی ژاپن گفته بود ژاپن به دنبال کسب معافیت از تحریمهای آمریکا علیه ایران است، مسئلهای که ناشی از اولویتهای اصلی امنیت انرژی این کشور و همچنین نیاز پالایشگاههای محلی [ژاپن] به نفت ایران است.
مدیرکل منابع نفت، گاز و معدنی وزارت اقتصاد، تجارت و صنایع ژاپن نیز در جریان یک مصاحبه گفته بود این یک اصل مستحکم برای دولت ژاپن این است که معافیت به دست آورد. وی افزود که ژاپن به فکر تداوم واردات نفت خام ایران است و دولت این موضع را به ایالات متحده منتقل کرده و به دنبال درک موضع ژاپن [از سوی آمریکاییها] است. وی افزود که ژاپن باید از تحریمهای آمریکا معاف باشد زیرا این کشور واردات نفت از ایران را طی سالهای اخیر کاهش داده است.
رئیسجمهور عراق، تاکید کرد که پایبندی به تحریمهای تحمیلی آمریکا علیه ایران برای کشورش دشوار است.
"فواد معصوم" در بخشی از مصاحبهاش با شبکه «الحرة»، در پاسخ به سوالی درباره تحریمهای تحمیلی آمریکا علیه ایران، گفت: شرایط عراق و ماهیت روابطش با ایران و منافع مشترک و بسیاری از مسائل دیگر، موجب میشود که پایبندی بغداد به تحریمهای واشنگتن علیه تهران، دشوار باشد.
وی افزود: نظر من به طور کلی درباره منازعاتی اینچنین این است که نباید همراه با یک طرف علیه سایر طرفها باشیم. زیرا فشار زیاد کنونی بر ایران میتواند آن را به واکنش وادار کند و این امر بر عراق و سایر کشورهای همسایه ایران تاثیر میگذارد. مقامات چین و روسیه نیز از ادامه روابط اقتصادیشان با تهران خبر دادهاند.
وزیر خارجه آلمان در گفتوگو با یکی از روزنامههای این کشور تاکید کرد که تمامی اقدامات در دست پیگیری است تا شرکتهایی که همکاری قانونی با ایران دارند به فعالیت خود ادامه دهند.
"هایکو ماس" گفت: ما مصمم هستیم که از شرکتهای اروپایی که به شیوهای قانونی در ایران کار میکنند، حمایت کنیم و سخت کوشش میکنیم تا رابطه تجاری و رابطه اقتصادی امکانپذیر باشد.
وزیر خارجه آلمان همچنین تاکید کرد؛ این اقدام ارتباطی به سود ندارد بلکه به مردم ایران مربوط میشود که باید از توافق هستهای با ایران منافعی کسب کنند. در مقابل اروپاییها هم از ایران انتظار دارند که همچنان به تمامی تعهدات خود در توافق هستهای با ایران پایبند باشد.
وزارت اقتصاد آلمان نیز پیشتر با اعلام اینکه برلین در حال گفتوگو با آمریکا برای گرفتن معافیت تحریمی به شرکتهای آلمان در زمینه تحریمهای ایران است، اعلام کرد: «آلمان همچنان به صدور تضمین برای صادرات و سرمایهگذاری در ایران برای شرکتهای آلمانی ادامه میدهد. تضمین صادراتی و تضمین سرمایهگذاری وزارت اقتصاد همچنان برای شرکتهای آلمانی پابرجاست.»
"فرهان هاک" سخنگوی سازمان ملل متحد با تاکید بر این که «این سازمان مانند گذشته از توافق هستهای با ایران حمایت خواهد کرد.»، تصمیم دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای انجام اقدام ضدایرانی پیامد خروج آمریکا از برجام را استفاده از زور ارزیابی کرد.
همچنین؛ روزنامه "زوددویچه سایتونگ" در مطلبی نوشت: اتحادیه اروپا باید در برابر آمریکا مقاومت کرده و قابلیت خود در این زمینه ثابت کند. برای حفظ توافق هستهای ایران اولین ائتلاف جهانی علیه ترامپیسم ساخته شده است. موفقیت این ائتلاف بستگی به اروپا و جهان دارد.
شبکه تلویزیونی فرانس۲۴ گزارش داد: در پی اقدام دونالد ترامپ در خروج از توافق هستهای و از سرگیری اقدامهای ضدایرانی، اکنون در حزب جمهوریخواه آمریکا شکاف سیاسی شکل گرفته است. "دالیا داسا کای" عضو ارشد اندیشکده آمریکایی رند درباره تصمیم خروج آمریکا از توافق هستهای از سوی دونالد ترامپ و اقدام به از سرگیری تحریمهای یکجانبه ضدایرانی به شبکه تلویزیونی سی ان ان گفت: آمریکا تنها مانده است.
وی افزود: تمامی جامعه جهانی و همچنین امضا کنندگان توافق هستهای (جز آمریکا) بر این مساله اتفاق نظر دارند که ایران به توافق پایبند بوده و اکنون با وجود حکم یکجانبه رژیم تحریمهای آمریکا، آنها از آن حمایت نمیکنند، بنابراین واشنگتن تنها خواهد ماند.