درحالی اخیرا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از راه اندازی مکانسیم تسهیل تجارت با ایران خبر داده است که برخی ناظران سیاسی با انتقاد از وقت تلف کردن اروپاییها، این وعدهها را به وعده سرخرمن دادن سه کشور اروپایی به تهران تعبیر و خواستار آن شدند که به جای حرف به وعدههای برجامی خود در قبال ملت ایران عمل کنند.
به تازگی فدریکا موگرینی در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه پاکستان بار دیگر وعده داد مکانیسم تسهیل تجارت با ایران راهاندازی خواهد شد. او همچنین مدعی شده اتحادیه اروپا تمام تلاش خودش را برای حفظ توافق هستهای ایران به کار میبندد.
وی گفت: ما در حال آزمودن همه راهکارها هستیم و کماکان هر کاری که بتوانیم را برای دست نخورده نگاه داشتن اجرای توافق هستهای به کار خواهیم گرفت. ما کماکان این کارها را در این روزها که سختترین روزهای قابل تصور برای توافق هستهای ایران هستند انجام خواهیم داد.
موگرینی اضافه کرد: تلاشهای زیادی با کشورهای عضو اتحادیه بر روی ساز و کاری جهت مجاز کردن تجارت مشروع با ایران انجام دادهایم. من معتقدم که این ساز و کار آماده عملیاتی شدن است و امیدوارم این چیزی باشد که بتواند ایران را همانند گذشته به توافق پایبند نگاه دارد.
از طرفی در حالی که ایران قصد دارد با استناد به مکانیسمهای تعبیه شده در داخل خود برجام برای کاستن از تعهداتش ذیل این توافق استفاده کند، موگرینی ایران را به واکنش، در صورت عدم پایبندی» به توافق تهدید کرد.
او گفت: توافق در داخل خودش مکانیسمها و گامهایی دارد که در صورت عدمپایبندی به توافق میتوان از آنها استفاده کرد، اما تمرکز ما در حال حاضر حفظ توافق فعلی است.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده در واکنش به خروج آمریکا از برجام و اهمال کشورهای اروپایی در محقق کردن وعدههای خود قصد دارد طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعهداتش ذیل این توافق را کاهش دهد.
حالا اروپاییها از یک طرف ایران را تهدید به ماندن در برجام میکنند و از طرف دیگر حاضر به اجرای تعهدات برجام نیستند، حتی کانال مالی معروف به اینستکس نیز نتوانسته چاره ساز و یا راه گشای بیتعهدی اروپا به برنامه جامع اقدام مشترک باشد، چرا که آنها این کانال مالی را در حالی به میدان آوردهاند که حتی محتوای مشخص و قابل قبولی برای آنچه که باید در قبال تعهدات برجام انجام دهند، ندارد.
آنچه از لحن طلبکارانه موگرینی تعبیر میشود اینکه گویا اروپا برای خارج شدن از برجام و حفظ توافق هستهای منت بر سر ملت ایران گذاشته است؛ در واقع به دلیل عدم اجرای تعهدات برجام، این جمهوری اسلامی ایران است که باید طلبکار باشد، اما اروپاییها مصداق مثال دست پیش گرفتن برای پس نیفتادن شده است!
اخیرا نیز انگلیس، آلمان و فرانسه با ارسال یاداشتی، به طور رسمی به ایران هشدار دادهاند که در صورت توقف تعهدات برجامی تهران، جمهوری اسلامی با عواقب این عمل روبرو خواهد شد.
دو دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گزارش دادهاند که انگلیس، آلمان و فرانسه در یادداشتی رسمی که در روز شنبه ۲۲ ژوئن، به دست ایران رساندهاند، نسبت به عدم پایبندی ایران به توافقات هستهای هشدار دادهاند.در این یادداشت مشخص نشده که عواقب عدم پایبندی ایران به توافق هستهای چیست.
لبته این لحن تهدید در گذشته نیز تکرار شده بود چناچنه چند روز پیش وزیرخارجه آلمان در نشست خلع سلاح هستهای در استکهلم گفته بود؛ اگر ایران از برجام خارج شود، همه تحریمها باز میگردد. هایکو ماس در این نشست هشدار داد که فروپاشی توافق هستهای نه به سود منافع اروپا خواهد بود و نه ایران. وی در عین حال مدعی شد: اگر ایران بخواهد از برجام خارج شود به نقطه ای باز خواهد گشت که قبل از توافق هستهای قرار داشته است که شامل همه تحریمها خواهد بود و این فرآیند نمیتواند به نفع ایران باشد.
ادعای تهدید آمیز سه کشور اروپایی و تهدید آشکار به عواقب خروج تهران از برجام در حالی مطرح شده است که اروپاییها نیز همچون آمریکا تاکنون به هیچ کدام از تعهدات خود در برجام عمل نکردهاند و حتی راه اندازی اینستکس و اجرای آن نیز همچنان با اما و اگر مواجه شده است.
سه کشور اروپایی نه تنها به تعهداتشان عمل نمیکنند بلکه در ازای عدم تعهداتشان نیز میگویند اگر ایران از برجام خارج شود منتظر عواقبش باشد! در کدام توافق بین المللی طرفین هم خود را مستحق اجرا نکردن تعهدات میدانند و هم به طرف مقابل میگویند تحت هیچ شرایطی حق خروج از توافق را ندارید! این همان سیاست فشاری است که آمریکا و اروپا با یکدیگر برای تسلیم ایران در برابر خواستههایشان به کار گرفتهاند، بسیاری از تحلیلگران سیاسی و رسانهای بر این باورند؛ اگر اتحادیه اروپا از نظر اقتصادی نمیتواند کاری انجام دهد تا عواقب تحریمهای آمریکا علیه ایران را کاهش دهد بنابراین اقدامات سمبولیک سیاسی مهم است تا اعتماد را حفظ کرده، کانالهای گفتوگو را باز نگه دارد و همه آنهایی را که خواستار حفظ برجام در تهران هستند حمایت کند.