همزمان با تشدید اختلافات میان کشورهای اروپایی برای مقابله با کرونا، «موسسه روابط بینالملل هلند» که یک آکادمی و اتاق فکر مستقر در لاهه است در گزارشی به بررسی عملکرد اتحادیه اروپا در پی شیوع کرونا پرداخت و این بحران را نه تنها تهدیدی برای سلامت، اقتصاد و امنیت کشورهای اروپایی، بلکه بحرانی دانست که موجودیت اتحادیه اروپا را تهدید میکند.
در این گزارش آمده است وقتی سران اتحادیه اروپا پنجشنبه ۲۶ مارس از طریق ویدیوکنفرانس دیدار کردند تا درباره پاسخ مشترک این اتحادیه به شیوع کرونا در اروپا مذاکره کنند، بیشتر فشارها روی این مسئله متمرکز بود که چطور نشان دهند اتحادیه اروپا باید به شکلی یکپارچه برای مدیریت این بحران بیسابقه وارد عمل شود. در دو بحران قبلی یعنی بحران بدهی اروپا در سال ۲۰۱۰ و بحران مهاجرت در سال ۲۰۱۵ اعضای این اتحادیه وعده داده بودند از طریق همکاری، اطمینان یابند که اتحادیه اروپا قویتر از همیشه ظاهر خواهد شد. اما در عمل، آنها با ظهور ملیگرایی و عوامگرایی به تدریج از هم فاصله گرفتند.به همین ترتیب، این روزها هم در پی همهگیری کرونا، دولتهای ملی و نهادهای اتحادیه اروپا متعهد میشوند که «هر کاری لازم است» انجام دهند در حالی که اقدامات اولیه آنها، نشان از همبستگی زیادی ندارد. تا جایی که مقامات ارشد این اتحادیه هشدار دادهاند «میکروب تفرقه» یا «فقدان همه برای یک روح» حتی موجودیت پروژه اروپایی را تهدید میکند. اظهارات اینچنینی تصویری از اختلال در اتحادیه اروپا را به کسانی که خارج از این اتحادیه هستند، نشان میدهد. گرچه تاکنون بخش اعظم توجهات به سلامت عمومی و همچنین ویرانی اقتصادی ناشی از همهگیری کووید-۱۹ معطوف شده، این شیوع خطراتی را هم متوجه همبستگی اجتماعی و امنیت اتحادیه اروپا کرده است.مفسران مختلف استدلال کردهاند که اتحادیه اروپا از لحاظ بحث سلامت، نمیتواند نقش زیادی ایفا کند، زیرا مدیریت سیستمهای سلامتی و بهداشتی، نوعی توانایی و ظرفیت ملی است. این دیدگاه البته بسیار کوتهبینانه است و جنبه فراملی تهدیدی که کووید-۱۹ ایجاد کرده و همچنین سیاستهای موجود اتحادیه اروپا برای مقابله با چنین تهدیداتی را نادیده میگیرد.
بعد از آن که مشخص شد کووید-۱۹ پیامدهای اقتصادی گستردهای دارد، اتحادیه اروپا نشان داد که از بحران منطقه یورو در گذشته درس گرفته و وارد عمل شد تا با اقدامات مالی و پولی از رکود اقتصادی جلوگیری کند. بانک مرکزی اروپا گرچه در ابتدا جدی بودن این تهدید را دستکم گرفت، بعد از آن به سرعت تلاش کرده روند افت اقتصادی را معکوس کند.اما این پاسخ نه به دلیل اتحاد کشورهای اروپایی، بلکه به دلیل مغلوب شدن کشورهای ثروتمندتر اتحادیه میسر شد. این در حالی است که اختلافات در میان وزرای اقتصاد و دارایی این اتحادیه در حال عمیق شدن است. آنها در ۱۳ مارس توافق کردند که محدودیتهای هزینههای مالی را کاهش دهند، اما همچنان دغدغه هزینههای کشورهای خود را دارند. دعوای اصلی که اساس اتحادیه اروپا را تهدید میکند، بر سر این مسئله است که آیا همبستگی مورد نظر باید جنبه مالی داشته باشد یا خیر. همان اختلافاتی که قبلاً باعث شد توافقی درباره بودجه کلی اتحادیه اروپا حاصل نشود، حالا بار دیگر در خصوص استفاده از مکانیسم ثبات اروپا بروز پیدا کرده است. تاکنون تعدادی از کشورهای شمال اروپا در مقابل درخواست ۹ کشور دیگر این اتحادیه برای ایجاد سازوکار بدهی مشترک ویژه موسوم به «اوراق قرضه کرونا» مقاومت کردهاند.علاوه بر اثرات منفی عمده این همهگیری بر سلامت عمومی، کووید-۱۹ همچنین بر ثبات و امنیت اروپا هم تاثیر خواهد داشت. مسئلهای که تاکنون در سطح اروپا به آن توجه چندانی نشده است. این ویروس شاید در جوامع اروپایی احساس اولیه هدفگذاری برای مبارزه با یک دشمن مشترک را ایجاد کرده، اما در عین حال بر وخامت مشکلات موجود که این اتحادیه را از درون و بیرون تهدید میکند، افزوده است. ناتوانی اروپا در برابر کرونا چنان است که وزرای بهداشت گروه جی ۲۰ (قدرتهای اقتصادی جهان)، در جریان ویدئو کنفرانسی با موضوع تبعات جهانی بحران کرونا، به این واقعیت اذعان کردند که همهگیری ویروس جدید موجب آشکار شدن ضعف نظامهای بهداشتی در سراسر جهان شده است.در این میان وزارت کشاورزی چین هشدار داد شوک ناشی از همهگیری کرونا بر تجارت اقلام خوراکی، به دور جدیدی از بحران غذایی منجر خواهد شد.از آمریکا نیز خبر می رسد همزمان با مخالفت فرمانداران آمریکا با اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر لزوم بازگشایی فعالیتهای اقتصادی، اعتراضاتی در ایالات مختلف آمریکا بر سر دستور قرنطینه و ماندن در خانهها صورت گرفته است.