این روزها بدعتهای تازهای در ادبیات دولت گذاشته شده است. به نظر می رسد که اکنون دولت فضا را برای گلایه گذاری باز دیده و هرچه به پایان دولت نزدیک میشویم، اعضای کابینه تندتر و بدون توجه به واقعیات جامعه، به هر جریان و نهاد میتازند!
کنایههای دولت به یک نهاد و سازمان و قوه هنوز فروکش نکرده که مجلس را هدف میگیرد و مدعی میشود که این قوه مشغول بدعتگذاری است!
این درحالی است که حضرت آیت الله خامنهای بارها به دولتمردان نسبت به طرح اختلافات میان خود در جامعه بر حذر داشتهاند و خاطرنشان کردهاند که این مشکلات باید در جلسات خصوصی مطرح شود تا باعث نا امیدی مردم و بی اعتمادی به نظام نشود. رهبر معظم انقلاب «توجه به مسائل کلیدی و اصلی کشور و پرهیز از دچار شدن به حاشیهها و اولویت دادن به مسائل فرعی» را مورد تاکید قرار داده و یادآور شدند «در شرایط کنونی، در موضوع اقتصاد، مسائل اصلی کشور عبارتند از «تولید، اشتغال، مهار تورم، مدیریت نظام پولی و مالی، و عدم وابستگی اقتصاد کشور به نفت» است.
*نگاهی به رویه دولت
دولت از ابتدا با قبول نکردن اشتباهات خود و اصرار به روندی که حاصل آن شرایط امروز است راه را برای حاشیه سازی باز کرد. این درحالی است که همه انتقاداتی را که دولتمردان به دولتهای نهم و دهم داشتند، مجدداً در دولت یازدهم و دوازدهم به شکل بدتری به اجرا درآمد و شاهد بودیم که موضوعاتی چون مسکن مهر، کارت سوخت و ...، همه دوباره به مرحله اجرا درآمد. جالب آنجاست که دولت در تمام حاشیههای رقابتهای انتخاباتی را کنار نگذاشت و هر نوع انتقادی را به حساب بی سواد، کاسبکاری و ... می گذاشت.
جالب اینجا بود که دولت انتقادات منتقدین را نیز به حساب توهین می گذاشت و اینگونه عنوان می کرد اگر کسی به دولت توهین، فحاشی و تهمت زد، تشویق می شود
این روند تا آنجا ادامه داشت که مقام معظم رهبری صریحاً و بدون ابهام تذاکراتی را در این باره بیان کردند و این موجب مدتی سکوت شد اما حالا به نظر میرسد که این سکوت روز به روز درحال شکسته شدن است و دولت در مسیری دیگر گام بر می دارد.
شاهد بودیم پس از نطق محمدباقر در مجلس و انتقاد مجلس از مشکلات اقتصادی فعلی و بی توجهی به آنچه شرایط تحریمی و کرونایی بر کشور تحمیل کرده و دادن آدرس غلط از سوی دولت، محمدباقر نوبخت هم دست به قلم شد و در نامهای خطاب به قالیباف نوشت: علیرغم تنگناهایی چون عدم تحقق درآمدهای نفتی، هم چرخ توسعه کشور همچنان در گردش است، هم ۳۶ هزار میلیارد تومان صرفهجویی صورت گرفته و هم حقوق و یارانهها در کنار همسانسازی حقوق بازنشستگان و افزایش حقوق کارکنان دولت انجام شده است.
جهانگیری هم وارد میدان شد و با تاکید بر اینکه همه میدانند که زبان مدیران دولت برای پاسخگویی زبان الکن نیست، تاکید کرد؛ کسانی که می گویند مدیران دولت دچار ضعف هستند خوب است این دو مقطع زمانی که شرایط کشور از لحاظ تحریمهای بین المللی یکسان بوده است را مقایسه کنند و ببینند چه اتفاقاتی در بخش های مختلف اقتصادی کشور رخ داده است.
با ارائه لایحه بودجه نیز شاهد بودیم زمانی که مجلس شورای اسلامی در حال واقعی کردن اعداد و ارقام بودجه سال ۱۴۰۰ است، رئیس جمهور نیز هر زمان تریبونی بهدست میآورد، کنایههایش را متوجه مجلس انقلابی میکند و آنها را بیسواد مینامد، عصبانیتی که حتی در روز افتتاح طرحهای ملی وزارت نفت در دوم بهمن ادامه داشت و منتقدان به بودجه و سیاست خارجی را بد زبان و نافهم معرفی کرد.
و این درحالی بود که کارشناسان می پرسند چگونه میتوان به لایحه بودجهای اعتماد کرد که دولت مهمترین بندهای درآمدی و فروش را مبتنی بر سیاستهای کاخ سفید و حضور جوبایدن تنظیم کرده است! این درحالی است که لایحه بودجه جای آمال و آرزوها نیست بلکه محل دقت در تحقق اعداد و ارقام اعلامی با توجه به واقعیات موجود در میدان است.
اخیراً علی ربیعی، دستیار ارتباطات اجتماعی رییسجمهوری و سخنگوی دولت در مطلبی با اشاره به اینکه برخی اتفاقات و اظهارات مثل دماسنج در جامعه عمل میکنند، با گلایه از اظهارت میهمان یک برنامه در صداوسیما گفت: نباید اینگونه اظهارات را اتفاقی و تصادفی دید. مدتهاست نوع سخن گفتن و کنشها در ساحت سیاسی و ادبیاتی که بهکار گرفته میشود و رفتارهایی که رخ میدهند، نشان از نوعی زوال اخلاقی و نارساییهایی در ارتباطات اجتماعی و سیاسی در سطوح قدرت با تسرییابندگی به جامعه دارند.
وی افزود: نگاه کنید به حضور ظریف در مجلس و کلمات مطرح شده، درخواستهای اعدام برای این و آن، بهکار بردن افشاگری براساس اطلاعات غلط به جای روشنگری و نیز برخی تریبونها که خشونت کلامی در آن موج میزند. اینها همه نشانههایی از نقصان در سیاست و پر شدن خشونت در کلام سیاسی است.
سخنگوی دولت اظهار داشت: از منظر تحلیل جامعهشناسی سیاسی نیز این نوع پرخاشگری و رفتارهای سیاسی، میتواند ریشه در خشم و پرخاشگری خارج از اراده کسانی داشته باشد که با شکست غیرمنتظره دونالد ترامپ در انتخابات امریکا و پدیدار شدن افق تازهای برای احیای برجام، آمال سیاسی خود را در معرض تهدید و روشن شدن تحلیلهای غلط اتهامی میبینند که در چهار سال گذشته تبلیغ کرده بودند. در این چهار سال، این افراد نه تنها به نحوی چشم بر جنایتهای دولت ترامپ بستند بلکه فرصت را از راه تحریف واقعیت درباره علت تورم و رکود اقتصادی و ناکارآمد نشان دادن برجام و حتی فراتر از آن تحقیر استراتژی «تعامل سازنده با جهان» مناسب دیدند؛ به این امید که قاطبه مردم را متقاعد به نادرست بودن مسیری کنند که برای آن به پای صندوقهای انتخابات در سالهای ۹۲ و ۹۶ آمده بودند و این نوع تفکری را که مردم به آن رأی داده بودند برای همیشه شکستخورده دانسته یا تحقق آرمانهای آن را ناممکن بنمایانند.
از سوی دیگر اظهارات محمود واعظی پاسخ به خرازی و زیر سوال بردن نقش اصلاحطلبان در پیروزی روحانی، اما خون اصلاح طلبان را بیش از همیشه به جوش آورده و برای همین شاهدیم که بسیاری از روزنامههای اصلاحطلب به نوعی از خجالت وی درآمدهاند.
*اشتباهات گسترده
اما نباید در این میان فراموش کرد که در هر جنحالی دو طرف وجود دارد و هر طرف در به وجود آمدن این نوع جنجالها نقش ایفا میکند . از قدیم گفته اند که جواب «های ، هوی» است. اگر چه دولت با مقاصد خاص دست به حاشیه آفرینی زده است اما در بسیاری از موارد نیز شاهد تندروی های بسیاری از سوی منتقدین هستیم که تمام این موارد خلاف رویه و شأن دولت است .
وقتی در یک برنامه تلویزیونی از سوی رسانه ملی ، اجازه داده می شود که فردی از باب بی اطلاعی و یا ... به خود اجازه میدهد به دیگران توهین کند و بگوید «مسئولی مینشیند خانه و ممکن است پای منقل باشد و سر نمیزند به اینطرف و آنطرف و حتی وزرایش نمیتوانند با او ملاقات کنند» یا اینکه می گوید: «یکی از مسئولان گفته بود در کودکی شیر خر خورده بود وگرنه وارد سیاست نمیشد. خیلی از مسئولین ما انگار از این شیر خوردهاند» و یا اینکه در مجلس صحبت از اعدام و عزل رئیس جمهور می شود نباید توقع داشت که طرف مقابل ساکت بماند.
سوال اینجاست که رهبر انقلاب بارها صراحتاً به نمایندگان تذکر جدی دادهاند تا دست از توهین بردارند. ایشان روز ۲۲ تیر ۱۳۹۹ در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس یازدهم گفتند: «توهین و دشنام و نسبتِ بدون علم به دولتمردان به هیچ وجه جایز نیست و برخی از این نسبتها حرام شرعی است.» ایشان همچنین روز ۳ آبان ۱۳۹۹ با انتقاد شدید و صریح از اقدام برخیها در برخورد با دولت و رئیسجمهور و هتک حرمت ایشان، گفتند: «هتک حرمت حرام است و انتقاد با هتک حرمت تفاوت دارد.»
از سوی دیگر قانون هر نوع توهین به مقامهای ارشد نظام را در حد جرم تعریف کرده است و بر همین اساس هم بوده که در ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی آمده است که «هرکس با توجه به سمت یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیسجمهوری یا وزرا...در حال انجاموظیفه یا به سبب آن توهین کند به سه تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا پنجاههزار تا یکمیلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود».
*پرچمدار بدعت گذاری
اما باید به این نکته توجه داشت که چه کسی پرچمدار این رفتارها بود؟ رئیس جمهور و نهادی که اهل این رویه است؛ دولت است. دولت این دومینو تخریب را آغاز کرده و حالا این دومینو به جلو می رود. هر دو طرف دراین ماجرا مقصر هستند اما اکنون به قولی دولت دست پیش را گرفته تا پس نیفتد و مظلوم نمایی میکند .
زمانی که واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور تاکید میکند که «اگر مراحل تصویب یک قانون، از نظر رئیسجمهور دارای اشکال باشد، قطعا رئیسجمهور نمیخواهد در آن شریک شود و رئیس مجلس میتواند قانون را ابلاغ کند»! اینگونه اظهار نظرها چه معنایی می تواند داشته باشد؟
وی با بیان اینکه این کار قبلاً هم انجام شده است و مختص این دولت نیست، گفت: این مساله در دولتهای نهم و دهم به مراتب بیشتر بوده و در دولتهای قبل از آن هم بوده است و موضوع جدیدی نیست.
آیا به فرض اگر دولتی اشتباهاتی را مرتکب شده باید سایر دولت ها رویه او را اصلاح کنند یا این رویه غلط بدعتی برای همه شود و اگر کارهای دولت نهم و دهم درست بود چرا دولتمردان کنونی از این دولت انتقاد میکردند؟!
مجلس و سایر قوا و نهادها بارها به دولت سیگنال همکاری فرستادند اما پاسخی دریافت نکردند و از سوی دولت متهم به دخالت در کار دولت شدند. این اختلافات همواره در میان قوای مختلف وجود داشته است اما رویه به سوی حل مشکلات بوده است اما شاهد هستیم که رویه امروز این اختلافات به سوی جدایی و انشقاق است.
احمد امیر آبادی فراهانی نماینده مردم قم و عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارات رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت مبنی بر اینکه مجلس جمع و تفریق اعداد را بلد نیست، در این باره گفت: این گونه صحبت کردن با نمایندگان مردم درست نیست، مجلس به دنبال همدلی و وحدت است تا کشور بتواند در مقابل دشمنان بایستد.
از سوی دیگر عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری، گفت: بهترین خروجی مجلس این خواهد بود که مطالبه مردم در تفاهم بین مجلس و دولت در قالب یک لایحه کارشناسی به مجلس بیاید و نهایتا با نظر کارشناسان و مرکز پژوهشها و مراکز تحقیقاتی که وجود دارد تبدیل به یک قانون شود.
محسن کوهکن با نگاهی انتقادی به ادبیات و اظهارات پی در پی نمایندگان مجلس تصریح کرد: « نمایندگان یک مجلس خوب باید به اندازه کافی برای امور مختلف وقت بگذارند و بیش از آنکه زبانشان تحرک داشته باشد باید گوششان تحرک بیشتری برای شنیدن داشته باشد.
سخنان کنایهآمیز روحانی و برخی از وزرایش درحالی است که مردم انتظار دارند به جای ایجاد فضای هیجانی و احساسی در آستانه انتخابات، دولت اقداماتی را انجام دهد تا در پایان کار خود به آرامش بتواند به آسودگی تا حدی به کارهای اجرایی بپردازد و دین خود را به مردمی که ۸ سال علیرغم همه سختی ها و بدقولی ها، دولت را همراهی کردند ادا کند . اما سوال اینجاست که چرا دولتمردان جای همراهی آنهم در شرایط حساس کنونی، دست به تقابل می زنند؟
اینگونه تصمیمات درحالی گرفته می شود که روان و آرامش مردم به شدت تحت تاثیر کرونا و مشکلات معیشتی قرار دارد و این رفتارها تنها موجب دلزدگی، خستگی و نگرانی آنها میشود.
در عین حال این گونه ادبیات پیام نبود وحدت و فضای دوقطبی را در کشور مخابره می کند و باعث شادی دشمنان نظام و انگیزه آنها برای ادامه فشارهای خود بر مردم ایران می شود.
معادلهای مجلس برای چند ماه پایانی خود طرح کرده است، معادله لاینحلی نیست، مردم خود بهتر از هر کس دیگری میدانند که اقدامات و تحولات به چه سمت و سویی میرود.