امروز رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران در حالی در ادامه رویکرد منطقهای و شرق گرایی برای حضور در اجلاس پیمان شانگهای وارد تاجیکستان میشود که به رغم وعدههای پوچ برجام این رویکرد میتواند برد-بردی بزرگ برای ایران و سایر اعضای شانگهای باشد.
پانزدهم سپتامبر بیستمین سالگرد تاسیس سازمان همکاری شانگهای (SCO) است و اجلاس این سازمان قرار است امروز و فردا در تاجیکستان با حضور اعضا برگزار شود که یکی از حاضران در این اجلاس رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران است که می تواند گامی مهم برای عضویت کامل ایران در این پیمان باشد. پیمانی که نیمی از جمعیت جهان را در خود دارد و از ظرفیتهای انسانی و اقتصادی بسیاری برای رفع نیازهای اعضا و ایفیا نقش جهانی برخوردار است بویژه اینکه امروز آمریکا و اروپا در وضعیت نابسامان اقتصادی به سر میبرند. حضور ایران به عنوان عضو دائم در این سازمان با توجه به فعالیتها و همکاریهای گسترده اعضاء آن در حوزههای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی-بانکی، انرژی و فرهنگی قطعا فضای مناسبتری را برای تعاملات بینالمللی کشورمان با توجه به عزم دولت در نگاه به شرق فراهم خواهد آورد و ایران نیز به دلیل داشتن منابع غنی انرژی و نفت و گاز طبیعتا یک مهره و وزنه مهم در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود و افزایش این همکاری ها برای همه طرف های عضو سودمند خواهد بود چنان که عده ای از آن به عنوان یک همکاری برد- برد یاد میکنند.
در همین حال رسانه چینی در گزارشی با بیان این که ایران کشوری قدرتمند و تأثیرگذار است و بدون آن نمیتوان مشکلات امنیتی منطقه را حل کرد، عضویت کامل تهران در سازمان همکاری شانگهای را خبری خوب برای طرفین و به نفع امنیت منطقه اوراسیا خواند.طبق این گزارش، «نیکولای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه ۱۱ اوت با دریادار «علی شمخانی» همتای ایرانی خود تماس گرفت و درباره همکاریهای امنیتی روسیه و ایران و همچنین افغانستان، سوریه و وضعیت خلیج فارس گفتوگو کرد.به گزارش این شبکه، وی همچنین اعلام کرد که ایران به زودی با تصمیم متفقالقول کشورهای عضو به سازمان همکاری شانگهای ملحق میشود. در همان روز، شمخانی در توئیتی نوشت: خوشبختانه موانع سیاسی بر سر راه عضویت ایران در توافقنامه شانگهای برداشته شده و عضویت ایران از طریق تشریفات فنی نهایی میشود.سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ با شش عضو موسس ایجاد شد. همه چیز برمیگردد به سال ۱۹۹۶ با ایجاد «شانگهای ۵» شامل قزاقستان، قرقیزستان، چین، روسیه و تاجیکستان و ازبکستان نیز به زودی به آن ملحق شد. امروز سازمان همکاری شانگهای دارای هشت کشور عضو است. در سال ۲۰۱۷، هند و پاکستان به عضویت این نهاد منطقهای درآمدند که به امنیت، اقتصاد و همکاریهای بشردوستانه اختصاص داده شده و به احتمال زیاد به زودی نُه عضو خواهد داشت. روند پیوستن ایران ممکن است مدتی طول بکشد. به عنوان مثال، برای هند و پاکستان تقریباً دو سال طول کشید تا مراحل رسمی عضویت آنها به پایان برسد.
به نوشته این گزارش، آغاز رسمی مراحل پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای باید به عنوان یک پیشرفت واقعی شناخته شود زیرا این کشور بیش از ۱۰ سال را در انتظار عضویت کامل بوده است. تهران در سال ۲۰۰۵ در سازمان همکاری شانگهای وضعیت ناظر را دریافت کرد و پس از آن در سال ۲۰۰۸ درخواست عضویت کامل کرد. با این حال تا سال ۲۰۱۵، ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی موجود نمیتوانست در این سازمان پذیرفته شود. طبق قوانین سازمان همکاری شانگهای، کشوری که تحت تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد است نمیتواند به عضویت آن درآید. این تحریمها در سال ۲۰۱۵ بعد از توافق برجام لغو شد، اما حتی این هم درهای سازمان شانگهای را به روی ایران باز نکرد و به طور غیرمنتظرهای، تاجیکستان درخواست ایران را مسدود و در آن مانعتراشی کرد.
طبق گزارش این رسانه چینی، با این حال، چندی قبل، طرفین این مسئله را حل کردند و «ابراهیم رئیسی» رئیسجمهور ایران شخصاً برای شرکت در اجلاس در اولین سفر خارجی از زمان انتخاب در ماه ژوئن به دوشنبه سفر خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که فعالیتهای مسکو در تلاش برای تعدیل موضع تاجیکستان در قبال ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای نقش داشته است. در جلسه شورای وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که در ماه ژوئیه در شهر دوشنبه برگزار شد، روسیه به صراحت گفت مدتها قبل باید بررسی درخواست عضویت ایران در سازمان شانگهای به شکلی مثبت بررسی میشد.
سیجیتیان در ادامه با بیان این که وظیفه اصلی سازمان همکاری شانگهای بحث و اتخاذ اقدامات مشترک درباره مسائل امنیتی منطقهای است، افزود «ایران کشوری قدرتمند و تأثیرگذار است که بدون آن نمیتوان مشکلات امنیتی منطقه را به طور کامل حل کرد. به عنوان مثال، بدون مشارکت ایران، بعید است که وضعیت افغانستان حل شود. بنابراین، عضویت کامل تهران در این نهاد این حقیقت آشکار را تأیید میکند که ایران یک شرکتکننده مهم در تأمین ثبات و امنیت منطقه است و سازمان همکاری شانگهای در حال تبدیل شدن به بستر اولیه این بحث است. همه از مشارکت ایران سود خواهند برد.»
غرب همچنان در سیاست تحریم
همگرایی به شرق و تعاملات منطقهای در حالی محور عملکردی دولت سیزدهم قرار گرفته است که غربیها همچنان در توهم تحریم و تهدید به سر میبرند و برجام همچنان هیچ حاصلی برای ایران ندارد. وزارت دادگستری ایالات متحده در ادامه تلاشها برای اعمال فشار به ایران برای پذیرش توافق مورد قبول این کشور، یک شهروند ایرانی را به بهانه صادرات کالاهای دو کاربردی به ایران، به تحمل ۶۳ ماه حبس محکوم کرد.وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که «مهدی انصاری» تبعه ایرانی به دلیل صادرات غیرقانونی اقلام نظامی دو کاربردی که در نقض تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران است، به تحمل پنج سال و دو ماه حبس محکوم شد. در این میان هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در وین، در بیانیه ای با تاکید بر لزوم بازگشت به مذاکرات برجامی، از رفع تحریمهای هستهای به عنوان بخش ضروری توافق نام برد.هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در ادامه مدعی شد: در حال حاضر، بیش از هر زمان دیگری، ازسرگیری هرچه سریعتر مذاکرات با توجه به بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و چشمانداز بازگشت ایران به اجرای کامل توافق حائز اهمیت است. بنابراین، اتحادیه اروپا از ایران میخواهد که بدون تأخیر بیشتر به مذاکرات وین بازگردد.لازم به ذکر است در ادامه لفاظی های ضد ایرانی وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که لفاظیها علیه ایران را اخیراً تشدید بخشیده، در مصاحبه با یک نشریه آمریکایی بار دیگر برای ایران شاخ و شانه کشید.بسیاری از ناظران تاکید دارند که رویکرد ایران به شرق و شانگهای زمینه ساز شکست سیاست تحریم و تهدید خواهد شد.
پانزدهم سپتامبر بیستمین سالگرد تاسیس سازمان همکاری شانگهای (SCO) است و اجلاس این سازمان قرار است امروز و فردا در تاجیکستان با حضور اعضا برگزار شود که یکی از حاضران در این اجلاس رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران است که می تواند گامی مهم برای عضویت کامل ایران در این پیمان باشد. پیمانی که نیمی از جمعیت جهان را در خود دارد و از ظرفیتهای انسانی و اقتصادی بسیاری برای رفع نیازهای اعضا و ایفیا نقش جهانی برخوردار است بویژه اینکه امروز آمریکا و اروپا در وضعیت نابسامان اقتصادی به سر میبرند. حضور ایران به عنوان عضو دائم در این سازمان با توجه به فعالیتها و همکاریهای گسترده اعضاء آن در حوزههای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی-بانکی، انرژی و فرهنگی قطعا فضای مناسبتری را برای تعاملات بینالمللی کشورمان با توجه به عزم دولت در نگاه به شرق فراهم خواهد آورد و ایران نیز به دلیل داشتن منابع غنی انرژی و نفت و گاز طبیعتا یک مهره و وزنه مهم در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود و افزایش این همکاری ها برای همه طرف های عضو سودمند خواهد بود چنان که عده ای از آن به عنوان یک همکاری برد- برد یاد میکنند.
در همین حال رسانه چینی در گزارشی با بیان این که ایران کشوری قدرتمند و تأثیرگذار است و بدون آن نمیتوان مشکلات امنیتی منطقه را حل کرد، عضویت کامل تهران در سازمان همکاری شانگهای را خبری خوب برای طرفین و به نفع امنیت منطقه اوراسیا خواند.طبق این گزارش، «نیکولای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه ۱۱ اوت با دریادار «علی شمخانی» همتای ایرانی خود تماس گرفت و درباره همکاریهای امنیتی روسیه و ایران و همچنین افغانستان، سوریه و وضعیت خلیج فارس گفتوگو کرد.به گزارش این شبکه، وی همچنین اعلام کرد که ایران به زودی با تصمیم متفقالقول کشورهای عضو به سازمان همکاری شانگهای ملحق میشود. در همان روز، شمخانی در توئیتی نوشت: خوشبختانه موانع سیاسی بر سر راه عضویت ایران در توافقنامه شانگهای برداشته شده و عضویت ایران از طریق تشریفات فنی نهایی میشود.سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ با شش عضو موسس ایجاد شد. همه چیز برمیگردد به سال ۱۹۹۶ با ایجاد «شانگهای ۵» شامل قزاقستان، قرقیزستان، چین، روسیه و تاجیکستان و ازبکستان نیز به زودی به آن ملحق شد. امروز سازمان همکاری شانگهای دارای هشت کشور عضو است. در سال ۲۰۱۷، هند و پاکستان به عضویت این نهاد منطقهای درآمدند که به امنیت، اقتصاد و همکاریهای بشردوستانه اختصاص داده شده و به احتمال زیاد به زودی نُه عضو خواهد داشت. روند پیوستن ایران ممکن است مدتی طول بکشد. به عنوان مثال، برای هند و پاکستان تقریباً دو سال طول کشید تا مراحل رسمی عضویت آنها به پایان برسد.
به نوشته این گزارش، آغاز رسمی مراحل پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای باید به عنوان یک پیشرفت واقعی شناخته شود زیرا این کشور بیش از ۱۰ سال را در انتظار عضویت کامل بوده است. تهران در سال ۲۰۰۵ در سازمان همکاری شانگهای وضعیت ناظر را دریافت کرد و پس از آن در سال ۲۰۰۸ درخواست عضویت کامل کرد. با این حال تا سال ۲۰۱۵، ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی موجود نمیتوانست در این سازمان پذیرفته شود. طبق قوانین سازمان همکاری شانگهای، کشوری که تحت تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد است نمیتواند به عضویت آن درآید. این تحریمها در سال ۲۰۱۵ بعد از توافق برجام لغو شد، اما حتی این هم درهای سازمان شانگهای را به روی ایران باز نکرد و به طور غیرمنتظرهای، تاجیکستان درخواست ایران را مسدود و در آن مانعتراشی کرد.
طبق گزارش این رسانه چینی، با این حال، چندی قبل، طرفین این مسئله را حل کردند و «ابراهیم رئیسی» رئیسجمهور ایران شخصاً برای شرکت در اجلاس در اولین سفر خارجی از زمان انتخاب در ماه ژوئن به دوشنبه سفر خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که فعالیتهای مسکو در تلاش برای تعدیل موضع تاجیکستان در قبال ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای نقش داشته است. در جلسه شورای وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که در ماه ژوئیه در شهر دوشنبه برگزار شد، روسیه به صراحت گفت مدتها قبل باید بررسی درخواست عضویت ایران در سازمان شانگهای به شکلی مثبت بررسی میشد.
سیجیتیان در ادامه با بیان این که وظیفه اصلی سازمان همکاری شانگهای بحث و اتخاذ اقدامات مشترک درباره مسائل امنیتی منطقهای است، افزود «ایران کشوری قدرتمند و تأثیرگذار است که بدون آن نمیتوان مشکلات امنیتی منطقه را به طور کامل حل کرد. به عنوان مثال، بدون مشارکت ایران، بعید است که وضعیت افغانستان حل شود. بنابراین، عضویت کامل تهران در این نهاد این حقیقت آشکار را تأیید میکند که ایران یک شرکتکننده مهم در تأمین ثبات و امنیت منطقه است و سازمان همکاری شانگهای در حال تبدیل شدن به بستر اولیه این بحث است. همه از مشارکت ایران سود خواهند برد.»
غرب همچنان در سیاست تحریم
همگرایی به شرق و تعاملات منطقهای در حالی محور عملکردی دولت سیزدهم قرار گرفته است که غربیها همچنان در توهم تحریم و تهدید به سر میبرند و برجام همچنان هیچ حاصلی برای ایران ندارد. وزارت دادگستری ایالات متحده در ادامه تلاشها برای اعمال فشار به ایران برای پذیرش توافق مورد قبول این کشور، یک شهروند ایرانی را به بهانه صادرات کالاهای دو کاربردی به ایران، به تحمل ۶۳ ماه حبس محکوم کرد.وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که «مهدی انصاری» تبعه ایرانی به دلیل صادرات غیرقانونی اقلام نظامی دو کاربردی که در نقض تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران است، به تحمل پنج سال و دو ماه حبس محکوم شد. در این میان هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در وین، در بیانیه ای با تاکید بر لزوم بازگشت به مذاکرات برجامی، از رفع تحریمهای هستهای به عنوان بخش ضروری توافق نام برد.هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در ادامه مدعی شد: در حال حاضر، بیش از هر زمان دیگری، ازسرگیری هرچه سریعتر مذاکرات با توجه به بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و چشمانداز بازگشت ایران به اجرای کامل توافق حائز اهمیت است. بنابراین، اتحادیه اروپا از ایران میخواهد که بدون تأخیر بیشتر به مذاکرات وین بازگردد.لازم به ذکر است در ادامه لفاظی های ضد ایرانی وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که لفاظیها علیه ایران را اخیراً تشدید بخشیده، در مصاحبه با یک نشریه آمریکایی بار دیگر برای ایران شاخ و شانه کشید.بسیاری از ناظران تاکید دارند که رویکرد ایران به شرق و شانگهای زمینه ساز شکست سیاست تحریم و تهدید خواهد شد.