رئالیتی‌شو یا برنامه‌های واقع‌نما، یکی از محبوب ترین برنامه‌ها در دنیا است که با شرکت افراد عادی و یا در برخی موارد سلبریتی‌ها، مسابقات جذاب در موقعیت‌های چالش‌برانگیز برگزار می‌شود که مخاطبان زیادی را در سرتاسر دنیا به خود جذب کرده است اما نکته حائز اهمیت این است که ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و در سال‌های اخیر به دنبال رشد ساخت رئالیتی‌شوها در دنیا، شاهد ساخت برنامه‌های خوب رئالیتی شو در ایران بوده‌ایم.
بی شک ظهور پلتفرم‌های نمایش خانگی و ادامه حیات آنها با ساخت و تولید مجموعه‌های اختصاصی گامِ مثبتی در جهت ایجاد تفریح و سرگرمی در حوزه فیلم و سریال برداشتند. با ادامه راهِ پلتفرم‌ها برخی برنامه‌ها به نامِ رئالیتی شو در مرحله تولید قرار گرفت و با بهره گیری و گاهی کُپی برداری از برنامه‌های مشابه خارجی، تهیه کنندگان سینمایی سعی کردند برنامههایی با شکل و شمایل جدید را تقدیم نگاه مردم کنند.
هر چقدر که فیلم و سریال موجبات سرگرمی و لذت هنری یک خانواده را فراهم کند، گاهی نیاز است که در کنار این آثار، تولیدات متفاوتی برای جور شدن جنس پلتفرم‌ها نیز وجود داشته باشد. با گذشت زمان، مدیران خلاء وجود چنین برنامههایی را حس کردند و تصمیم گرفتند در کنار ساخت سریال، رئالیتی شوها را نیز هم عرض با تولید آنها، به پلتفرم های نمایش خانگی بیاورند. در این میان برخی از این رئالیتی شوها مورد استقبال قرار گرفت و برخی از آنها به شدت مورد انتقاد! ولی همین ورود باعث شد که دستِ پلتفرم ها برای ادامه این راه باز باشد و با ایده‌های جدیدتر برنامههایی بهتر تولید کنند.
در این میان بد نیست نیم نگاهی به این تولیدات رئالیتی شو بیندازیم و ببینیم که کدام یک از این تولیدات بیش از دیگر آثار به مذاق مخاطبان پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی خوش آمده است.
1. جوکر (فیلیمو)
رئالیتی شوی جوکر یکی از جدیدترین رئالیتی شوهای ایرانی است که به فصل دوم رسیده و در این فصل احسان علیخانی به جای سیامک انصاری اجرای آن را به عهده دارد. این برنامه بر اساس مسابقه معروفی به نام Big Brother ساخته شده که نسخه‌های مختلفی از آن در کشورهای گوناگون نیز تولید شده است. در هر فصل 8 شرکت کننده حضور دارند که از میان بازیگران و کمدین‌های معروف کشورمان انتخاب شده‌اند. آنها در مدت 6 ساعت در یک مکان مجهز دور یکدیگر جمع می‌شوند و باید سعی کنند تا نخندند. هر کس بخندد از مسابقه حذف خواهد شد.
2. صداتو (فیلیمو)
این برنامه ترکیبی از ژانرهای رئالیتی شو، معمایی و موزیکال است که از قضا به دلیل استقبال مخاطبان به فصل دوم نیز رسیده است. این برنامه شامل پنج مرحله است. شش نفر با ظاهرهای مختلف به روی صحنه می‌آیند و شرکت کننده باید حدس بزند کدام یک از آنها خواننده اصلی نیست. در صورتی‌که شرکت‌کننده تمام مراحل را با موفقیت پشت سر بگذارد، در فصل دوم جایزه 300 میلیون تومانی را دریافت می‌کند. شرکت‌کنندگان این برنامه افراد معمولی هستند اما برخی هنرمندان به عنوان گروه کمک حضور دارند تا به شرکت‌کنندگان برای برنده شدن کمک کنند. اگر به دنبال تماشای یکی از رئالیتی شوهای ایرانی 1403 هستید که فضایی متفاوت و موزیکال داشته باشد، صداتو انتخاب مناسبی است.
3. شب‌های مافیا
شب‌های مافیا بدون شک یکی از پرطرفدارترین رئالیتی شوهای ایرانی است که کمتر کسی تاکنون نامش را نشنیده است. این مجموعه در چهار فصل اول توسط سعید ابوطالب کارگردانی شد ولی کارگردانی فصل پنجم و ششم آن را که با نام شب‌های مافیا: زودیاک منتشر شد، محمدرضا رضائیان برعهده دارد. در این رئالیتی شو ایرانی بازیگران و چهره‌های مشهور ایرانی دور هم جمع می‌شوند و بازی مافیا را انجام می‌دهند. روند بازی به این صورت است که هر یک از شرکت‌کنندگان به صورت مخفیانه نقشی دریافت می‌کند که شهروند و یا مافیا است. شهروندان باید سعی کنند مافیاها را شناسایی کرده و آنها را از بازی بیرون کنند.
4. ضد (تماشاخونه)
«ضد» یکی دیگر از معروف‌ترین رئالیتی شوهای ایران است که در سال 1402 منتشر شد. این مجموعه کار دیگری از سعید ابوطالب بود. رئالیتی شو ایرانی ضد یک گیم‌شو بود که از حضور مجید واشقانی به عنوان مجری بهره می‌برد. داستان این اثر تا حدی شبیه مافیا بود و ماجراهایش در سال 1986 رخ می داد. تعدادی گردشگر توسط جاسوس‌ها ربوده شده‌اند و حالا جاسوس‌ها و ضدجاسوس‌ها باید برای برنده شدن تیم خود تلاش کنند.
5. کنسرتینو (نماوا)
برنامه کنسرتینو با اجرای علیرضا عصار یکی از متفاوت ترین رئالیتی شوهایی است که در چند سال اخیر در حال حاضر در پلتفرم نماوا در حال پخش است.
در این برنامه علیرضا عصار میزبان یک یا چند خواننده مطرح کشور است و این خواننده‌ها در طول برنامه به صورت زنده برای حضار در سالن و بینندگان به اجرا می پردازند. به زعم برخی منتقدان، کنسرتینو گام مثبتی در جهت معرفی خواننده‌های خوب کشور به مردم و اهالی موسیقی است.
6. ارتش سری (فیلیمو)
یکی دیگر از کارهای سعید ابوطالب در حوزه تولید برنامههایی بر پایه بازی مافیا، ارتش سری بود که پخش آن از سال 1401 آغاز شد. این رئالیتی شو ایرانی در پنج فصل به نمایش گذاشته شد و ماجرای آن درباره نبردی بین گشتاپوها و پارتیزان‌ها برای پیدا کردن یک خلبان است. شرکت کنندگان مختلف این رئالیتی شو، نقش‌های مختلفی دریافت می‌کنند و باید تلاش کنند برنده بازی بشوند. ابوطالب علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی این اثر را نیز برعهده داشت.
7. ناتو (فیلیمو)
در فهرست رئالیتی شوهای ایرانی، نام «ناتو» به کارگردانی مهدی صفی یاری نیز به چشم می‌خورد. ناتو شباهت‌هایی به مافیا دارد اما یک فرق اساسی نیز با آن دارد. در ناتو شرکت‌کنندگان باید به 10 سوال سخت پاسخ دهند. یکی از این شرکت‌کنندگان، ناتو است. او جواب تمام سوالات را می‌داند اما هیچکس او را نمی‌شناسد. شرکت‌کنندگان باید سعی کنند ناتو را پیدا کنند تا بتوانند برنده شوند.
ناتو از رئالیتی شوهایی بود که زیاد مورد توجه مخاطبان قرار نگرفت و آمار تماشای پایینی را به خود اختصاص داد.
8. منتالیست (فیلیمو)
کسانی که عصر جدید را دنبال کرده باشند و یکی از طرفداران این برنامه باشند، قطعا سعید فتحی روشن را به یاد دارند. منتالیستی که در این برنامه به اجرای کارهایی شبیه شعبده بازی و بازی‌های روانی می پرداخت. پس اگر به دنبال یک برنامه متفاوت هستید، منتالیست گزینه خوب و در عین حال با تعداد قسمت‌های کوتاهی است که به کارگردانی سینا مهدوی و اجرای سعید فتحی روشن ساخته شد. منتالیست به معنای کسی است که از تیزهوشی، هیپنوتیزم یا تلقین‌های ذهنی بهره‌مند شده و می‌تواند کارهای عجیبی انجام دهد. سعید فتحی روشن نیز یک منتالیست مشهور است که در این برنامه به سراغ مردم عادی در کافه‌های شهر می‌رود و آنها را سرگرم می‌کند. نکته حائز اهمیت درباره منتالیست حال و هوای عجیب و غریب آن است که مخاطب را ترغیب به تماشا کرد.
9. چیدمانه ( نماوا)
سریال چیدمانه یک رئالیتی شو ایرانی جذاب و دیدنی بود که در نوع خود، تا پیش از آن شبیه آن ساخته نشده بود. این اثر به کارگردانی ایرج طایفه و تهییه‌کنندگی سید جواد هاشمی ساخته شد. لیلا اوتادی و پس از او مریم مؤمن اجرای اثر را بر عهده داشتند. در هر قسمت از چیدمانه دو فرد مشهور باید چالش‌هایی را برای دکوراسیون یک منزل خالی می‌گذراندند که در نهایت توسط داوران کارشناسی می‌شد. این اثر از نماوا پخش شد.
10. اسکار (فیلیمو)
اسکار از جمله جدیدترین رئالیتی شوهای ایران است که به کارگردانی مهران مدیری به تازگی در پلتفرم فیلیمو به نمایش درآمد. این اثر سبک جدیدی داشت و مهران مدیری گرداننده اصلی و در کنار او نیما شعبان نژاد کمک مجری بود. این رئالیتی شو فضای طنزی دارد و بازیگران مشهوری در آن حاضر می‌شوند. در هر فصل اسکار 4 شرکت کننده انتخاب می‌شوند و هرکدام آنها باید چالش‌هایی که برایشان تعیین می‌شود به بهترین نحو انجام دهند تا برنده تندیس اسکار شوند.
بی شک ظهور پلتفرم‌های نمایش خانگی و ادامه حیات آنها با ساخت و تولید مجموعه‌های اختصاصی گامِ مثبتی در جهت ایجاد تفریح و سرگرمی در حوزه فیلم و سریال برداشتند. با ادامه راهِ پلتفرم‌ها برخی برنامه‌ها به نامِ رئالیتی شو در مرحله تولید قرار گرفت و با بهره گیری و گاهی کُپی برداری از برنامه‌های مشابه خارجی، تهیه کنندگان سینمایی سعی کردند برنامههایی با شکل و شمایل جدید را تقدیم نگاه مردم کنند.
هر چقدر که فیلم و سریال موجبات سرگرمی و لذت هنری یک خانواده را فراهم کند، گاهی نیاز است که در کنار این آثار، تولیدات متفاوتی برای جور شدن جنس پلتفرم‌ها نیز وجود داشته باشد. با گذشت زمان، مدیران خلاء وجود چنین برنامههایی را حس کردند و تصمیم گرفتند در کنار ساخت سریال، رئالیتی شوها را نیز هم عرض با تولید آنها، به پلتفرم های نمایش خانگی بیاورند. در این میان برخی از این رئالیتی شوها مورد استقبال قرار گرفت و برخی از آنها به شدت مورد انتقاد! ولی همین ورود باعث شد که دستِ پلتفرم ها برای ادامه این راه باز باشد و با ایده‌های جدیدتر برنامههایی بهتر تولید کنند.
در این میان بد نیست نیم نگاهی به این تولیدات رئالیتی شو بیندازیم و ببینیم که کدام یک از این تولیدات بیش از دیگر آثار به مذاق مخاطبان پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی خوش آمده است.
1. جوکر (فیلیمو)
رئالیتی شوی جوکر یکی از جدیدترین رئالیتی شوهای ایرانی است که به فصل دوم رسیده و در این فصل احسان علیخانی به جای سیامک انصاری اجرای آن را به عهده دارد. این برنامه بر اساس مسابقه معروفی به نام Big Brother ساخته شده که نسخه‌های مختلفی از آن در کشورهای گوناگون نیز تولید شده است. در هر فصل 8 شرکت کننده حضور دارند که از میان بازیگران و کمدین‌های معروف کشورمان انتخاب شده‌اند. آنها در مدت 6 ساعت در یک مکان مجهز دور یکدیگر جمع می‌شوند و باید سعی کنند تا نخندند. هر کس بخندد از مسابقه حذف خواهد شد.
2. صداتو (فیلیمو)
این برنامه ترکیبی از ژانرهای رئالیتی شو، معمایی و موزیکال است که از قضا به دلیل استقبال مخاطبان به فصل دوم نیز رسیده است. این برنامه شامل پنج مرحله است. شش نفر با ظاهرهای مختلف به روی صحنه می‌آیند و شرکت کننده باید حدس بزند کدام یک از آنها خواننده اصلی نیست. در صورتی‌که شرکت‌کننده تمام مراحل را با موفقیت پشت سر بگذارد، در فصل دوم جایزه 300 میلیون تومانی را دریافت می‌کند. شرکت‌کنندگان این برنامه افراد معمولی هستند اما برخی هنرمندان به عنوان گروه کمک حضور دارند تا به شرکت‌کنندگان برای برنده شدن کمک کنند. اگر به دنبال تماشای یکی از رئالیتی شوهای ایرانی 1403 هستید که فضایی متفاوت و موزیکال داشته باشد، صداتو انتخاب مناسبی است.
3. شب‌های مافیا
شب‌های مافیا بدون شک یکی از پرطرفدارترین رئالیتی شوهای ایرانی است که کمتر کسی تاکنون نامش را نشنیده است. این مجموعه در چهار فصل اول توسط سعید ابوطالب کارگردانی شد ولی کارگردانی فصل پنجم و ششم آن را که با نام شب‌های مافیا: زودیاک منتشر شد، محمدرضا رضائیان برعهده دارد. در این رئالیتی شو ایرانی بازیگران و چهره‌های مشهور ایرانی دور هم جمع می‌شوند و بازی مافیا را انجام می‌دهند. روند بازی به این صورت است که هر یک از شرکت‌کنندگان به صورت مخفیانه نقشی دریافت می‌کند که شهروند و یا مافیا است. شهروندان باید سعی کنند مافیاها را شناسایی کرده و آنها را از بازی بیرون کنند.
4. ضد (تماشاخونه)
«ضد» یکی دیگر از معروف‌ترین رئالیتی شوهای ایران است که در سال 1402 منتشر شد. این مجموعه کار دیگری از سعید ابوطالب بود. رئالیتی شو ایرانی ضد یک گیم‌شو بود که از حضور مجید واشقانی به عنوان مجری بهره می‌برد. داستان این اثر تا حدی شبیه مافیا بود و ماجراهایش در سال 1986 رخ می داد. تعدادی گردشگر توسط جاسوس‌ها ربوده شده‌اند و حالا جاسوس‌ها و ضدجاسوس‌ها باید برای برنده شدن تیم خود تلاش کنند.
5. کنسرتینو (نماوا)
برنامه کنسرتینو با اجرای علیرضا عصار یکی از متفاوت ترین رئالیتی شوهایی است که در چند سال اخیر در حال حاضر در پلتفرم نماوا در حال پخش است.
در این برنامه علیرضا عصار میزبان یک یا چند خواننده مطرح کشور است و این خواننده‌ها در طول برنامه به صورت زنده برای حضار در سالن و بینندگان به اجرا می پردازند. به زعم برخی منتقدان، کنسرتینو گام مثبتی در جهت معرفی خواننده‌های خوب کشور به مردم و اهالی موسیقی است.
6. ارتش سری (فیلیمو)
یکی دیگر از کارهای سعید ابوطالب در حوزه تولید برنامههایی بر پایه بازی مافیا، ارتش سری بود که پخش آن از سال 1401 آغاز شد. این رئالیتی شو ایرانی در پنج فصل به نمایش گذاشته شد و ماجرای آن درباره نبردی بین گشتاپوها و پارتیزان‌ها برای پیدا کردن یک خلبان است. شرکت کنندگان مختلف این رئالیتی شو، نقش‌های مختلفی دریافت می‌کنند و باید تلاش کنند برنده بازی بشوند. ابوطالب علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی این اثر را نیز برعهده داشت.
7. ناتو (فیلیمو)
در فهرست رئالیتی شوهای ایرانی، نام «ناتو» به کارگردانی مهدی صفی یاری نیز به چشم می‌خورد. ناتو شباهت‌هایی به مافیا دارد اما یک فرق اساسی نیز با آن دارد. در ناتو شرکت‌کنندگان باید به 10 سوال سخت پاسخ دهند. یکی از این شرکت‌کنندگان، ناتو است. او جواب تمام سوالات را می‌داند اما هیچکس او را نمی‌شناسد. شرکت‌کنندگان باید سعی کنند ناتو را پیدا کنند تا بتوانند برنده شوند.
ناتو از رئالیتی شوهایی بود که زیاد مورد توجه مخاطبان قرار نگرفت و آمار تماشای پایینی را به خود اختصاص داد.
8. منتالیست (فیلیمو)
کسانی که عصر جدید را دنبال کرده باشند و یکی از طرفداران این برنامه باشند، قطعا سعید فتحی روشن را به یاد دارند. منتالیستی که در این برنامه به اجرای کارهایی شبیه شعبده بازی و بازی‌های روانی می پرداخت. پس اگر به دنبال یک برنامه متفاوت هستید، منتالیست گزینه خوب و در عین حال با تعداد قسمت‌های کوتاهی است که به کارگردانی سینا مهدوی و اجرای سعید فتحی روشن ساخته شد. منتالیست به معنای کسی است که از تیزهوشی، هیپنوتیزم یا تلقین‌های ذهنی بهره‌مند شده و می‌تواند کارهای عجیبی انجام دهد. سعید فتحی روشن نیز یک منتالیست مشهور است که در این برنامه به سراغ مردم عادی در کافه‌های شهر می‌رود و آنها را سرگرم می‌کند. نکته حائز اهمیت درباره منتالیست حال و هوای عجیب و غریب آن است که مخاطب را ترغیب به تماشا کرد.
9. چیدمانه ( نماوا)
سریال چیدمانه یک رئالیتی شو ایرانی جذاب و دیدنی بود که در نوع خود، تا پیش از آن شبیه آن ساخته نشده بود. این اثر به کارگردانی ایرج طایفه و تهییه‌کنندگی سید جواد هاشمی ساخته شد. لیلا اوتادی و پس از او مریم مؤمن اجرای اثر را بر عهده داشتند. در هر قسمت از چیدمانه دو فرد مشهور باید چالش‌هایی را برای دکوراسیون یک منزل خالی می‌گذراندند که در نهایت توسط داوران کارشناسی می‌شد. این اثر از نماوا پخش شد.
10. اسکار (فیلیمو)
اسکار از جمله جدیدترین رئالیتی شوهای ایران است که به کارگردانی مهران مدیری به تازگی در پلتفرم فیلیمو به نمایش درآمد. این اثر سبک جدیدی داشت و مهران مدیری گرداننده اصلی و در کنار او نیما شعبان نژاد کمک مجری بود. این رئالیتی شو فضای طنزی دارد و بازیگران مشهوری در آن حاضر می‌شوند. در هر فصل اسکار 4 شرکت کننده انتخاب می‌شوند و هرکدام آنها باید چالش‌هایی که برایشان تعیین می‌شود به بهترین نحو انجام دهند تا برنده تندیس اسکار شوند.
علی کلانتری