پس از ديدارهاي دوجانبه مقامات ارشد گفت‌وگو كننده هسته‌اي كشورمان با نمايندگان كشورهاي آمريكا، روسيه، فرانسه و آلمان اينگونه برداشت مي‌شد كه مسير گفت‌وگوهاي هسته‌اي ايران و ۱+۵ به ريل خود بازگشته است.
ديدار عراقچي و برنز معاون جان كري وزير خارجه آمريكا و اخبار و جريان سازي‌هايي كه درباره اين ديدار از سوي رسانه‌هاي غربي و صهيونيستي انجام شد، همه از جنس خبر سازي و تحريف محتواي ديدار و گفت‌وگوهايي بود كه در اين ديدار وجود داشت.
گرچه مذاكره كنندگان هر دو طرف گفتند كه گفت‌وگوها مفيد بود اما همواره بر اين نكته تأكيد شده است كه هنوز اختلافات تأثير گذاري بر فضاي مذاكرات حاكم است.
در جريان دو روز مذاكرات مستقيم ايران و آمريكا بر سر موضوع فعاليت‌هاي هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران يك رسانه رژيم صهيونيستي ادعا كرد كه واشنگتن به تيم آمريكايي كه با حضور معاون وزير خارجه‌اش همراه بود گفته است بدون دستيابي به توافق با ايران ميز مذاكرات را ترك نكند.
اما چنين ادعايي پس از پايان گفت‌وگوهاي ايران و آمريكا محقق نشد و هيچ توافقي هم ميان نمايندگان دو كشور صورت نگرفت.
تحليلگران و كارشناسان اعتقاد دارند آمريكا قصد دارد تا خود را محور اصلي گفت وگوها معرفي كند و به همين خاطر همواره دست بالا را مي‌گيرد و البته ديگر كشورهاي عضو ۱+۵ به ويژه كشورهاي غربي با تبعيت از سياست‌هاي كاخ سفيد به برنامه‌هاي ديكته شده از سوي آنها مي‌پردازند.
فابيوس وزير خارجه فرانسه كه در جريان مذاكرات هسته‌اي يكبار ميز مذاكرات را به هم زده بود اين‌بار نيز نقش خود را ايفا كرد و درباره تعداد سانتريفيوژهاي ايران سخن گفت. او مشكل اصلي را تعداد آنها اعلام كرده بود و گفته بود بايد سانتريفيوژهاي ايران به چند صد عدد تقليل يابد تا توافق انجام شود.
گرچه در رسانه‌هاي غربي اعلام شد كه آمريكا نسبت به اين موضع فابيوس اعتراض كرده است اما اين موضع را نيز بايد در راستاي سناريوهاي آمريكا و هم‌پيمانانش دانست كه در اتاق‌هاي تحريريه رسانه‌هاي آمريكايي و غربي با توصيه‌‌هاي سياستمداران عملي مي‌شود.
تا زمان برگزاري دور تازه مذاكرات ايران و كشورهاي عضو گروه ۱+ ۵ كه همواره در رسانه‌هاي خارجي و برخي رسانه‌هاي داخلي به عنوان كشورهاي قدرتمند از آنها نام برده مي‌شود، چند روز ديگر باقي مانده است. ۲۶ خرداد نخستين روز اين گفت‌وگوهاست و با توجه به اين كه پايان شش ماه اول توافق نيز فرا مي‌رسد از چندي پيش رسانه‌ها و سياستمداران غربي بر تمديد شش ماه ديگر توافق اوليه هسته‌اي به اشتراك نظر رسيده‌اند و اين احتمال قوي وجود دارد كه بر اساس همان توافق آذر سال گذشته در صورت دست نيافتن به توافق نهايي گفت‌وگوها تمديد شود و ادامه يابد.
كارشناسان داخلي اعتقاد دارند كه تمديد گفت‌وگوها گرچه به صلاح نيست، اما اگر قرار است اين اتفاق بيفتد بايد با شروط ايران همراه شود.
يكي از شروطي كه مي‌تواند در ادامه مذاكرات در پروسه شش ماه ديگر، از سوي ايران مطرح شود اين مي‌تواند باشد كه در اين شش ماه، توافق نهايي بايد حاصل شود چون اين احتمال وجود دارد كه غربي‌ها همچنان تمايل به تمديد داشته باشند و سال‌ها اين گفت وگوها، طول بكشد و ما نيز براساس توافق اوليه همچنان فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را محدود نگه داريم.
از سوي ديگر با تدارك وسيع رسانه‌اي كه در آمريكا و غرب نسبت به فضاي مذاكرات ايجاد شده نشان مي‌دهد كه فشار رسانه‌اي افزايش خواهد يافت و محور آن هم بر اساس منتقدان و مخالفاني است كه در داخل كشور وجود دارد. گرچه منتقدان و مخالفان داخلي بيشتر تمركز خود را روي اظهار نظرات، مواضع تند و تهديدات و تحريم‌هايي كه همچنان عليه ايران ادامه دارد قرار داده‌اند، اما در واقع اصلي ترين مانع دستيابي به توافق هسته‌اي با همين شكل و محتوايي كه وجود دارد، سيستم سياسي و رسانه‌اي غرب است.
يكي از اهرم‌هاي فشاري كه در اروپا و آمريكا البته به ظاهر وجود دارد، پارلمان و مجالس آنهاست. در اين بين مجلس نمايندگان آمريكا پيشقراول بوده و به دفعات مواضعي اتخاذ كرده كه نشان بدهد مخالف دستيابي توافق نهايي است.
فشارها، مواضع و تندروي‌هاي مقامات آمريكايي بسيار بيشتر از منتقدان داخلي است و به همين خاطر بايد گفت كه مانع اصلي همين اتخاذ مواضع، زياده خواهي‌هاي خارج از چارچوب مذاكرات و تهديداتي است كه همچنان به طور گسترده از سوي آنها ادامه دارد.
در تازه‌ترين موضعي كه هم جمهوري خواهان و هم دموكرات‌هاي مجلس نمايندگان آمريكا بروز داده‌اند، با ارسال نامه‌اي به اوباما ضمن یادآوری لزوم مشورت با مجلس برای هرگونه لغو و یا کاهش تحریم های ایران، اقدامات ایران را برای برداشته شدن تحریم‌ها ناکافی دانستند.
اين زياده‌خواهي مجلس نمايندگان آمريكا در حالي مطرح مي‌شود كه آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي و شخص آمانو كه همواره با گزارش‌هاي دوپهلوي خود باعث پيچيده تر شدن موضوع هسته‌اي ايران شده است، اعتراف كرده كه جمهوري اسلامي به توافق اوليه پايبند بوده و همه موارد را در حوزه هسته‌اي انجام داده است.
در این نامه آمده است؛ در قوانین فعلی آمریکا، بند صریحی برای تعریف تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد. تقریباً تمامی تحریم‌های اعمال شده علیه برنامه هسته‌ای ایران، به اقدامات این کشور برای پیشبرد برنامه موشک‌های بالستیک و تشدید حمایت‌های این کشور از تروریسم بین‌الملل و تلاش برای دست یابی به دیگر سلاح‌های نامتعارف است.
عبارت تروريسم بين‌المللي كه اين نمايندگان مطرح مي‌كنند يك طنز سياسي است كه در واقع بيشتر به آمريكا بر مي‌گردد تا به ايران. اكنون تروريست‌هايي كه در سوريه و به تازگي در عراق حضور يافته‌اند و آن جنايات سهمگين را مرتكب مي‌شوند از سوي ايران حمايت مي‌شوند يا آمريكا و كشورهاي عربي منطقه؟!
این نامه می‌افزاید: پیش شرط برداشته شدن تحریم های اعمال شده از سوی کنگره، تعلیق دائم و قابل راستی‌آزمایی همه – و نه بخشی – از فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران است.
اين زياده‌خواهي نيز در تضاد آشكار با توافقي است كه بين ايران و ۱+۵ انجام شده است.
باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا كه همواره سياست‌هاي خصمانه او عليه ايران زبانزد است، مدعی شده هر توافقی با ایران باید شامل نابودی هزارن سانتریفیوژ و تعطیلی تاسیسات آب سنگین اراک باشد.
جالب اين است كه اينگونه اخبار همواره از خروجي رسانه‌هاي صهيونيستي تراوش مي‌كند. نقش اين رژيم نيز به عنوان يكي از عواملي است كه همواره در خلال مذاكرات هسته‌اي باعث شده است تا فشارهايي از سوي سران اين رژيم بر آمريكا و ديگر كشورهاي غربي وارد شود.
در همين زمينه روزنامه صهیونیستی جروزالم پست نوشت: رابرت منندز در جلسه استماع کمیته روابط خارجي سناي آمريكا درباره توافق هسته ای با ایران گفت: هر گونه توافقی با ایران باید شامل برچیده شدن هزاران سانتریفیوژ، نابودی بخش اعظم اورانیوم با غنای پایین ایران و تعطیل شدن راکتور آب سنگین اراک و تعطیلی فعالیت های گسترده توسعه و تحقیق ایران باشد. وی افزود: یک توافق با ایران شامل بازرسی‌های دائم و دقیق طی بیش از ۲ دهه باشد.
همچنین دنیس راس، دیپلمات سابق در دولت‌های کلینتون، بوش و اوباما در این جلسه گفت که باور او رسیدن به توافق جامع بعید است.
وی افزود: (آیت الله) خامنه‌ای حاضر نیست برنامه هسته ای ایران به عقب برگردد همچنین مذاکره کنندگان ایرانی تا کنون هیچ اشاره‌ای به اینکه قادر به پذیرش این عقبگرد هستند از خود نشان نداده اند.
این دیپلمات سابق آمریکا گفت: اسرائیل از توافقی که مانع از تبدیل برنامه هسته ای صلح آمیز ایران به نظامی شود استقبال می‌کند در حالی که عربستان سعودی مخالف هرگونه توافق هسته‌ای است.
عراقچی: در صورت عدم توافق هسته‌ای ایران به غنی‌سازی ۲۰ درصدی بر می‌گردد
اما مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال چنين مواضع و اظهار نظراتي كه جريان مذاكرات را با چالش روبرو خواهد ساخت چيست؟
مذاکره کننده ارشد هسته‌ای كشورمان با تأكيد بر اين كه در صورت عدم توافق هسته‌ای، ایران به غنی‌سازی ۲۰ درصدی برمی‌گردد، گفته است؛ نگارش متن توافق جامع هسته‌ای از هفته آینده آغاز می‌شود.
سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران در همين زمينه گفته است نگارش متن توافق جامع هسته‌ای از هفته آینده آغاز می‌شود، اما هنوز تردیدهایی در این باره وجود دارد.
عراقچی روز پنجشنبه همچنین گفت که توافق جامع هسته‌ای بین ایران و کشورهای ۱+۵ در دسترس است اما دو طرف هنوز اختلافات گسترده‌ای در برخی از موضوعات دارند.
عراقچی با بیان اینکه «هنوز اختلافات وجود دارد»، افزود: « ما به تلاش سخت، خردورزی و خلاقیت برای از بین بردن اختلافات نیاز داریم.»
در صورتی که ایران و ۶ کشور مذاکره‌کننده نتوانند تا موعد ۲۰ جولای (۲۹ تیرماه) به توافق برسند می‌توانند مدت زمان لازم برای توافق را تا ۶ ماه تمدید کنند.
دیپلمات ارشد كشورمان عدم موفقیت دو طرف در رسیدن به توافق هسته‌ای را موضوعی «فاجعه‌بار برای همه» توصیف کرد و گفت: ایران در صورت توقف مذاکرات هسته‌ای به غنی‌سازی ۲۰ درصدی برمی‌گردد.
ایران در راستای پایبندی به توافق موقت هسته‌ای که در سوم آذرماه سال گذشته در ژنو حاصل شد با تعلیق غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم موافقت کرده است و اين روند همچنان ادامه دارد و مورد تأييد آژانس نيز قرار گرفته است.
دیپلمات‌های ایران و آمریکا با حضور هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون در هفته جاری رایزنی‌های سه جانبه را در ژنو برگزار کردند. این رایزنی‌ها که در آستانه پنجمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ برگزار می‌شد گامی در راستای حل اختلافات پیش از این مذاکرات بود.
وال استريت ژورنال در همين زمينه نوشت؛ عراقچی از اظهارنظر درباره این رایزنی‌ها خودداری کرد اما ابراز امیدواری کرد مذاکرات وین با پیشرفت همراه باشد.
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران گفت: «انتظار داشتیم در دور قبلی این مذاکرات در وین نگارش متن توافق را آغاز کنیم، اما این اتفاق نیفتاد. امیدواریم هفته آینده نگارش پیش‌نویس را آغاز کنیم، اما هنوز تردیدهایی در این باره وجود دارند.
اكنون كه در چنين مرحله‌اي از مذاكرات هسته‌اي قرار گرفته‌ايم مسائل فني و تكنيكي تعيين كننده نتايج مذاكرات و توافق نهايي خواهد بود يا فضاي سياسي و رسانه‌اي كه در دو طرف شكل گرفته و ادامه خواهد داشت؟
دریافت صفحه با کد QR