با توجه به تناقضات مجدد غرب در آستانه توافق احتمالي هسته‌اي كارشناسان حوزه بينالملل در بررسي تحولات اخير پرونده هسته‌اي در مرحله کنوني معتقدند حاشيه‌هاي جديدي براي از بين بردن تمرکز تصميم‌سازان و تصميم‌گيرندگان و تيم هسته‌اي ايران در حال اجرا است.
مذاکرات هسته‌ای در حالي از ديروز به صورت پیوسته تا پایان ضرب‌الاجل نهايي ۱۰ تیر ادامه پیدا می‌کند، كه همچنان شاهد تناقضات غربي‌ها در قبال به ثمر رسيدن گفتوگوها هستيم.
به گزارش تسنیم، مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ ديروز در وین، پایتخت اتریش، آغاز و آنگونه که سید‌عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشده کشورمان، اعلام کرده تا پایان ضرب‌الاجل ۳۰ ژوئن (۹ تیر) ادامه خواهد یافت.
جلسات معاونین با نشست عراقچی و روانچی، معاونان وزیر امور خارجه کشورمان، با هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برگزار شد. نشست‌هاي کارشناسی نیز همزمان ادامه خواهند داشت. طی چند روز گذشته شاهد گزارش‌هایی درباره احتمال تمدید مذاکرات بودیم اما حضور وزرای خارجه در روزهای پایانی مشخص خواهد کرد که چه سرنوشتی در انتظار چهارمین ضرب‌الاجل خود خوانده بین ایران و گروه ۱+۵ خواهد بود. عراقچی درباره حضور وزرای خارجه می‌گوید: "احتمالاً تعدادی از اختلافات که مقداری کلیدی و اساسی‌تر است برای روزهای آخر می‌ماند تا وزرا ملحق شوند و در سطح آنان تصمیم‌گیری شود".
وی احتمال تمدید مذاکرات را نیز رد نکرد. "ما به تاریخ مشخصی پایبند نیستیم و یک تاریخ مشخص برای ما مقدس نیست، آنچه برای ما ارزش دارد توافقی مطلوب است که حقوق ملت ایران در آن رعایت و خواسته‌های ما در آن تأمین شود، اگر لازم باشد که بیشتر بمانیم این کار را حتماً خواهیم کرد".
اما اظهارنظر جان کری، وزیر خارجه آمریکا، نیز درباره "ابعاد نظامی احتمالی" برنامه هسته‌ای ایران، پیش از شروع دور نهایی مذاکرات جالب توجه بود. وی گفت: "ما اصراری روی این نداریم که ایران درباره آنچه در یک مقطع زمانی، یا هر زمان دیگر انجام داده توضیح دهد." تعبیر این سخن چنین است که حل و فصل نهایی مسأله ابعاد نظامی احتمالی ایران بخشی از توافق هسته‌ای نخواهد بود بلکه ساز و کاری برای پرسش به سؤالات مطروحه در آینده طراحی خواهد شد. کری همچنین تأکید کرد که تاریخ حضور وی در مذاکرات هنوز مشخص نیست.
در اين‌باره نشریه نیویورک‌تایمز در یادداشتی با اشاره به صحبت‌های جان کری، وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه موضوع «ابعاد نظامی احتمالی» (PMD) بر اقدامات گذشته ایران متمرکز نیست، نوشت که این اولین نشانه از این است که ایالات متحده آماده شده است تا بدون حل کامل «شواهدی» دال بر اینکه دانشمدان ایرانی در فعالیت‌های مخفیانه ساخت سلاح‌های هسته‌ای درگیر شده بودند، تحریم‌های اقتصادی اعمالی بر ایران را کاهش دهند.
این‌گونه به نظر می‌رسد که کری این موضوع را فهمیده است، زمانی که روز سه‌شنبه گفت حصول اطمینان از آینده مهم‌تر از کندوکاو در گذشته است.
وزیر خارجه آمریکا در راستای تأیید سخنان خود مبنی بر ضروری نبودن حل پرسش‌های موجود در مورد فعالیت‌های تحقیقاتی گذشته ایران پیش از لغو تحریم‌ها، تأکید کرد که نهادهای اطلاعاتی آمریکا حتی بدون اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چنین کاری را انجام دهد، تصویری واضح از آنچه دانشمندان ایرانی در گذشته انجام داده‌اند را دارند. با این حال برخی کارشناسان غیردولتی تأکید کری را مورد پرسش و چالش قرار دادند.
دیوید آلبرایت، رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی گفت: «به نظر می‌رسد این اظهارات موضع پیشین ایالات متحده را تضعیف می‌کند، یا دستکم پایه و بنیانی برای تضعیف آن در آینده فراهم می‌کند». وی عنوان داشت: «اگر دولت ایالات متحده تا این اندازه در مورد برنامه سلاح‌های هسته‌ای ایران می‌داند، باید سرگذشت مفصل برنامه هسته‌ای ایران شامل اسامی، تاریخ‌ها، فعالیت‌ها و مکان‌های آن را به صورت علنی (عمومی) منتشر کند».
رابرت آینهورن نیز عنوان داشت که اظهارات کری ظاهرا یک اذعان آشکار نسبت به یک فرض بیان نشده در موضع مذاکراتی دولت اوباما است.
اما نكته قابل تامل تر اينكه با وجود گمانه‌زني اين محافل سياسي و رسانه‌اي امريكا از اظهارات اخير جان كري مبني بر احتمال كاهش تحريم‌ها جان ارنست سخنگوی کاخ سفید در كنفرانس خبري هفتگي‌اش گفته: بازرسی تمام زنجیره تأمین دقیقاً به ما این اطمینان را می‌دهد که مسیر مخفی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود نخواهد داشت.
دانیل شاپیرو، سفیر ایالات متحده در تل‌آویو هم در گفت وگو با رادیو ارتش رژیم صهیونیستی عنوان داشت: «اگر ایران اجازه بازرسی از پایگاه‌ها را نداده و در مورد طرح‌های نظامی خود گزارش ندهد، توافقی وجود نخواهد داشت».
تمركز و اصرار مقامات امريكايي بر تقاضاي بي‌جايشان نسبت به بازديد از مراكز نظامي به عنوان شروط اصلي توافق هسته‌اي در حالي همچنان ادامه دارد كه سید‌عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هسته‌ای کشورمان پیش از عزیمت به وین در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما بازرسی از مراکز حساس و مکان‌های نظامی را دغدغه مهم ایران دانست و گفت: طبعاً هیچ کشوری اجازه چنین کاری را به بیگانگان نمی‌دهد و به هیچ‌وجه، بازرسی از مراکز نظامی، مورد پذیرش ما نخواهد بود.
وی درباره بحث‌های مربوط PMD (ابعاد احتمالی نظامی) هم گفت: پاک شدن پرونده‌هاي «پی‌ام‌دی» خواسته ایران است و باید روشن شود که پرونده‌های «پی‌ام‌دی» غلط بوده و در مذاکرات نیز فشار می‌آوریم که در چارچوب توافق، باید تکلیف این پرونده‌ها روشن شود؛ پرونده‌هایی که علیه ملت ایران به دروغ درست کرده‌اند و به خورد افکار عمومی دنیا داده شده است. در همين زمينه سياست روز در گفت‌وگو با كارشناسان به تبيين تناقضات رفتاري غرب در آستانه توافق احتمالي هسته‌اي پرداخته كه در ذيل مي‌آيد.
غرب براي مذاكرات حاشيه‌سازي مي‌كند
دكتر سيد‌رضا صدرالحسيني كارشناس بينالملل درباره تناقضات رفتاري غرب توضيح مي‌دهد شنيده‌هاي رسانه‌اي بر اين مطلب استوار است که متاسفانه شوراي امنيت سازمان ملل متحد براي تصويب قانوني که در‌پي آن تحريم‌هاي سازمان ملل متحد از جمهوري اسلامي ايران برداشته شود نياز به تصويب کنگره در آمريکا و تاييد لغو تحريم‌ها مي‌باشد که اين موضوع در صورت داشتن صحت براي اولين‌بار در تاريخ يک سازمان بين‌المللي رخ خواهد داد. وي افزود: قضاوت در اين مورد شايد زودهنگام باشد اما به نظر مي‌رسد تنها عامل ايجاد اين ابهام در وظايف سازمان ملل متحد وابستگي بيش از اندازه اين سازمان و عدم استقبال مهمترين رکن آن يعني شوراي امنيت اين سازمان مي‌باشد که اميدواريم اين سازمان بيش از اين خود را ضعيف ننموده و بتواند به عنوان سازماني بين‌المللي استقلال خويش را حفظ کند.
صدرالحسيني معتقد است البته اقدامات اين سازمان در مواردي عدم استقلال اين سازمان بين‌المللي را مجددا به زير سوال برده بود به طور مثال عدم اجازه سعودي به پرواز هواپيمايي نمايندگان واقعي ملت يمن به ژنو سوئيس که قرار بود با هواپيماي اين سازمان صورت بگيرد نيز از جمله آخرين عدم حضور و انجام مسئوليت اين سازمان در روزهاي اخير بوده است.
اين كارشناس بين الملل تصريح مي‌كند: در بررسي تحولات اخير پرونده هسته‌اي در مرحله کنوني نشان مي‌دهد که همانگونه که قبلا پيش‌بيني شده بود حاشيه‌هاي جديدي براي از بين بردن تمرکز تصميم‌سازان و تصميم‌گيرندگان و تيم هسته‌اي ايران در حال اجرا است حاشيه‌سازي‌هايي مانند فک‌شيت‌ها، بازديد از مراکز نظامي، مصاحبه با دانشمندان هسته‌اي، مصاحبه با فرماندهان نظامي که در حقيقت بازجويي از آنان مي‌باشد دبه درآوردن‌هاي متعدد آمريکايي از نمونه‌هاي متعدد گفته شده مي‌باشد. بنابراين به نظر مي‌رسد اين تناقضات اخير نيز از همين دست از اقدامات غيرقابل توجه و کم‌ارزش است که به هيچ عنوان نبايد مورد توجه تيم مذاکرهکننده و تيم‌هاي پشتيبان آنان قرار بگيرد.
وي در پايان خاطر‌نشان كرد و گفت: در جمع‌بندي بايد گفت ملت ايران از تيم هسته‌اي انتظار دارند آنان با اقتدار و با پشتيباني رهبري انقلاب و مردم مقتدر اين کشور به دنبال احقاق حق ملت بوده و با بي‌توجهي به اختلافات ساختگي و بي‌مبناي دستگاه حاکمه آمريکا و رژيم غاصب صهيونيستي به خطوط قرمز و منافع ملي توجه کامل نموده و اين پرونده را به ثمر برسانند.
فقط با لغو تحريم‌ها بايد توافق‌نامه از سوي ايران امضا شود
محمد‌حسن قديري‌ابيانه ديگر کارشناس بينالملل نيز پيرامون تناقضات اخير در حاشيه مذاکرات هسته‌اي ايران و ۱+۵ گفت: شوراي امنيت سازمان ملل متحد ۵ عضو اصلي دارد که داراي حق وتو نيز مي‌باشند و انگليس، فرانسه و آمريکا سه عضو غربي آن هستند بنابراين هر کدام از آنها با توجه به سابقه دشمني اشان با ملت ايران تلاش مي‌کنند تا از اين حق وتو در قبال جمهوري اسلامي بيشترين سوء‌استفاده را بکنند.
اين کارشناس بينالملل مي‌گويد: آمريکايي‌ها، سازمان ملل هر تصميمي بگيرند براي خودشان است چه بخواهند بعد از نظر کنگره تصميم بگيرند چه رژيم غاصب صهيونيستي برايشان تصميم‌گيري كند ما به اينها كاري نداريم، مهم اين است که ايران تا تحريم‌ها در شوراي امنيت و آمريکا لغو نشود هيچ توافقي را امضا نخواهد کرد. وي در مورد خبر خبرگزاري رويترز در‌خصوص تصميم شوراي امنيت بعد از نظر کنگره نيز گفت: بر فرض هم اگر سازمان ملل همچنين تصميمي بگيرد باز هم مي‌گوييم تا تحريم‌ها لغو نشود ما توافقي را امضا نخواهيم کرد. اگر آمريکا و غرب به حقوق ملت تمکين نکنند به طور حتم خودشان زيان مي‌بينند نه ايران.
نقش فرادستي امريكا براي شوراي امنيت
حسن هاني‌زاده ديگر كارشناس حوزه ديپلماسي ابتدا پيرامون ادعاي خبرگزاري دو روز پيش رويترز در‌خصوص رفع تحريم‌هاي ايران بعد از نظر كنگره گفت: اين امر نشان مي‌دهد كه شوراي امنيت سازمان ملل تابعي از اراده زورگويان كاخ سفيد است و خود قدرتي براي تصميم‌گيري ندارد بنابراين اگر اين خبر صحيح باشد به نظر مي‌رسد جايگاه سازمان ملل به شدت متزلزل شده است و اعترافي آشكار و رسمي اين سازمان به اصطلاح بين‌المللي به نقش فرادستي قدرت‌هاي استعماري در شكل‌دهي تصميمات شوراي امنيت است.
وي افزود: در واقع اين سازمان نه در تصويب قطعنامه‌هاي ضد ايراني نقش دارد و نه در لغو اين تحريم‌ها كه اين مسئله بسي جاي تاسف بزرگ براي اين نهاد بين‌المللي است كه تصميمات خود را منوط به تصميم گيري كنگره امريكا مي‌داند.
هاني‌زاده در‌خصوص اظهارنظر اخير جان كري در كنفرانس خبري نيز گفت: در حقيقت يكسري تناقضات آشكار در دولتمردان امريكا وجود دارد و رفتارهاي دوگانه كاخ سفيد و ديگر مقامات امريكايي تحت فشار لابي صهيونيستي است بنابراين بابد در انتظار نتيجه نهايي مذاكرات تا دهم تيرماه باشيم. وي گفت: به نظر مي‌رسد اين‌گونه اظهار‌نظرها ارزش سياسي ندارد مقامات امريكايي بدون توجه به عواقب آن صحبت مي‌كنند كه نتيجه‌اش حاشيه‌سازي‌هاي اين چنيني است آن هم در آستانه توافق نهايي است. وي در پايان خاطر‌نشان كرد: تيم مذاكره‌كننده بايد به دور از همه جريان‌سازي‌هاي رسانه‌اي با تمام توان به كار خود ادامه دهد تا نتيجه‌اي برد - برد را در اين دور از گفتوگوها شاهد باشيم.
دریافت صفحه با کد QR