پريسا پناه‌خواهي:
موقعيت ويژه و استراتژيك ايران در منطقه و قرار گرفتن در شمال خليج فارس، ظرفيت ترانزيتي مناسبي از كالاها و نيازمندي هاي مردم شمال و جنوب كشور را از طريق استان خوزستان ايجاد كرده است كه وجود زير ساخت‌هاي مناسب ريلي و جاده‌اي براي اين استان مي‌تواند درآمد ارزي كشور را بالا ببرد.
اگر تمامي برنامه‌هاي پيش بيني شده براي احداث آزادراه خليج فارس و تهران – شمال عملياتي شود، خليج فارس و درياي خزر با يك مسير 1120 كيلومتري به يكديگر متصل مي شوند و به اين ترتيب روسيه و كشورهاي آسياي ميانه به آرزوي چند صد ساله خود مي رسد و مي تواند به آب هاي آزاد دسترسي پيدا كنند. به اين ترتيب ترانزيت از خاك كشورمان به خوبي معنا مي گيرد.
البته تمام اين اتفاقات روشن رخ مي‌دهد وقتيكه ماه و خورشيد و فلك دست در دست هم دهند و علاوه بر تكميل آزادراه خليج فارس ، آزادراه تهران – شمال نيز ساخته شود.
شبكه آزادراهي خليج فارس كه بخشي از مسير ترانزيتي كريدور شمال- جنوب محسوب مي‌شود، با افتتاح مسير خرم‌آباد – پل زال به تكميل نزديكتر مي‌شود. هرچند هنوز حلقه‌هاي مفقوده‌اي در اين مسير وجود دارد كه آزادراه پل زال-انديمشك يكي از مهم ترين حلقه‌هاي گم شده در پروژه خليج فارس است.
هم اكنون كه آزادراه خرم آباد- پل زال به بهره برداري رسيده و با توجه به كيفيت مناسب و استاندارد قابل قبولي كه در ساخت اين آزادراه رعايت شده است، احداث مابقي مسير از جمله پل زال به انديمشك بيش از پيش مورد توجه قرار مي گيرد.
هدف اصلی احداث این محور که از ظرفیت بالای عبوربرخوردار خواهد بود ،کاهش مصرف سوخت، استهلاک وسایط نقلیه و زمان سفر، افزايش ایمنی و امنیت بیشتر مسافران و اتصال خلیج فارس به دریای خزر می باشد.
آزادراه 48 كيلومتري پل زال-انديمشك براساس مطالعات اوليه از دو منطقه تپه ماهور و دشت عبور مي‌كند و نياز به احداث تونل ندارد اما براي عبور از رودخانه‌هاي متعدد مسير نياز به احداث چند دستگاه پل در مسير مذكور دارد. لذا احداث اين آزادراه از نظر فني چندان مشكل نيست.
اين آزادراه به صورت 2 باند جداگانه و در چهار خط رفت و برگشت ساخته مي‌شود. عرض هر باند نیز 5/13 متر است.
در مناقصه‌اي كه در اواخر سال 85 برگزار شد يك شركت پيمانكاري به عنوان سرمايه‌گذار-پيمانكار انتخاب و قيمت مناقصه حدود 200 ميليارد تومان برآورد شده بود . البته پس از مدتي به حدود 110 ميليارد تومان اصلاح شد. قرارداد مذكور به دليل مشكل تامين منابع مالي از سوي سرمايه‌گذار تا اواخر سال 88 بلاتكليف بود و در نهايت اسفند سال 88 وزير راه و ترابري كلنگ احداث اين آزادراه را بر زمين زد و مقرر شد ظرف 30 ماه به بهره‌برداري برسد اما هنوز بعد از گذشت قريب به 10 ماه قرارداد اين پروژه مبادله نشده و به دنبال آن اتفاق در خور توجهي نيز رخ نداده است.
قباد چوبدار مدير عامل شركت آبادراهان پارس به عنوان سرمايه‌گذار – پيمانكار در پروژه آزادراه پل زال – انديمشك در گفت و گو با خبرنگار ما به تشريح جزئيات مراحل ساخت اين آزادراه پرداخت و گفت: آزادراه پل زال – انديمشك در مرحله تكميل قرارداد است و هنوز مبادله قرارداد بين ما و وزارت راه به عنوان كارفرما صورت نگرفته است اما در همين مرحله نيز علاوه بر تجهيز كارگاه حدود 15 درصد از كار عملياتي را نيز انجام داده‌ايم.» وي در خصوص كارهاي عملياتي انجام گرفته در اين پروژه اظهار داشت: « طراحي اين آزادراه تقريبا به طور كامل انجام شده و 9 كيلومتر از مسير به مرحله بيس يا اساس رسيده است. مابقي كارها نيز به مرور در حال انجام است.»
وي افزود:« كار عملياتي را از مسير پل زال آغاز كرديم چرا كه در حال حاضر مسير انديمشك به دليل عبور مسير از زمين‌هاي ارتش داراي معارض است كه بايد مشكل رفع شود لذا كار را از مسير پل زال آغاز كرديم.»
مدير عامل شركت آبادراهان پارس در پاسخ به اين سوال كه آيا پيشرفت 15 درصدي كار در طي حدود 10 ماه كم نيست، تصريح كرد: « زمان انجام كار 10 ماه نيست. از آنجا كه طراحي اين پروژه كامل نبود، از سوي ديگر هنوز در مراحل پيش قرارداد هستيم، در واقع از زمان پيش بيني شده در قرارداد يعني 40 ماه هم جلوتر عمل كرده ايم.»
وي در پاسخ به اين سوال كه چرا در اسفند گذشته و پيش از مبادله قرارداد كلنگ اين پروژه بر زمين زده شد اظهار داشت:« بنا به تشخيص وزير راه و ترابري پس از انعقاد تفاهم نامه كلنگ اين پروژه بر زمين زده شد و از آنجا كه مي بايست مراحل انعقاد و مبادله قرارداد تكميل مي شد تقريبا پس از 5 ماه از كلنگ زدن كار تقريبا متوقف شد.»
چوبدار از ميزان برآورد كار گفت:«200 ميليارد تومان برآورد اوليه احداث آزادراه پل زال- انديمشك است اما اين پروژه تا حدود 300 ميليارد تومان نيز مي رسد چرا كه طراحي اوليه تغييراتي دارد كه بايد اعمال شود.»
وي در خصوص تعيين تكليف قرارداد گفت:« نهايتا ظرف هفته آينده تبادل قرارداد به نتيجه مي‌رسد و اميدواريم بتوانيم كار را با سرعت و كيفيت در زمان مقرر به نتيجه برسانيم.»
افزايش برآورد اين پروژه 48 كيلومتري از 110 ميليارد تومان به 300 ميليارد تومان جاي تامل دارد. اگر بناست اعتبار اين آزادراه بدون تونل كه زير 50 كيلومتر است 300 ميليارد تومان باشد، هزينه ساخت آزادراه كوهستاني تهران –شمال كه بيش از 100 كيلومتر طول دارد و از نظر فني – مهندسي نيز كار سختي است به طور قطع سر به فلك خواهد برد و شايد براي ساخت آزادراه خرم آباد – پل زال با مختصات ويژه 700 ميليارد تومان نيز رقم پاييني است.
مناقصه اين پروژه كه در سال 85 برگزار شده بود به دليل اينكه سرمايه‌گذار- پيمانكار نتوانست منابع مالي اين پروژه را تامين كند، بلاتكليف رها شده بود.
حال كه مقرر است اين پروژه توسط همين سرمايه‌گذار- پيمانكار انجام شود، منابع مالي آن چطور تامين خواهد شد؟
و نكته آخر اينكه فاصله بين كلنگ زني و مبادله قرارداد به طور قانوني نبايد در قرارداد محاسبه شود. آيا اين گپ زماني در تاريخ
بهره برداري لحاظ خواهد شد؟
چند روز متوالي پيگير بوديم كه پاسخ اين سوالات را از مجري ساخت و توسعه آزادراه‌هاي كشور براي تكميل گزارش داشته باشيم اما جلسات متعدد و پايان ناپذير مسعود رهنما اين مجال را به سياست روز نداد.
اميدواريم شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل كشور نه براي ما و افكار عمومي كه حداقل براي انجام درست اين پروژه پاسخ‌هاي منطقي براي اين سوالات داشته باشد و آزادراه پل زال – انديمشك به عنوان يكي از حلقه‌هاي مفقوده پروژه خليج فارس در موعد مقرر تكميل شود.
