جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تحریمهای نفتی آمریکا علیه کشورمان گزینههایی روی میز دارد که در صورت اجرایی شدن تحریمها میتواند از آنها استفاده کند. ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت دنیا است، بسیاری از کشورهای جهان برای تأمین سوخت مورد نیاز خود نفت ایران را خریداری میکنند، هند، چین، کره، ژاپن حتی کشورهای اروپایی سوخت کارخانهها و خودروهای خود را از نفت ایران تأمین میکنند، این وابستگی به نفت ایران یک امتیاز است که هر کشوری نمیتواند به آسانی جایگزینی برای آن بیابد.
تحریمهایی نفتی که آمریکا قرار است علیه ایران در مردادماه آینده وضع کند، یکجانبه و تنها از سوی این کشور است، تبعیت از تحریمهایی که آمریکا علیه ایران وضع کرده الزامی نیست چراکه شورای امنیت سازمان ملل آن را تأیید نکرده است، علاوه بر این که ایران همچنان به تعهدات برجامی خود پایبند است به همین خاطر شورای امنیت سازمان ملل نیز توان بازگرداندن تحریمهای بینالمللی را علیه ایران نخواهد داشت، اما این موضوع نباید باعث شود که با وجود نقض برجام و خروج آمریکا از آن، ایران خود را همچنان پایبند برجام نشان دهد، نمیتوان هم تحریم بود و هم فناوری هستهای را تعطیل نگه داشت.
در این میان ایران حتی میتواند در شرایط ایجاد شده از سوی آمریکا، اقتصاد بدون نفت را تجربه کند، هماکنون نیز کشورهای زیادی در دنیا وجود دارند که تن به خواسته آمریکا نداده و حتی تهدیدات آن را جدی نگرفته اند، چین، روسیه، ترکیه و... کشورهایی هستند که اعلام کردهاند از تحریمهای آمریکا علیه ایران تبعیت نخواهند کرد و به مراودات اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ادامه خواهند داد.
اقتصاد نفتی جهان بدون نفت ایران قطعاً با مشکل روبهرو خواهد شد، این موضوع را حتی آمریکاییها که قصد دارند نفت ایران را تحریم کنند به خوبی میدانند. حتی خروج ایران از اوپک نیز میتواند بر روی صادرات نفت به دیگر کشورها تأثیر گذار باشد. زمانی که سازمان اوپک نتواند از حق یکی از اعضای خود دفاع کند، ماندن در آن سازمان بیمورد خواهد بود. اما مهمترین عاملی که ایران میتواند از آن برای مقابله با تحریم نفتی خود بهره ببرد، موقعیت جغرافیایی آن است، خلیجفارس، تنگه هرمز و دریای عمان، مسیر عبور نفتکشهایی است که از کشورهای حاشیه خلیجفارس به دیگر کشورها نفت صادر میکنند، تنگه هرمز یکی از آبراههای استراتژیک دنیا چه از نظر اقتصادی و چه از نظر نظامی است. اشراف کامل ایران بر این تنگه و مالکیت آن برای ایران یک امتیاز محسوب میشود.
روز گذشته آقای روحانی رئیسجمهور که به سوئیس سفر کرده بود در جمع ایرانیان مقیم سوئیس پیام و پاسخ قاطعی به اقدامات آمریکا علیه ایران داد. رئیسجمهور در سخنانش چنین گفت؛ «آمریکاییها مدعی شدهاند که میخواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آنها معنی این حرف را نمیفهمند، چراکه این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید این کار را بکنید تا نتیجه اش را ببیند.»
روحانی قاطع و صریح اعلام کرده است که اگر قرار بر این است که نفت ایران صادر نشود پس نفت دیگر کشورهای منطقه نیز صادر نخواهد شد. مهمترین گزینه ایران که میتواند گزینه آخر باشد، بستن تنگه هرمز است که توانایی آن برای ایران کار بسیار سادهای است.
اگر آمریکا تحریم نفتی ایران را عملیاتی کند و خریداران نفت ایران نیز از ترس آمریکا اقدام به خرید از ایران نکنند، بستن تنگه هرمز اختلال شدیدی در نیاز جهان به انرژی منطقه خلیجفارس ایجاد خواهد کرد. حتی فرماندهان ارشد نیروهای مسلح نیز پیش از این آمادگی خود را برای چنین اقدامی اعلام کرده بودند و برای عملیاتی کردن این اقدام برنامه دارند. کافی است که از صدور نفت ایران ممانعت شود آنگاه خواهند دید که صادرات نفت کل منطقه مختل خواهد شد.
ادبیات آقای روحانی گویای آن است که تغییراتی در سیاستهای دولت ایجاد شده که باعث خواهد شد تا دشمنان از این پس در اندیشه تهدید و فشار، خدعه و نیرنگ نباشند، همان سیاستی که پیش از این نیز باید اعمال میشد، رفتار انقلابی که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره و تأکید کردهاند، که اگر یکی بزنند ده تا خواهند خورد.
نویسنده: محمد صفری