برخی منابع خبری در حالی از احتمال تمدید توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای مدت یک ماه خبر داده‌اند که سابقه آژانس و غرب نشان می‌دهد که آنها با بهره گیری از این تمدیدها برای فشار بر ایران و طرح مذاکره برای مذاکره بهره می گیرند که نتیجه آن فرصت سوزی برای ایران است.
مذاکرات وین در حالی ادامه دارد که محور و چارچوب اصلی تدوین شده از سوی رهبری را کوتاه بودن و گرفتار مذاکرات فریایشی نشدن و نیز لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی آن از سوی ایران تشکیل می‌داد. این مولفه‌ها با توجه به اینکه تکالیف تمام طرف‌ها در برجام مشخص است امری اجرایی بوده و لذا مذاکره چند ماهه صرفا یک اتلاف وقت از سوی طرف غربی است چرا که آمریکا و اروپا با صدور بیانیه‌ای می‌توانند تحریم ها را لغو نمایند و نیازی به مذاکره طولانی نیست. این سناریو مطرح است که غرب به دنبال پیوند زدن مذاکرات به انتخابات ایران و شاید ایجاد ناآرامی‌های پس از انتخابات برای باج گیری از ایران است. در این شرایط غرب سعی دارد تا از مولفه توافقات ایران و آژانس برای این امر بهره گیرد. طبق توافقات و مصوبه مجلس شورای اسلامی مهلت آژانس در قبال ایران پایان یافته و آژانس نه تنها از برخی بازدیدها و نظارت‌ها محروم می‌شود بلکه اطلاعات سه ماه کنونی نیز در اختیار آژانس قرار نمی گیرد چرا که طرف‌های غربی در این سه ماه اقدامی برای لغو تحریم‌ها صورت نداده و البته آژانس نیز کارکرد مثتبی در این عرصه نداشته است و حتی مواضعی دو پهلو داشته که جای تامل دارد. این شرایط در حالی بر مذاکرات در جریان است و البته آمریکا بر عدم لغو تحریم‌ها تاکید دارد که
یک مقام مطلع گفت که با توجه به پایان یافتن ضرب‌الاجل سه ماهه ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احتمال تمدید مشروط توافق قبلی برای مدت یک ماه وجود دارد.بررسی این موضوع ناشی از حسن نیت ایران برای فرصت دادن به روند مذاکرات جاری در وین است و در صورت قطعی شدن این تصمیم انتظار می‌رود طرف‌های مذاکره کننده از فرصت مجددی که ایران در اختیارشان قرار خواهد داد استفاده کنند و با پذیرش مطالبات قانونی ایران روند دستیابی به توافق را تسهیل کنند.بر اساس توافق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران که در سفر اسفندماه سال گذشته رافائل گروسی مدیرکل آژانس به ایران به دست آمد مقرر شد، دوربین‌هایی که نظارت‌های فراپادمانی را پشتیبانی می‌کنند تا اول خردادماه ۱۴۰۰ روشن بماند، اما فیلم دوربین‌ها در داخل کشور حفظ شود.
در چارچوب این توافق فیلم دوربین‌ها تنها در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین به آژانس انرژی اتمی تحویل می‌شود و در غیر آن تصاویر فیلم‌ها برای همیشه پاک خواهد شد. در همین حال مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیروز در کنفرانسی مطبوعاتی به سوالات خبرنگاران درباره فعالیت آژانس در ایران پاسخ داد.
در این میان در ادامه جوسازی‌های رسانه‌ای در باب این تمدید روزنامه گاردین در گزارشی به پایان تاریخ تفاهم نامه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تداوم نظارت‌های آژانس در ایران و تاثیر احتمالی آن بر مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین پرداخت.روزنامه گاردین در گزارشی درباره به پایان رسیدن تاریخ تفاهم نامه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه تداوم بازرسی‌های آژانس در ایران نوشت: محمدباقر قالیباف رئیس مجلس ایران گفته است که مهلت توافق نظارت سه ماهه میان تهران و دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل[آژانس بین المللی انرژی اتمی] به پایان رسیده است. این موضوع موجب افزایش تنش‌ها در بحبوحه تلاش های دیپلماتیک در وین برای حفظ توافق هسته‌ای تهران با قدرت‌های جهانی می شود. این اظهارات رئیس مجلس ایران علاوه بر این تاییدی بود بر فرصت‌رو به پایان آمریکا برای رسیدن به توافق.گاردین ادامه داد: ایران در حال حاضر در سطحی بالاتر از حد مجاز در توافق هسته ای اورانیوم را غنی سازی و ذخیره می کند. حالا دیگر بازرسان بین المللی نمی توانند به تصاویر نظارتی تاسیسات اتمی ایران دسترسی داشته باشند. این روزنامه افزود: آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز یکشنبه کنفرانسی مطبوعاتی با خبرنگاران برگزار خواهد کرد. این نهاد بین المللی به سوال درباره اظهار نظر در این باره جوابی نداده است. آژانس در سال ۲۰۱۷ گفته بود، تحت پروتکل الحاقی، آژانس «صدهاهزار تصویر ثبت شده روزانه توسط دوربین های پیچیده ی نظارتی اش را جمع آوری و تحلیل می کند». آژانس همچنین گفته بود که «۲۰۰۰ درپوش عایق حرارت را روی تجهیزات مواد و تجهیزات هسته‌ای قرار داده است». در ادامه گزارش گاردین آمده است: مجلس ایران در ماه دسامبر لایحه‌ای را تصویب کرد که اگر اعضای اروپایی برجام تا ماه فوریه تحریم های نفتی و بانکی را لغو نکنند، بخشی از تحقیقات سازمان ملل در تاسیسات هسته ای اش را به تعلیق در می آورد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تفاهم نامه ای سه ماهه با ایران بست که تصاویر نظارتی را نگه دارد، تهران هم اخطار داده بود که اگر به هیچ توافقی نرسند و تحریمی لغو نشود، تصاویر را حذف می کند. هنوز مشخص نبود که آیا تصاویر ثبت شده از فوریه حذف شده بودند یا نه.
این روزنامه همچین نوشت: هم زمان با آماده شدن هیئت های مذاکره کننده در وین در هفته گذشته برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام در وین، دیپلمات های اروپایی درباره بروز بحرانی جدی در صورت عدم موافقت ایران با تمدید این تفاهم نامه در موعد آن، هشدار داده بودند. اگر این تفاهم نامه پیش از پایان یافتن مهلت آن تمدید نشود، ایران در جایگاهی قرار می گیرد که می تواند تصاویر ثبت شده ویدیویی از فعالیت در تاسیسات هسته ای اش را حذف کرده و بازرسان هسته ای سازمان ملل را درباره آنچه از فوریه در این تاسیسات اتفاق افتاده است، بی خبر بگذارند.
نکته قابل توجه آنکه آمریکایی‌ها همچنان از اجرای سیاست تحریم علیه ایران می گویند در حالی که در ظاهر ادعای مذاکره سر می دهند. در این چارچوب دراین میان اندیشکده تبیین در مطلبی در باب سیاست‌های تحریمی آمریکا آورده است، تیم مذاکره‌کننده آمریکا، تحریم‌های اِعمال‌شده برجامی و غیربرجامی پس از توافق هسته‌ای را به سه دسته سبز، زرد و قرمز تقسیم کرده است.
تحریم سبز، مواردی است که آمریکا خود را متعهد به رفع آنها می‌داند. تحریم‌های بیان‌شده در متن برجام و برخی موارد از تحریم‌هایی پس از آن که با برچسب‌های «عدم اشاعه» اِعمال شده و مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران هستند، از این جمله‌اند.تحریم زرد، مواردی است که آمریکا حاضر است درباره آنها به مذاکره بپردازد. برای مثال برخی تحریم‌ها با برچسب‌های غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای، مانند «ضدتروریسم» که علیه نهادهایی اِعمال شده که انتفاع اقتصادی ایران از برجام را به خطر می‌اندازد، ممکن است در این دسته جای بگیرد.
تحریم قرمز، مواردی است که آمریکا تصمیم گرفته به هیچ‌وجه درباره آنها مذاکره نکند. عمده تحریم‌ها با برچسب «حقوق بشر» و برخی تحریم‌ها با برچسب «ضدتروریسم» علیه بعضی شخصیت‌ها و نهادهای نظامی و قضایی که تحت تحریم هستند، در این دسته‌اند.ایالات متحده می‌خواهد از یک‌سو در مجامع بین‌المللی، دولت‌ها و افکار عمومی جهانی، مدعی انعطاف‌پذیری و نرمش در زمینه رفع تحریم‌ها شود و از سوی دیگر، اهرم‌های فشار خود برای وادارسازی ایران به مذاکره در دیگر حوزه‌ها حفظ کند.علاوه بر این، بر چگونگی رفع تحریم‌ها نیز هدف‌گذاری کرده است. بدین ترتیب که لزوماً تحریم‌های سبز و زرد، لغو نمی‌شوند. بلکه برخی از آنها به‌ویژه مواردی که با برچسب‌های غیرهسته‌ای اِعمال شده و مورد حمایت جدی کنگره قرار دارد، صرفاً در بازه‌های زمانی متوالی، تعلیق خواهند شد تا مانند شمشیری بر سر ایران باقی بمانند.
به هر تقدیر می توان گفت که البته دور باطل اعطای فرصت‌های پی‌درپی به طرف‌های باقی مانده در برجام، دارای سابقه است. پس از خروج ایالات متحده از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، دولت سیاست صبر راهبردی را در پیش گرفت و منتظر اقدامات جبرانی اروپایی‌ها ماند. اما در نهایت این انتظار پس از گذشت یک سال، بی‌نتیجه بود. بدون شک شکل‌گیری توافقی جدید، بدون دریافت امتیازات متناسب، می‌تواند تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان را در موضع ضعف قرار دهد و خیال سایر اعضای باقی مانده در برجام را نسبت به تصمیمات متقابل ایران در پاسخ به بدعهدی آنها، آسوده کند. طرف غربی با بهره گیری از این تمدیدها به خرید زمان و فرصت سوزی می پردازد تا شاید در ادامه راه بتواند ضربه ای به ایران وارد ساخته و تعهدات را اجرا نساخته و ایران را به بازگشت یک جانبه به تعهدات وادار سازد بویژه اینکه متاسفانه دولت فضای روانی جامعه را به سمت قطعی بودن لغو تحریم‌ها سوق داده که می تواند مولفه غرب برای فشار بر ایران گردد.
