پيرو گفت‌وگوي اخير اوباما در مصاحبه با نيويورك تايمز و ادعاهاي قابل تامل وي، كارشناسان اتفاق نظر دارند كه اين‌گونه اظهارنظر آن هم با اهرم‌هاي غير‌ديپلماتيك نه تنها به روند مذاكرات خدشه وارد مي‌كند بلكه توافق جامع را نيز با ترديد مواجه خواهد ساخت.
رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای که ديروز منتشر شد، به تشریح رویکرد خود در قبال ایران پرداخت و گفت: واشنگتن تعامل و حفظ همه گزینه‌ها را به صورت همزمان دنبال می‌کند.
به گزارش فارس باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز، گفت «با در نظر داشتن اینکه ما همه گزینه‌هایمان را حفظ مي‌کنیم و سهل‌انگار نیستیم، باید بگويیم که "بگذار امتحانش کنیم"، چراکه اگر ما بتوانیم این مسائل را به صورت دیپلماتیک حل کنیم، امن‌تر خواهیم بود، ایمن‌تر خواهیم بود، برای دفاع از متحدمان در جایگاه بهتری قرار داریم و دنیا را چه دیدید؟ شاید ایران عوض شد. اگر هم نشد، ظرفیت بازدارنده ما، برتری نظامی ما پابرجا خواهد بود... ما توانمان برای دفاع از خود یا متحدانمان را از دست نمی‌دهیم. در چنین شرایطی، چرا نباید آن را بسنجیم؟»
همچنين رئیس‌جمهور آمریکا در دفاع هميشگي از متحد خود رژيم غاصب كودك‌كش و اينكه چه پیامي در مورد توافق با ایران برای اسرائیلی‌ها دارد، گفت: «خوب آنچه من مي‌گویم این است که آنها کاملا حق دارند که در مورد ایران نگران باشند. این رژیمی است که بیش از هرکس دیگر خواست خود برای نابودی اسرائیل را ابراز کرده، هولوکاست را انکار کرده و موضع‌گیری‌هاي کینه‌توزانه‌اي علیه یهودیان داشته، کشوری بزرگ است، جمعیتی زیاد و نیروی نظامی پیچیده‌اي دارد. بنابراین اسرائیل حق دارد نگران باشد و کاملا نگرانی آنها در مورد اینکه ایران نباید سلاح هسته‌اي داشته باشد، به جاست.»
موضوع بازرسي آژانس نكته ديگري بود كه اوباما به آن اشاره و تصريح كرد: بازرسي آژانس از هرجايي مي‌تواند صورت گيرد و از همه مهمتر در مورد تحريم‌ها نيز اشاره كرد كه تحریم‌هاي سازمان ملل تعلیق شده و در صورت نقض توافق باز می‌گردد.
به كاربردن كلمه تعليق از سوي اوباما در حالي مطرح مي‌شود كه به گفته وزير خارجه كشورمان قرار است همه تحريم‌ها يك جا لغو شود.
كارشناسان معتقدند اين تفاسير و تعابير مختلف از توافق تنها زمينه بي‌اعتمادي به غرب را در مذاكرات فراهم مي‌كند. حتي كري خواني غربي‌ها بويژه امريكايي‌ها روند مذاكرات و حتي رسيدن به توافقي جامع را با تامل روبرو مي‌سازد.
بهانه‌هاي امريكايي
محمدحسن قديري‌ابيانه كارشناس حوزه سياست خارجي در ارزيابي به اظهارات رئيس‌جمهور امريكا به سياست روز گفت: در اين چند روزي که بيانيه مشترک ايران و ۱+۵ به امضا رسيد تفاسير و تعابير مختلف خطرناکي از سوي غرب صورت گرفته است مثلا اينکه اوباما مي‌گويد هرجاي ايران را بخواهند بگردند و کنترل کنند مي‌توانند و ايران حق وتو را ندارد يا مثلا روزنامه گاردين انگليسي مي‌گويد که هر نقطه از سياه و ارتش را بخواهند بازرسي کنند مي‌توانند يا تحريم‌ها لغو نخواهد شد بلکه حداکثر تعليق خواهد شد و قابل بازگشت خواهد بود وحتي تعليق آن را مشروط به عمل ايران مي‌نمايند و راستي‌آزمايي را بر عهده سازمان بين‌المللي انرژي اتمي مي‌گذراند که دبيرکل آن مطابق با اسناد سري منتشر شده توسط وي‌كي‌ليكس قبل از انتساب به اين سمت متعهد شده در رابطه با مسئله ايران منافع آمريکا را مدنظر و عمل قرار دهد که تاکنون نيز چنين بوده است.
وي تصريح كرد: پذيرش پروتکل الحاقي البته چنين عواقبي نيز دارد و حتي با عمل به پروتکل الحاقي نيز آنها باز بهانه خواهند آورد چون نمي‌خواهند تحريم‌ها را بردارند غرب تا زماني که احساس کند تحريم‌ها بر مردم ايران فشار وارد مي‌کند و معيشت آنان را در سختي قرار مي‌دهد دست از تحريم‌ها برنخواهد داشت و يا حتي اگر براي مدت کوتاهي معلق کند به دنبال برقراري آن به بهانه‌هاي مختلف خواهد بود.
وي در ادامه گفت: لذا ضمن اينکه غرب ناچار شد، بخشي از حقوق هسته‌اي از جمله غني‌سازي در خاک ايران را بپذيرد اما حتي ما نه تنها نمي‌توانيم به وعده‌هاي آمريکا اعتماد کنيم بلکه بايد مطمئن باشيم که خلف وعده صورت نمي‌گيرد و هر نوع توافقي با غرب بايد به نحوي تنظيم شود که ما نيز امکان بازگشت شرايط به قبل از توافق را داشته باشيم ضمنا بايد يک مکانيسم بين‌المللي براي راستي‌آزمايي لغو تحريم‌ها اعمال شود که اگر غربي‌ها ادعاي لغو تحريم‌ها را مطرح ولي عملا آن را لغو ننمودند به عنوان نقض توافق محسوب گردد همچنين بايد هرگونه تحريم فروش اورانيوم غني شده براي استفاده صلح‌آميز منع گردد.
وي در پايان خاطرنشان كرد: عملکرد همه مردم و همه مسئولان در قبال تحقق اقتصاد مقاومتي در طي اين دو ماه از اهميت بسزايي برخوردار است و در مذاکرات و احيانا عقب‌نشيني‌هاي دشمن تاثيرگذار خواهد بود و اين دو ماهه سرنوشت‌ساز را نبايد به هيچ‌وجه از دست داد، پرهيز از خريد کالاهاي خارجي، رعايت الگوهاي مصرف، ارتقاي کمي و کيفي توليدات، افزايش ساعات مفيد کاري در اين دو ماهه بايد ذهن هر ايراني را درگير کند و برتلاش و عملکرد او اثر بگذارد اين راه تقويت هيئت ايراني است، جشن گرفتن براي چنين توافقي که هنوز نهايي نشده و جاي حرف و حديث در آن باقي است براي مذاکرات سم مهلک است و دشمن را براي عقب‌نشيني باز مي‌دارد نبايد افرادي به خاطر منافع شخصي مصالح ملي را فدا کنند.
رويكرد غرب و امريكايي‌ها به اصل مذاكره خدشه وارد مي‌كند
دكتر سيد رضا صدرالحسيني ديگر كارشناس حوزه ديپلماسي نيز به سياست روز گفت: پس از اتمام نشست نفس‌گير و پيچيده نهمين دور مذاکرات هسته‌اي که به مدت ۹ روز در لوزان سوئيس برگزار شد تفاسير متعددي از جانب مقامات آمريکايي و همچنين مقامات اروپايي و به تبع آن مقامات جمهوري اسلامي ايران بيان شد هر يک از اين اظهارنظرها بخشي از واقعيت و بخشي از چشم‌انداز آينده مذاکرات براي ناظران و تحليلگران سياسي آشکار مي‌نمايد بدين مفهوم که در مجموع طرف‌هاي مذاکره عضو کشورهاي ۱+۵ موضوع بيانيه اوليه را بسيار منقبضانه و سخت‌گيرانه‌تر از آن چه در متن بيانيه آمده است تعيين و تشريح نمودند.
وي افزود: به گونه‌اي که هيچ يک از خواسته‌هاي جمهوري اسلامي ايران تحقق نيافته است در تداوم اين اظهارنظرهاي يکسويه آقاي اوباما اظهار نموده است موضوع بازرسي‌هاي تاسيسات هسته‌اي در ايران به صورت غيرمترقبه و خارج از پروتکل‌هاي آژانس هسته‌اي بايد مورد بازرسي قرار گيرند و به نظر مي‌رسد اين‌گونه تفاسير تا رسيدن به زمان مجدد مذاکرات که در يک هفته آينده توسط کارشناسان دو طرف آغاز خواهد شد و حتي پس از آن تا اواسط تابستان که قرار است توافق احتمالي صورت گيرد ادامه خواهد يافت که البته اين‌گونه تفاسير نيز مي‌تواند به اصل مذاکرات نيز ضربه و خدشه وارد نمايند.
صدرالحسيني گفت: به نظر مي‌رسد روند حرکت تفسيري ۱+۵ و به خصوص اوباما و جان‌کري که تحت فشار لابي صهيونيست دست به تفاسير حق به جانب مي‌زنند ما را به اين باور مي‌رساند که در مسئله مذاکرات آتي نيز آنان از اهرم‌هاي غير‌ديپلماتيک مانند افزايش تحريم و بيان تهديد نظامي نيز براي خارج کردن ايران از موضع قانوني وحق‌مدارانه خويش دور نمايد. وي در پايان گفت: البته اين تحليل نمي‌تواند تنها تحليل موجود باشد و همين نكته اميدواري براي اين مسئله وجود دارد که در مذاکرات في‌مابين آينده گروه کشورهاي ۱+۵ و نماينده آنان يعني آمريکا مسير مذاکرات ديپلماتيک را براساس عرف ديپلماتيک ادامه دهد و برد دوطرف از درون مذاکرات استخراج گردد.
