چند ماهی است که فضای سیاسی کشور دچار کشمکش درونی میان طرفداران اف.ای.تی.اف و منتقدان این سازمان است. طرفداران مطرح می‌کنند که برای اینکه مشکلات اقتصادی کشور حل شود حتما ایران بایستی به این سازمان بپیوندد. البته وزیر خارجه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این موضوع که هیچ تضمینی درباره این لایحه نمی‌دهد گفت: «نه من و نه رئیس‌جمهور تضمین نمی‌دهیم که با تصویب سی.اف.تی مشکلات حل شود.»
این در حالی است که سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه نیز - ۵ اسفند ۹۷ - در جلسه با فراکسیون مستقلین مجلس گفته بود: «برای عبور از تحریم‌ها، باید به اف.ای.تی.اف بپیوندیم»! این در حالی است که عراقچی پیش از این - فروردین ۹۴ - گفته بود: «با برجام تمامی تحریم‌ها لغو می‌شود و نه تعلیق».
دولتمردان از یکسو تاکید دارند که «تضمینی برای حل مشکلات اقتصادی به واسطه تصویب اف.ای.تی.اف وجود ندارد» و «از اف.ای.تی.اف انتظار معجزه نداشته باشید» و از سوی دیگر مدعی هستند که برای رفع مشکلات اقتصادی باید اف.ای.تی.اف را تصویب کنیم!
چندی است که فشارهای سیاسی اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت روی مجمع تشخیص مصلحت نظام متمرکز شده است. طرفداران اف.ای.تی.اف سعی کردند که این لایحه را از مجمع تشخیص بیرون بیاورند و تصویب کنند. این درحالی است که این لایحه در این مجمع منتقدان بسیاری دارد و کار بررسی آن به سال بعد موکول شده است.
همین آدرس غلط سیاسی داخلی سبب شد تا حتی طرف اروپایی هم گستاخ‌تر شود و در دو بیانیه پس از راه اندازی کانال ناقص اینستکس که تنها شامل مراودات غذا و دارو می‌شود، اجرای اف.ای.تی.اف را شرط و الزام خود برای اجرای آن عنوان کند. این درحالی است که اروپایی‌ها تعهداتی که درباره برجام داده اند را عملیاتی نکردند و هیچ شرطی در این زمینه وجود ندارد. ظریف نیز پس از بیانیه ۱۲ بندی سراسر اتهام و گستاخی اروپایی‌ها مطرح کرد که اف.ای.تی.اف به هیچ‌وجه شرط انجام تعهدات برجام توسط اروپایی‌ها نیست و طرف غربی باید به وظایف خود در این سند توافق عمل کند.
به تازگی سخنان هشدارآمیز رهبر معظم انقلاب درباره توافق و مذاکره با اروپا در دیدار با اعضای هئیت دولت منتشرشده است که ایشان در تیرماه ۱۳۹۷ با انتقاد از گره‌زدن مشکلات اقتصادی کشور به اموری که خارج از اختیار کشورمان است مانند برجام و بسته اروپایی چنین کاری را خلاف منافع کشور دانستند.
این درحالی است که دوقطبی کاذبی در کشور از سوی برخی گروه‌های سیاسی بوجود آمده است که معیشت مردم را به طور کاملا جدی به توافق با غرب گره می‌زند. موضوعی که توسط رئیس‌جمهور در برجام اتفاق افتاد و ازدواج و اشتغال جوانان و حتی آب خوردن مردم نیز به توافق با اروپایی‌ها گره خورد. هر چند که بعدها پس از اینکه برجام ثمره و میوه خاصی نداد اعلام شد که اگر این توافق صورت نمی‌گرد جنگ بر سر کشورمان سایه می‌افکند. موضوعی که اخیرا هم رئیس‌جمهور دوباره تکرار و بیان کرد: « رئیس‌جمهور فرانسه گفته بود در سال ۹۱ تصمیم گرفتیم به ایران حمله کنیم وقتی دیدیم که انتخابات برگزار شد و مردم آمدند و شما آمدید گفتیم ممکن است شرایط عوض بشود و ما دست نگه داشتیم.»
این دوقطبی‌های یا «برجام یا معیشت» و «برجام یا جنگ» را کنار بگذاریم به حرف عراقچی که اخیرا مطرح شده است، می‌رسیم.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان که برای حضور در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین حضور دارد پیش از برگزاری این نشست اظهار داشت: «مکانیسم مالی اینستکس در ابتدای راه خودش است و ما هنوز نمی‌دانیم که این ساز و کار چگونه می‌تواند مشکل‌گشا باشد و چگونه کار کند.»
جالب اینجاست که اینهمه فشار و هزینه‌ای که در داخل کشور برای رسیدن به اف.ای.تی.اف صورت می‌گیرد برای اینستکس و کانال ناقص مالی است که هنوز دیپلمات‌های تراز اول کشورمان هم نمی‌دانند، چیست؟ البته در جریان برجام هم که عایدی کشور از آن «تقریبا هیچ» بود نیز همین اتفاق افتاد و ما هنوز با توجه به سخنان مسئولان که یک روز لغو تحریم‌ها و یک روز سایه جنگ و... را دستاورد برجام قلمداد می‌کردند و می‌کنند به دستاورد ملموسی در این عرصه نرسیده‌ایم. حتی بیم آن وی می‌رود که برجام کنار گذاشته شود و کشورمان را به کانال‌های ناقصی مانند اینستکس مشغول کنند و با شرایطی که دیپلمات‌های هسته‌ای کشورمان مطرح می‌کنند که نمی‌دانند این موارد چیست و برای آن چیزی که نمی‌دانند چیست برای کشور هزینه‌سازی می‌کنند، افتادن در این مسیر دور از ذهن نیست.
امیر حمزه‌نژاد - جهان‌نیوز
