گروه سياسي – در حالي كه نشست فصلي شوراي حكام سازمان ملل متحد طي هفته آينده برگزار مي‌شود و گزارش دبيركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران هم طي روزهاي آتي انتشار خواهد يافت، حرف و حديث‌هاي قطعي شدن تصويب قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران قوت بيشتري به خود گرفته است.
اين در حالي است كه چين و روسيه به عنوان اعضاي دائم شوراي امنيت كه تا پيش از اين به عنوان كشورهايي كه به تحريم ايران راي منفي داده بودند، اكنون حاضر به استفاده از حق وتوي خود به منظور مقابله با تصويب تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي نيستند.
اين موضوع با توجه به تحليل كارشناسان مبني بر اينكه دو كشور روسیه و چین به ایران در عرصه بین‌المللی به عنوان یک فرصت نگاه می‌کنند، امري طبيعي است در حالي كه سران و مقامات اين كشورها سعي دارند مواضع خود را به گونه‌اي نشان دهند كه سعي در حمايت ايران دارند؛ هر چند روسيه چندي پيش رويكرد اصلي خود را در قبال اين پرونده هسته‌اي نشان داد و با گرفتن امتياز از ايالات متحده حاضر به همكاري با آنها شد اما مقامات چيني همچنان بر استفاده از ديپلماسي در ارتباط با ايران اصرار دارند.
اگرچه نمي‌توان منكر راي منفي مقامات چيني در رابطه با تحريم ايران شد اما به هر حال بايد توجه داشت كه در تصويب يك قطعنامه عليه كشور ديگر راي منفي تاثير خاصي بر منتفي شدن تحريم‌ها ندارد و تنها آنچه كه مي‌تواند تحريم‌ها را منتفي كند استفاده از حق وتوي اين كشورها به عنوان اعضاي اصلي شوراي امنيت است.
به عقيده كارشناسان به نظر می‌رسد هم اکنون تمایل روسیه به ایالات متحده و گرایش چین به ایجاد فضای عدم اصطکاک با آمریکا در زمینه مسائل بین‌المللی وجود دارد؛ اين موضوعي است كه مي‌تواند همراهي اين دو كشور را بي چون و چرا در تصويب تحريم‌ها عليه ايران رقم بزند؛ كشور چين به عنوان كشوري كه بالاترين سطح مبادلات تجاري را با ايالات متحده داراست حاضر نيست در قبال حمايت از ايران منافع خود را در ارتباط با آمريكا از دست بدهد.مهدي مطهرنيا تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي نيز درباره نقش تركيه و برزيل پس از خروج روسيه و چين به پرونده هسته‌اي ايران اينطور تحليل مي‌كند كه با وجود ناز وغمزه‌های روسها درمورد راه‌اندازی نیروگاه بوشهر و دادن موشکهای اس-300 تا حدودی ماحصل استراتژی ما با روسها قابل پذیرش بود بطوریکه امروز نخبگان سیاسی کشور نیز متوجه شده‌اند که روسها مانند گذشته وارد معرکه نخواهند شد لذا می‌بینیم که رایزنی‌های مسئولان کشوردر خصوص تبادل سوخت اورانیوم از سطح کشورهای روسیه و چین به سطح کشورهای ترکیه و برزیل منتقل شده است.
مطهرنيا با اشاره به اینکه اساسا برزیل و ترکیه بهتر از روسیه و چین نیستند، گفت: این کشورها هم معتقدند که در یک بازی بین‌المللی از خوان نعمتی که وجود دارد، امتیازات خود را هم از ایران و هم از غرب کسب کنند.
با اين حال از جمله مسائلي كه جمهوري اسلامي در ارتباط با روسيه و چين در صورت همراهي اين كشورها در تصويب تحريم‌ها عليه ايران مي‌تواند در نظر بگيرد كاهش مناسبات و روابط با آنهاست در حاليكه تا پيش از اين مناسبات گسترده تجاري و اقتصادي بين جمهوري اسلامي با دو كشور برقرار بوده بهترين سياست اتخاذي در قبال همراهي آنها در تحريم‌ها را مي‌توان ايجاد خلل در اين مناسبات شمرد.
سياست روز در گفت‌وگو با كارشناسان مسائل سياسي و بين‌المللي به بررسي صدور قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران و همراهي چين و روسيه در تصويب اين تحريم‌ها و در عين حال سياستي كه ايران بايد در قبال همراهي آنها در تصويب تحريم‌ها اتخاذ كند، پرداخته است.
به دنبال كشورهاي جايگزين باشيم
سعدالله زارعي كارشناس مسائل سياسي و بين‌المللي درباره صدور قطعنامه شوراي امنيت و همراهي چين و روسيه در تصويب تحريم‌ها عليه ايران و سياستي كه ايران بايد در اين صورت اتخاذ كند، گفت: سياست ايران در ارتباط با پرونده هسته‌اي سياست ثابت و استواري است كه از ابتدا هم ايران بر روي اينكه در واقع برنامه هسته‌اي به و سرعت حركت خود را در اين مسير با مواضع روسيه و چين انطباق بدهد ترديد داشت.
وي افزود: با توجه به اينكه اعضاي شوراي امنيت تعاملات مشخصي با يكديگر دارند و جمهوري اسلامي هم پيش بيني مي‌كرد كه در نهايت در صدور قطعنامه چين و روسيه در صدور قطعنامه همراهي مي‌كنند.
كارشناس مسائل سياسي و بين‌المللي توضيح داد: تا كنون شاهد اين بوده‌ايم كه در قبال قطعنامه عليه ايران حتي روسيه و چين هم ايستادگي نكرده‌اند اما تنها راي منفي داده‌اند كه اين هم در اجراي قطعنامه كفايت نمي‌كند و تنها موضوعي كه مي‌تواند كمك كند استفاده از حق وتوست.
وي تصريح كرد: ايران در اين رابطه هم مسير خود را ادامه مي‌دهد و همراهي روسيه و چين در اين قطعنامه بر روابط ما با اين دو كشور قطعا تاثيرگذار خواهد بود و ضريب اطمينان ايران را نسبت به اين كشورها كم مي‌كند اما اقدامات متقابل تنبيهي جمهوري اسلامي اقدامات فوري نيست و در دراز مدت تنظيم شده است.
زارعي در پايان تاكيد كرد: كاهش روابط از جمله اين مسائل است چرا كه ما در پروژه‌ها و انعقاد قراردادها روابط گسترده‌اي با چين و روسيه داشته‌ايم كه پس از اين جريان بايد به دنبال كشورهاي جايگزين باشيم كه البته اين كشورهاي جايگزين هم در عرصه بين‌المللي كم نيستند كما اينكه اين موضوع در برنامه هسته‌اي ايران هم ثابت شد و با كنار كشيدن چين و روسيه، تركيه و برزيل به سمت ايران آمدند.
ايران مناسبات را كاهش دهد
حميدرضا مقدم‌فر كارشناس مسائل سياسي و بين‌المللي درباره صدور قطعنامه شوراي امنيت و همراهي چين و روسيه در تصويب تحريم‌ها عليه ايران و سياستي كه ايران بايد در اين صورت اتخاذ كند، گفت: موضع ايران در اين رابطه مشخص است و نسبت به اين مصوبه و اين كشورها جمهوري اسلامي موضع مشخصي دارد.
وي افزود: در رابطه با روسيه كار حتي به جايي كشيد كه رئيس‌جمهور هم در برابر اين كشور موضع‌گيري كرد و البته اين موضوعي بود كه به خاطر برخورد دوگانه و منفعت طلبانه روسها كه سياست آنهاست اين همراهي در تصويب قطعنامه هم از آنها بعيد نبوده است.
كارشناس مسائل سياسي و بين‌المللي تصريح كرد: چين تا امروز از مواضع متعادل با اين موضوع برخورد كرده اما روشن است كه هم شوراي امنيت سازمان ملل و هم ديگر كشورها و افكار عمومي به اين نتيجه رسيده‌اند كه تحريم‌ها عليه ايران تاثيرگذار نيست.
وي توضيح داد: در حقيقت اين موضوع به آنها ثابت شده كه تحريم‌ها تاثيري در روند كار ايران و بحث پيشرفت هسته‌اي ندارد و بيانيه تهران هم باعث شد كه افكار عمومي و ديپلماسي دنيا به نفع ايران رقم بخورد.
مقدم‌فر ادامه داد: در اين رابطه هم ايران از مواضع خود كوتاه نمي‌آيد و هم اين قطعنامه‌ها اگرچه بر اين ايران فشار وارد مي‌كند اما به صراحت مي‌توان گفت كه فشار زيادي بر بدنه كشور وارد نخواهد كرد.
كارشناس مسائل سياسي در پايان خاطرنشان كرد: افكار عمومي دنيا بعد از بيانيه تهران به نفع جمهوري اسلامي است و اين موضوع قطعا در روابط ايران با چين و روسيه تاثيرگذار خواهد بود و ايران هم واكنش‌هايي در اين باره خواهد داشت و اين موضوع بر روابط اقتصادي و ديپلماتيك ايران با دو كشور مذكور تاثير منفي خواهد گذاشت.
روسيه متحد غير معتمد ايران است
دكتر احمد بخشايشي استاد دانشگاه و كارشناس مسائل سياسي و بين‌المللي درباره صدور قطعنامه شوراي امنيت و همراهي چين و روسيه در تصويب تحريم‌ها عليه ايران و سياستي كه ايران بايد در اين صورت اتخاذ كند، گفت: ايران بايد بداند كه گذشته چراغ راه آينده است، اين قطعنامه اگر به تصويب برسد قطعنامه چهارم عليه ايران است و در سه قطعنامه قبلي هم چين و روسيه در قطعنامه‌ها همگام و هم مسير بوده‌اند.
وي افزود: براي تصويب يك قطعنامه نياز به 9 راي است كه 5 راي آن اعضاي اصلي شوراي امنيت هستند، 4 كشور ديگر آمريكا را همراهي مي‌كنند و مي‌ماند 6 كشور ديگر كه آراي ممتنع و مخالف به اين كشورها برمي‌گردد.
استاد دانشگاه توضيح داد: چين و روسيه در قطعنامه‌هاي قبلي هم آمريكا را همراهي كرده‌اند و ايران هيچ موضع خاصي در قبال اين همراهي نگرفت آنها معتقدند بهتر است كه ايران غني سازي را به كل كنار بگذارد و حتي موضع‌گيري احمدي‌نژاد در كرمان در قبال روسيه هم به اين موضوع بازمي‌گشت، هر چند كه اين موضع‌گيري از مسير درست و ديپلماتيك مطرح نشد اما واكنش روسها را به همراه داشت.
وي تصريح كرد: روسيه در پاسخ به ايران گفت كه ما نه دوست دائم داريم و نه دشمن داريم آن چيزي كه براي ما دائمي است منافع ملي ماست و به همين علت است كه در همراهي روسيه با آمريكا هيچ خللي وارد نيست، از آنجايي كه روسيه امتيازهاي لازم را از آمريكا در موضوع چك، سپر دفاع موشكي، گرجستان، قرقيزستان گرفته است و به همين علت است كه در هميشه تاريخ روسيه براي ما متحد غير معتمد بوده است.
تحليل‌گر مسائل سياسي و بين‌المللي ادامه داد: از گذشته تاريخ تاكنون در زمان قاجاريه روسيه 28 شهر ما را گرفت و در دوره محمدرضا شاه هم در دو شهر كشورمان حكومت برقرار كرد و حاضر به ترك ايران نبود تنها موضعي كه ايران بايد در قبال روسيه بگيرد انسجام دروني است.
بخشايشي در پايان گفت: تهديد به ترك و كم كردن مناسبات پرستيژ ديپلماتيك است كه هميشه در اين موارد بروز داده مي‌شود اما عملا كاري در اين رابطه صورت نمي‌گيرد همانطور كه در سه قطعنامه قبلي هم عملا كار خاصي انجام نشد اما مي‌توان اينگونه تفسير كرد كه موضع روسيه، چين را هم تحت تاثير قرار مي‌دهد و ايران بايد فكري صحيح در اين رابطه داشته باشد.
