خودکشی کاووس سید امامی بار دیگر بهانه‌ای به دست رسانه‌های غربی وسایت‌های معاند داد تا بار دیگر با خبرسازی‌های خود علیه مسئولین نظام و قوه قضاییه، در مورد فضای داخلی کشورمان ایجاد نگرانی کنند.
این امر تا به آنجا پیش رفته است که برخی از کشورهای غربی مداخله خود در امور داخلی کشورمان را تکرار کرده‌اند. از جمله دولت کانادا از ایران خواسته است تا درباره مرگ کاووس سید امامی شهروند ایرانی- کانادایی که در زندانی در تهران خودکشی کرده است، تحقیقات لازم انجام دهد.
کاووس سیدامامی، متولد سال ۱۳۳۲ دارای دکترای جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق بود که همزمان مدیرعامل مؤسسه «حیات وحش میراث پارسیان» را نیز بر عهده داشت . بر اساس اطلاعاتی که دانشگاه امام صادق در سایت خود منتشر کرده است، وی دردانشگاه‌های آمریکا تحصیل کرده و در سال ۱۳۷۰ دکترای خود را در رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه اورگان گرفته است.
به دنبال اعلام خودکشی وی در زندان برادر سیدامامی با بیان اینکه خودکشی از طریق حلق‌آویز کردن کاملا مشهود است، از رسانه‌ها خواهش کرد با خبرسازی موجب آزرده شدن خانواده مرحوم نشوند.
کامران سیدامامی اظهار داشت: ما در حال حاضر داغداریم و از رسانه‌ها خواهش داریم که به شایعات دامن نزنند. وی ادامه داد: بنده و همسر مرحوم جنازه را دیده‌ایم و با اصرار معاون دادستان که جنازه را نگاه کنید و همه موارد را بررسی کنید این کار را کرده‌ایم و به جز آثار حلق‌آویز شدن که در روی جنازه معلوم است و این موضوع در فیلم زندان هم کاملا مشخص است هیچ مساله دیگری وجود ندارد و خودکشی از طریق حلق‌آویز کردن کاملا مشهود است.
تایید دستگیری و خبر جاسوسی
روز شنبه منابع خبری از مرگ دکتر کاووس سید امامی جامعه شناس، استاد دانشگاه امام صادق و فعال محیط زیست خبر دادند. به دنبال این خبر رامین سیدامامی، فرزند او اعلام کرد مأموران امنیتی زندان اوین روز جمعه بیستم بهمن با مادرش تماس گرفته و گفته‌اند که کاووس سیدامامی در زندان "خودکشی" کرده است.
پس از اعلام این خبر بود که غلامحسین اسماعیلی رییس دادگستری استان تهران بازداشت تعدادی از فعالان محیط زیست را به اتهام ارائه اطلاعات به بیگانگان را تائید کرد.
بنابر گزارشها، گفته می‌شود تعداد بازداشت شدگان حدود هفت نفر بوده است.
همچنین پس از این خبرها عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران، در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن درباره خبر خودکشی یکی از بازداشت شدگان، گفت: "این فرد یکی از همان متهمان [فعال محیط زیست]بوده و با توجه به اینکه می‌دانسته است اعترافات زیادی هم علیه وی شده و هم خود اعترافاتی داشته متأسفانه در زندان دست به خودکشی زده است."
به دنبال این امر حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه درباره خودکشی سید امامی اعلام کرد "این موضوع اخیر نیز در حال بررسی است که ببینیم چگونه اتفاق افتاده است".
اژه‌ای اتهام بازداشت شدگان اخیر و سید امامی را "دادن اطلاعات طبقه‌بندی شده و از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صیهونیستی و امریکا" عنوان کرد.
نمایش ویدئوی سید امامی در زندان برای نمایندگان مجلس
به دنبال این ماجرا رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس از برگزاری جلسه‌ای با حضور نایب رئیس مجلس درباره مرگ کاووس سیدامامی در زندان اوین خبر داد.
علاءالدین بروجردی گفت: « صبح دوشنبه ۲۳ بهمن ماه فراتر از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، جلسه‌ای با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس و با حضور مطهری نایب رئیس مجلس، برگزار شد و فیلم وی در زندان اوین را مشاهده کردیم.»
نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: «کاووس سیدامامی متاسفانه به هر دلیل شرایط زندان را نتوانسته تحمل کند، هرچند وی در سلول عادی نگهداری نشده است، در واقع کاووس سیدامامی با توجه به اینکه استاد دانشگاه بوده، در سلول مناسب نگهداری شده است.» او افزود: «در فیلم مذکور هم نشان می‌دهد که کاووس سیدامامی پیراهن خود را در آورده و برای خودکشی آماده می‌شود. خانواده وی نیز این اتفاق را پذیرفتند لذا درخواست کالبدشکافی هم نکرده‌اند.»
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: «خودکشی کاووس سیدامامی در زندان اوین در این جلسه که با حضور تعدادی از نمایندگان و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، برگزار شد نیز تایید گردید.»
سیدحسین نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره جزئیات خودکشی کاووس سیدامامی اظهار داشت: آقای سیدامامی به جهت اینکه استاد دانشگاه بودند از لحاظ مکانی و رفاهی توجه ویژه‌ای به ایشان شده و اتاق مناسبی را در اختیارشان قرار داده بودند. بنابراین شرایط وی با بقیه زندانیان متفاوت بوده است.
وی با اشاره به فیلم خودکشی سیدامامی گفت: وی در فیلم تخت خود را به‌گونه‌ای با بالش و پتو آماده می‌کند که همه فکر کنند کسی روی تخت خوابیده است و مأموران وقتی اتاق وی را بررسی می‌کنند فکر می‌کنند وی در حال استراحت است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس تأکید کرد: در جلسه‌ای که هیئت‌رئیسه با حضور نایب رئیس مجلس تشکیل داد همه به‌اتفاق خودکشی کاوسی سیدامامی را در زندان تائید کردند.
نقوی‌حسینی درباره عدم درخواست متوفی جهت کالبدشکافی گفت: مسئله کاملاً روشن است چراکه آقای سیدامامی پیراهن خود را به‌صورت حلقه آماده می‌کند و خودکشی را صورت می‌دهد و در فیلم همه‌چیز شفاف و گویا است. بنابراین عدم درخواست کالبدشکافی از سوی خانواده وی به دلیل شفاف و روشن بودن مسئله است.
از سوی دیگر محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید گفت: چون کاووس سیدامامی استاد دانشگاه بود، سوئیت خوبی در اختیارش قرار دادند. در این فیلم ایشان با پرتاب یک شیء تلاش داشت لامپ را بشکند و پیراهنش را درآورد و تلاش کرد از آن به‌عنوان ابزاری برای دارزدن خود استفاده کند. قرار شد اگر فیلم دقیق‌تری وجود دارد، در اختیار نمایندگان قرار گیرد».
احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم وعضو هیات رئیسه مجلس، گفت: فیلم سلول سید امامی بیانگر فراهم آوردن مقدمات برای خودکشی است و وی به خاطر ارتباط با بیگانگان و رصد کردن نقاط حساس کشور و رفت‌وآمدهای آن در قالب پروژه‌های محیط زیستی دستگیر شده است.
وی با اشاره به برخی اظهارنظرها درمورد معلوم نبودن زمان خودکشی کاووس سیدامامی در فیلم پخش شده برای نمایندگان مجلس گفت: با توجه به اظهارنظر عجولانه برخی از نمایندگان مردم درمورد خودکشی کاووس سیدامامی برخلاف رویه موجود که پرونده وقتی در دادسرا به نتیجه می‌رسید اطلاعات آن اعلام می‌شد، تعدادی از نمایندگان از سه فراکسیون مجلس به هیات رئیسه آمدند و سازمان اطلاعات سپاه به نوعی ناچار شد و پیشنهاد داد که فیلم زمان خودکشی سیدامامی در زندان را به نمایندگان نشان دهند.
عضو هیات رئیسه مجلس اظهار داشت: پس از آن کاووس سید امامی به داخل سرویس بهداشتی می‌رود اگر چه زمان ورود او به این بخش در فیلم مشخص است اما از آنجایی که طبق قوانین زندان‌ها در داخل سرویس‌های بهداشتی دوربین کار گذاشته نمی‌شود اقداماتی که در این مکان وی مرتکب شده در فیلم نیست.
امیرآبادی خاطرنشان کرد: سیدامامی مجدد از سرویس بهداشتی خارج می‌شود و وسیله‌ای را که در دست داشت چند بار به طرف سقف پرتاب می‌کند تا شاید لامپ یا دوربین را بشکند و فیلمش برداشته نشود.
وی افزود: پس از این رفتار پیراهن را از گردن خود باز کرد پتوی خود را به گونه‌ای روی تخت گذاشت که گویا کسی روی تخت خوابیده است و مجدد به داخل سرویس بهداشتی می‌رود.
عضو هیات رئیسه مجلس اظهار داشت: درست است زمان خودکشی به دلیل اینکه داخل سرویس بهداشتی بوده و در آنجا دوربینی گذاشته نشده مشخص نیست اما مقدمات کار که در فیلم نشان داده شده بیانگر این موضوع است و طبق توضیحاتی که مامورین به ما دادند وی پس از ورود دوباره به سرویس بهداشتی خود را حلق‌آویز می‌کند.
امیرآبادی با اشاره به پرونده کاووس سید امامی در قوه قضاییه خاطر نشان کرد: طبق گفته مامورین پرونده سید امامی در بحث مسائل جاسوسی، پرونده دارای ابعاد مختلف و پیچیده‌ای است و افرادی که در ارتباط با این پرونده دستگیر شده‌اند اعترافاتی داشته‌اند که با سرویس‌های جاسوسی خارج از کشور ارتباطاتی داشته‌اند و عنوان کرده‌اند که به واسطه پروژه‌های زیست محیطی در کنار مناطق حساس و حیاتی کشور رفت‌وآمدها را رصد کرده و زیر نظر داشتند و با برخی محیط بانان در این رابطه ارتباطاتی را برقرار کردند.
وی افزود: طبق گفته مامورین ابعاد پرونده وسیع است و همچنان رصد اطلاعاتی در مورد ابعاد مختلف آن در حل انجام است.
عضو هیات رئیسه مجلس اظهار داشت: مامورین به ما گفتند که دلیل اینکه موضوع مربوط به سید امامی در این مقطع به نمایندگان مجلس انتقال داده می‌شود این است که نمایندگان در جریان بخشی از کار قرار گیرند و زمانی که می‌خواهند اظهارنظر داشته باشند با علم و اطلاع اظهارنظر کنند و بی‌جهت کاری نکنند که موجب تشویش اذهان عمومی جامعه شوند و موجبات نگرانی مردم را فراهم آورند.
نمایندگان سپاه نیز همان ابتدای جلسه گفته‌اند که از قضا آن‌هایی که پشت مانیتور دستگاه فیلم‌برداری بوده‌اند، توبیخ شده‌اند.
سو استفاده برخی از خودی‌ها
به نظر می‌رسد در این میان برخی از خودی‌ها نیز از فضای به وجود آمده برای رسیدن به مقاصد سیاسی استفاده کردند.
حسام‌الدین آشنا مشاور ارشد رییس جمهور در توئیتی معنادار بدون اشاره به نام کاووس سید امامی درباره خبر "خودکشی" او اظهار تردید کرد و نوشت: «نه جامعه‌شناسان دین خودکشی می‌کنند نه حامیان حیات وحش.»
علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت هم نوشت: « این خبر زندان موجى از سوال و نگرانى در فضاى عمومى ايجاد كرده است. اطلاع‌رسانى ناقص و مبهم دادستان تهران مزيد بر علت شد. در اين مملكت چه خبره؟ چرا دستگاه قضايى به موقع و شفاف اطلاع‌رسانى نمى‌كنه؟ سخنگو كجاست؟»
از سوی دیگر عباس عبدی روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب هم در این باره ضمن انتقاد از دادستانی برای ارائه نکردن توضیحات نوشت: «مشکل مهم این اتفاق تاسف‌بار در این است که تعداد زیادی از دانشجویان، استادان دانشگاه و اشخاص دیگر با مرحوم سیدامامی ارتباط و مراوده داشته‌اند، و هیچگاه به ذهن آنها خطور نمی‌کند که وی متهم به چنان اتهامی شود یا اینکه دست به خودکشی بزند.»
بسیاری دیگر از فعالان اصلاح‌طلب نیز از این فضا از قوه قضاییه انتقاد کردند که این انتقاد نیز جای تامل دارد که آیا این انتقاد واقعی است یا بر اساس مصالحی صورت می‌گیرد؟
انتقاد و توجه
این خودکشی و تعداد دیگری از خودکشی‌هایی که اخیرا در زندان‌های کشور اتفاق افتاده نشان می‌دهد که علیرغم همه تلاشهای قوه قضایی برای بهبود شرایط زندان‌ها بایستی تلاش بیشتری در این باره شود.
نباید از یاد برد که بسیاری از این متهمان از آنجا که به جاسوسی متهم هستند و مجازات سنگینی در انتظار آنهاست با خودکشی تلاش می‌کنند تا علاوه بر رهایی از محاکمه و اعلام جزئیات عمل خود از یک سو از سوی دیگر نیز برای نظام هزینه تراشی کنند و این امر باید در نظر مسئولین قضایی کشور باشد
اینکه درست در زمان سالگرد انقلاب اسلامی چنین شرایطی پیش می‌آید زیبنده نیست و سبب سو استفاده دشمنان نظام و دستگاه قضایی شده و باعث می‌شود آنها با بهره‌برداری از این قضایان چهره حقوق بشری و قضایی کشورمان را تاریک نشان دهد.
بسیاری بر این باورند که دستگاه قضايي بايد در شيوه مواجهه خود با متهمان، به ويژه چنين متهماني تجديدنظر اساسي كند اطلاع‌رساني لازم از ابتدای امر به صورت شفاف و روشن صورت گيرد تا مانع از شایعه‌سازی شود.
در عین حال لازم است که سازمان زندان‌ها و قوه قضاییه در اینگونه موارد هوشیارتر باشد چرا که ضعف در سیستم کاری این سازمان و قوه موجب زیر سوال بردن کشور می‌شود و اینگونه خودکشی‌ها به حیثیت نظام لطمه می‌زند.
از جمله اینکه بسیاری مطرح می‌کنند چرا مسئولان ذیربط در زندان علیرغم آن‌که آنجا به دوربین مدار بسته مجهز بوده متوجه این حادثه نشده‌اند؟
همچنین قوه قضاییه ضمن بررسی ماجرا باید مشخص کند اگر کسی قصور و تقصیری داشته باشد به آن رسیدگی می‌کند و شخص خاطی مجازات می‌شود.
