تشکل تازه تاسیس اصلاحطلبان جوان، واکنشهای زیادی را برانگیخته است و حتی برخی نسل اولیهای این جریان را سردرگم کرده است؛ بعضی حتی نمیدانند تشکل نسل دوم اصلاحطلبان دقیقا چه مرام و رفتاری دارد.
اعضایش هنوز به صورت کامل رونمایی نشدهاند ولی لیدرشان یکی از آن قدیمیهاي سیاست یا دقیقتر سیاست خارجی است.
تشکیلات تازه رونمایی شده که از درون اصلاحات، حتی برای خود اصلاحطلبان نیز عجیب و غریب و شوکهکننده است، حتی شوکهکنندهتر از اعلام موجودیت جبهه پایداری برای اصولگرایان؛ چون حداقل در زمان شکلگیری جبهه پایداری، اصولگرایان از جزئیات این تشکل با خبر بودند.
علیرغم گذشت ۱۰ روز از اعلام موجودیت رسمی تشکل «نسل دوم اصلاحطلبان» نه سخنگو و نه صادق خرازی لیدر این تشکل نتوانستهاند واقعیت تشکیلات را برای فضای سیاسی کشور و حتی اصلاحطلبان شرح دهند.
اما تشکیلاتی که امروز به اختصار «ندا» خوانده ميشود، پیچیدگیهاي جدیدی را برای جریان اصلاحات ایجاد کرده و حتی برخی از بزرگان این جریان را سردرگم.
رفتار برخی اصلاحطلبان و واکنش آنها اینگونه نشان ميدهد که گویی خبر شکلگیری تشکل تازه تاسیس اصلاحطلب را از رسانهها شنیدهاند و این در دنیای سیاست یعنی اوج غافلگیری و نتیجه آن هم شاید به موضعگیریهاي عجیب منتهی شود؛ موضعگیریهايي از ارتباط این تشکل با قالیباف تا...
تشکیلات تازه تاسیس از کجا آمد؟
صادق خرازی سالها از سیاست دور بود و بعد از دوران سفارتش در فرانسه در دولت اصلاحات، بیشتر به تحلیل در حوزه سیاست خارجی و بینالملل روی آورد.
برگزاری جلساتی در حوزه مسائل بینالملل و دعوت از کارشناسان مشهور از جناحهاي مختلف سیاسی که اغلب در موسسه اطلاعات برگزار ميشد، فعالیتهاي مدون وی را تشکیل ميداد.
البته کمتر کسی آن زمان فکر ميکرد که دوست صمیمی جواد ظریف و دیپلماتی که این روزها گرد بیماری از وی، شخصیتی نحیف ساخته، در حال طراحی حرکتی نو در بدنه اصلاحطلبی باشد.
اولین جلسه غیررسمی این تشکل همزمان با ماه رمضان برگزار شد و جمعی از چهرههاي اصلاحطلب در یک جلسه که بیشتر به دورهمی شباهت داشت، گرد هم آمدند.
صادق خرازی هم در این مراسم شرکت کرد تا یکی از چهرههاي سن و سالدار «نسل دوم اصلاحطلبان» که سن اکثرشان از ۳۵ سال تجاوز نمیکند، باشد؛ همین حضور زمزمههاي لیدری خرازی را تقویت کرد.
در این میان اخباری از اعضای شورای مرکزی این تشکل به گوش ميرسید. اخبار حکایت از آن داشت که ظاهرا اعضای جوان این تشکیلات بیشتر همان افرادی هستند که در شاخه جوانان حزب مشارکت حضور داشتند.
بالاخره یکی از اعضای شورای مرکزی، در تاریخ ۲۵ مرداد موضوع را رسانه ای و «ندا» را متشکل از ۱۲ نفر به عنوان هسته مرکزی معرفی کرد.
وی درباره ترکیب شورای مرکزی هم به گفتن اسم چند عضو بسنده کرد و گفت: چهرههایی همچون صادق خرازی، سجاد سالک و رضا شریفی در هسته مرکزی تشکل مذکور هستند.
این فرد مطلع تصریح کرد: در حال حاضر «نـدا» مراحل اولیه ثبت خود را در وزارت کشور انجام داده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال خبرنگار فارس که آیا تاکنون با آقای عارف نیز مذاکرهای داشتهاید؟ گفت: در این خصوص با آقای عارف صحبتی نداشتیم و هنوز هم تصمیمی در اینباره نگرفتهایم.
وی همچنین درخصوص مطرح شدن نام محمدرضا تاجیک به عنوان تئوریسین این تشکل گفت: اینطور نیست که برخی مطرح میکنند؛ با آقای تاجیک صحبتهایی داشتیم اما تاکنون ارتباط تشکیلاتی نداشتیم.
بنابر این گزارش، عدم مذاکره با عارف به عنوان سیاستمدار اصلاحطلبی که تلاش خود را معطوف به میدان دادن به جوانان در انتخابات بعدی مجلس طرح کرده، نشان ميداد که تشکیلات جدید زیاد علاقهمند به همکاری با وی نیست و رویه مستقلی را پیش گرفته است.
اعتقادات و شیوه طراحی شده برای این تشکل نیز قابل توجه است.
یکی از اعضای شورای مرکزی و هیات موسس تشکل نسل دوم اصلاحطلبان این موضوع را اینگونه توضیح ميدهد: «رویکرد ما مبتنی بر نگاه خاتمی درباره اصلاحات است که در یکی از جلسات بنیاد باران به تبیین نظرات اصلاحات پرداخت از اینرو نگاه ما دقیقاً مبتنی بر نظرات آن جلسه است.»
این عضو هیأت مؤسس تشکل «ندا» بر همین اساس گفت: همه اعضا کاملاً به ولایت فقیه معتقد هستند و در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام با رهبر معظم انقلاب در عید فطر نیز برخی از اعضاء حضور داشتند. اعضای «ندا» هر هفته جلسه منظم خود را برگزار ميکنند و اعضای شورای مرکزی آن دور هم جمع ميشوند.
اما ورود این تشکل برای اصلاحطلبان بیسر و صدا نبود و واکنشها گاهی آنقدر تند بود که صدای صادق خرازی را هم درآورد.
اصلاحطلبان چگونه به تشکل جدید نگاه ميکنند؟ نفوذی یا نئو اصلاحطلب؟
اولین چهره اصلاحطلبی که از تشکیلات تازه تاسیس تبری جست، محمدرضا تاجیک فعال سیاسی بود.
وی در گفتوگویی تصریح کرد که با تشکیلات تازه تاسیس ندا و صادق خرازی هیچ ارتباطی نداشته و ندارد و در عین حال گفت که نگاه منفی هم به این تشکل تازه تاسیس ندارد.
اما برخی اصلاحطلبان آنقدرها هم از این تحرک صادق خرازی و دوستانش خوشحال نشدند خصوصا وقتی این گروه با تاکید بر «نسل دوم اصلاحطلبی» به میدان پاگذاشت.
محمدعلی ابطحی چهره نزدیک به سیدمحمد خاتمی با کنایه درباره تشکل جدید سخن گفته و در صفحه اجتماعیاش مينویسد: «آقای صادق خرازی برای نجات و نزدیک کردن اصلاحات با حاکمیت تشکیلاتی درست کرده است به نام ندا. مخفف نسل دوم اصلاحات! در طول سالهای قبل هم چندین تشکل اصلاحطلبی برای جایگزینی اصلاحات درست شده بود. این هم یک تشکل جدید. فقط نمیدانم چرا آقا صادق خودش را با اینکه همسن و سال ماهاست نسل دوم نامیده؟ شاید به خاطر اینکه دیر به اصلاحات پیوسته، خودش را نسل دوم معرفی میکند. در هر حال ما که بخیل نیستیم، مبارک باشد. اما اصلاحات یک جریان عمیق تاریخی است که در بدنه جامعه شکل گرفته و اندیشههای آقای خاتمی هم مبنای آن بوده و خواهد بود و نجاتبخشی هم لازم ندارد. برای همه تشکلها و احزاب اگر بتوانند در حزبی شدن جامعه نقش ایفا کنند، آرزوی توفیق داریم.»
احمدپورنجاتی عضو حزب منحله مشارکت نیز در صفحه اجتماعیاش با نگاه تمسخرآمیز درباره «ندا» ميگوید: «شنیده ام یک فقره "آقا صادق خرازی" ؛ به قصد قربت و لابد برای پیشبرد روند اصلاحطلبی، یک تشکیلات درست کردهاند به نام "ندا": نسل دومیهاي اصلاحات! مبارک است.!!
البته "ما ملت شریف و شهیدپرور و همیشه حاضر در صحنه"، بخیل نیستیم اما متاسفانه اندکی "دو هزاری"مان کژ و کوژ شده و متوجه نمیشویم که برخی عزیزان - که بنابر اخبار هدهد فضول - در انتخابات ۹۲ عنایتشان شامل حال سردار قالیباف بود، همچین یهویی دچار "ویار اصلاحات پاستوریزه" شدهاند و انشاالله برای مجلس آینده، "ندا"یشان در خواهد آمد؟!
این "نوه"ی نسل سومی "عمه جان" بنده هم قصد دارد تشکیلاتی درست کند به نام: "نسا": نسل سومیهاي اصلاحات!»
احمد شیرزاد عضو دیگر حزب منحله مشارکت نیز که بیشتر اعضای تشکل تازه تاسیس از شاخه جوانان همین حزب منحله هستند، درباره این تشکل تازه تاسیس تصریح کرد: «نصیحت ما به گروههای جدید این است که سیاست مسیر پرمخاطرهای دارد و هرگونه کار عجولانهای مخاطرهآمیز است و منجر به عکسالعملهایی میشود، که مدنظر آنها هم نیست از اینرو گروهها باید با طمأنینه و صبر حرکت کنند و تلاش نکنند که یک شبه ره چند ده ساله را بروند.»
این فعال اصلاحطلب گفت: «لازم است جریانهای جدید اسم مشخص و معنیدار، هویت جریان مشخص شود و به صراحت بیان شود که چه کسانی خواستار ایجاد تشکل جدید هستند و خط و ربط خود را نیز بیان کنند.»
بنابر این گزارش، محسن صفاییفراهانی عضو دیگر حزب منحله مشارکت نیز نظر منفیاش درباره تشکل ندا را اینگونه بیان ميکند: «راهاندازی تشکل ندا به آن معناست که اصلاحات باید با یک نگاه جدید وارد عرصه سیاست شود و به نظر من این تعریف کاملا اشتباه است.»
در این میان رسانههاي اصلاحطلب هم روی خوشی به تشکل تازه تاسیس نشان نداده و به عنوان مثال يكي از سایتهاي نزدیک به اصلاحطلبان و دولت در گزارشی تشکل جدید را «ندای بیموقع صادق خرازی» خواند. اما سردرگمی اصلاحطلبان درباره ماهیت تشکل جدید هم در نوع خود قابل تامل است.
چهرههاي تاثیرگذار سیاسی اصلاحطلب از ماهیت تشکلی که اعضای آن در جلسات محفلی اصلاحات حاضر ميشوند با خبر نیستند و این شاید یعنی «ندا» بدون سروصدا راهش را از نسل اولیها جدا کرده.
واکنش هوشمندانه یا دستپاچه؟
سیدمحمد خاتمی رئیسجمهور اسبق هم بالاخره درباره تشکیلات تازه تاسیس اظهارنظر کرد و یا مجبور شد اظهارنظر کند.
خاتمی در پاسخ به پرسش یکی از حاضران درباره تشکیلات ندا (نسل دوم اصلاحطلبان) و مورد تایید بودن با نبودن این تشکل بیان کرد: «اصلاحطلبی از تکثر دفاع ميکند... بنابراین حضور تشکلهاي مختلف در ذات اصلاحطلبی است و گروههاي مختلف ميتوانند فعال باشند البته اولویت من فعال شدن تشکلهاي موجودی بود که بعضی از آنها محدود شدهاند.»
وی گفت: «یادآور شده بودم، اینطور تلقی نشود که اصلاحطلبی بد بوده است و حالا قرار است اصلاحطلبی خوب ایجاد شود اما متاسفانه این شائبه ایجاد شده که باید اصلاح کنند و انشاءالله دارند اصلاح ميکنند.»
رئیسجمهور اسبق تلاش کرد در پاسخ خود مخالفت و یا موافقت آْشکاری با تشکیلات تازه تاسیس ندا نداشته باشد و به اصطلاح اهل سیاست هوشمندانه بازی را پیش ببرد اما در میان پاسخ خود به نکته قابل تاملی تاکید ميکند.
«اینطور تلقی نشود که اصلاحطلبی بد بوده است و حالا قرار است اصلاحطلبی خود ایجاد شود، اما این شائبه ایجاد شده» همین پاسخ خاتمی و اعلام این موضع نشان ميدهد که او نیز دل خوشی از تشکیل تشکل جدید ندارد.
شاید اگر خاتمی مجبور نبود، فعلا درباره تشکل تاسیس شده حرفی نمیزد تا اعضای این تشکل بیشتر خود را ظهور و بروز دهند تا وی مجبور نشود موضعی دستپاچه و نیمه خنثی در برابر تشکل «ندا» بگیرد.
مشارکت و مجاهدین از جوانان بیگاری ميکشیدند
«ندا را قصاص قبل از جنایت ميکنند... ترسی از طرد شدن نداریم» صادق خرازی خیلی صریح پاسخ سوالهاي بعضا کنایهآمیز روزنامه اصلاحطلب اعتماد را ميداد.
وی در گفتوگوی خود با این روزنامه اصلاحطلب درباره دلیل و هدف شکلگیری تشکل جدید ميگوید: «در گذر از دوم خرداد ۷۶ و سوم تیر۸۴ و در ادامه ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ تجربیات تلخ و شیرین زیادی به دست آمده و حالا در روزگار پس از ۲۴ خرداد باورمان بر این است که زمان مناسب برای آنکه اصلاحات با بازسازی و روحیه ایجابی، فصلی تازه از تلاش ملت ایران برای تاثیرگذاری بر سرنوشت خویش آغاز شود فرارسیده است.»
خبرنگار اين روزنامه حتی در بخشهايي از این مصاحبه تشکیلات ایجاد شده از سوی صادق خرازی را برهم زننده وحدت اصلاحطلبان عنوان کرده و از وی ميپرسد؛ «الان که به شورای عالی اصلاحات رسیدهایم چرا شما ساز تشکیلات جدید را کوک کردهاید؟» و صادق خرازی نیز پاسخ وی را اینگونه ميدهد: «شما قصاص قبل از جنایت ميکنید. ما نمیخواهیم کسی را هدایت کنیم. ما گفتهایم ما هم یک جریان اصلاحطلب هستیم. مگر مشارکت و مجاهدین و مردمسالاری نیستند؟ یک سال بیشتر است جوانترها نمیتوانند با نسل اول یا بزرگترهایشان بسازند. اینها را چرا جمع و جور نمیتوانستند بسازند؟ آیا جرمی مرتکب شدهاند چون از آنها بیگاری ميکشیدند. ميگفتند باید پیادهنظام ما باشید.»
آیا «ندا» با اصلاحطلبان خواهد ساخت؟
پاسخ صادق خرازی به سوال روزنامه اصلاحطلب و انتقاد از آنچه وی «بیگاری کشیدن حزب مشارکت و مجاهدین» از جوانان اصلاحطلب خواند، نشان ميدهد که آب خرازی و تشکل جدیدش با اصلاحطلبان در یک جوی قرار نخواهد گرفت.
اصلاحطلبان که روزی با خوشحالی اخبار تشکیل یک جریان جدید در میان اصولگرایان را نوید ميدادند، امروز با تشکلی روبرو هستند که ميگوید قصد عبور از نسل اولیهاي اصلاحات را ندارد ولی لیدر اصلیاش به صراحت از استفاده ابزاری از جوانان در دوران اصلاحات انتقاد ميکند.
از سوی دیگر چهرههاي اصلاحطلب نیز متوجه شدهاند اصلاحطلبی با چالشی جدید روبرو خواهد شد. اصلاحطلبان که تا دیروز با طرح مهرههاي مختلف نظیر هاشمی و ناطقنوری سعی ميکردند محمدرضا عارف را از صحنه بیرون کنند، امروز باید با تشکل تازه تاسیس نسل دوم اصلاحطلبان که اعضایش روزی به عنوان هوادار در جلسات حزب مشارکت شرکت داشتند هم روبرو شوند.
بدون شک این رویداد کار اصلاحطلبان را برای آینده آنقدر سخت خواهد کرد که امکان دادن امتیاز به تشکل تازه تاسیس نیز وجود دارد؛ اتفاقی که به دلیل فشار چهرههاي تندرو تقریبا موضوعی محال خواهد بود. در همین راستا نیز تشکیلات ندا ظاهرا قرار نیست به اصلاحطلبان و یا حداقل نسل اول آن روی خوش نشان دهد؛ این موضوع از عدم مشورت و همراهی با چهرههاي مطرح این جریان مشخص ميشود.
به گزارش فارس، باید دید اصلاحطلبان در روزهای آینده چگونه با تشکل جدید تعامل ميکنند و یا این جریان برای پرکردن این شکاف چه تحرکی را انجام خواهد داد؟