نیروی دریایی ارتش کشورمان با در اختیار گرفتن موشک کروز ضد کشتی شهید ابومهدی با برد حداقل هزار کیلومتر، به یک باشگاه خاص نظامی وارد شده که تنها عضوهای فعلی آن، ارتش‌های آمریکا، روسیه و چین هستند.
موشک‌های کروز ضد کشتی از جمله مهم ترین عرصه‌های طراحی و تولید محصولات مدرن در دکترین دفاعی و بازدارندگی کشورمان به حساب می‌آیند که در سالهای اخیر توجه خاصی به این خانواده تسلیحاتی در کشور ما شده است. اما آخرین رونمایی در این حوزه، شامل معرفی محصولی خاص و کم نظیر در جهان بود که با عملیاتی شدن این موشک کروز ضد کشتی با برد بسیار بالا، ایران وارد یک باشگاه بسیار خاص و استراتژیک در دنیا شده است.
موشک شهید «ابومهدی مهندس» با برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر نسل جدیدی از تسلیحات ضد کشتی کشور ما محسوب میشود که بر پایه موشک‌های کروز برد بلند حمله به اهداف زمینی مثل هویزه توسعه پیدا کرده اما نکته بسیار مهم درباره این دستاورد دفاعی این مسئله است که تا به امروز تنها سه کشور آمریکا، روسیه و چین موشک های کروز ضد کشتی در برد بالای هزار کیلومتر را در اختیار داشته‌اند و جمهوری اسلامی ایران با موشک جدید تبدیل به چهارمین کشور جهان با این توانایی شده است. در ادامه نگاهی به هم رده‌های جهانی موشک ابومهدی مهندس خواهیم داشت.
یانکی ها و تاماهاوک در مدل های مختلف
موشک کروز تاماهاوک یکی از سلاح‌های استاندارد نیروی دریایی آمریکا به حساب می‌آید که بیشتر برای مخاطبان با عنوان سلاحی ضد اهداف زمینی شناخته میشود. مدل ابتدایی ضد کشتی این موشک که با کدهای RGM و UGM با عدد شناسایی معروف ۱۰۹ شناخته می شدند از ترکیبی سیستم های اینرسیایی و ماهواره ای و رادار فعال در مرحله آخر بهره برده و بردی در حدود ۲۵۰۰ کیلومتر داشتند. این موشک ها در سال ۱۹۹۴ میلادی از خدمت خارج شده اند. نسل جدید موشک‌های کروز تاماهاوک در بلوک ۵ که در حال حاضر در آخرین مراحل توسعه بوده و قرار است به زودی وارد مرحله تولید انبوه و تحویل به یگان های عملیاتی شود، توان درگیری با اهداف دریایی را پیدا خواهد کرد. برد این موشک در حدود ۱۶۰۰ کیلومتر خواهد بود. این موشک با سرعت ۸۹۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کرده و دارای یک سر جنگی نفوذگر به اهداف سخت است.
روسها به دنبال برد بالا و سرعتی چشمگیر
موشک های ضد کشتی زیادی در طول بیش از ۵۰ سال اخیر در اتحاد جماهیر شوروی سابق و فدراسیون روسیه توسعه پیدا کرده اند و در حال حاضر در بخش موشک های کروز ضد کشتی عملیاتی، برد بلند ترین سلاحی که روسها در اختیار دارند موشک های سری ۳M۵۴K و ۳M۵۴T برای پرتاب از زیردریایی و کشتی از خانواده کالیبر است که بردی در حدود ۶۶۰ کیلومتر دارد. اما روسیه از اواخر سال ۲۰۱۹ تا به امروز چندین آزمایش روی موشک کروز ضد کشتی جدید خود یعنی Zircon انجام داده که این موشک که به گفته منابع روسی بسته به نوع هدف، بردی بین هزار الی ۲ هزار کیلومتر خواهد داشت و می تواند با سرعت ۸ تا ۹ برابر سرعت صوت حرکت کرده و از موتور اسکرم جت بهره می برد.
این موشک برای شلیک از زیردریایی‌ها و کشتی‌ها توسعه پیدا کرده و وزن سر جنگی آن بین ۳۰۰ الی ۴۰۰ کیلوگرم خواهد بود. البته با این مقدار از سرعت، در صورت برخورد به هدف اصولا بود یا نبود سر جنگی خیلی تفاوت نداشته و انرژی جنبشی حاصل باعث خسارت شدید و به احتمال فراوان غرق شناور دشمن خواهد شد. در آزمایش این موشک در سال ۲۰۲۰ از ناو محافظ Admiral Gorshkov، این موشک توانست هدفی را در فاصله بیش از ۵۰۰ کیلومتری هدف قرار دهد. روسها اعلام کرده اند در سالهای آینده میلادی این موشک را وارد خدمت خواهند کرد.
اصولا نمی‌توان حرفی از موشک‌های نسل جدید در جهان زد و به سراغ جمهوری خلق چین نرفت؛ کشوری که یکی از فعال ترین برنامه های موشکی جهان را داشته و هر سال نیز به سمت افزایش کیفیت و کمیت قوای موشکی خود می رود. چینی ها در بحث ضد کشتی یک هدف اصلی دارند و آن هم نیروی دریایی آیالات متحده آمریکا است. در سالهای اخیر و خصوصا پس از آغاز مدرن سازی سنگین نیروهای مسلح چین از حدود سال ۲۰۰۵ به این طرف، حجم بسیار زیادی از موشک های کروز ضد کشتی در بردهای مختلف وارد خدمت نیروی های مسلح چین شده است. برد بلندترین موشک کروز ضد کشتی حال حاضر چینی‌ها مدل YJ-۱۰۰ است که از بمب افکن‌های مدل H-۶ و همچنین ناوشکن های سنگین تایپ ۰۵۵ پرتاب میشود. این موشک در حال حاضر بردی در حدود ۸۰۰ کیلومتر داشته و سرعت آن نیز زیر صوت است. بر اساس آنچه امروزه به صورت عملیاتی (حداقل بر اساس اطلاعات موجود) می توان گفت این است که چینی ها موشک کروز ضد کشتی با برد هزار کیلومتر یا بیشتر از آن را ندارند ولی برخی از منابع اعتقاد دارند که چینی ها در حال توسعه موشکی به اسم HN۲۰۰۰ هستند که ماموریت تخصصی آن ضد کشتی بوده و برد آن نیز در حدود ۲ تا ۴ هزار کیلومتر خواهد بود. هنوز اطلاعات خاصی در خصوص این موشک منتشر نشده و مشخص نیست در چه مرحله ای از توسعه قرار دارد.
ابومهدی به نداجا ملحق می شود
اما در روز صنعت دفاعی شاهد رونمایی از موشک جدید کروز ضد کشتی ایران بودیم که به یاد شهید بزرگوار ابومهدی المهندس و خدمات بی دریغ او به جبهه مقاومت و انقلاب اسلامی، به عنوان ابومهدی نامگذاری شد. خبر جالب دیگر در خصوص این موشک اینکه نیروی دریایی ارتش اولین مشتری این سلاح استراتژیک است. بر اساس تصاویر پخش شده مربوط به آزمایش‌های این موشک مشخص شده که پرتاب آن از روی لانچرهای زمینی متحرک صورت می گیرد. احتمالا اولین یگان‌های به کار گیرنده این سامانه، واحدهای موشکی ساحل به دریای نداجا در سواحل مکران باشند.
با وجود امکان استقرار گسترده لانچرهای ساحلی جهت شلیک این موشک و انهدام اهداف در مناطق دوردست، بررسی های اولیه نشان می دهد این موشک با توجه به اندازه بسیار بزرگ خود، به راحتی قابل نصب روی شناورهای فعلی نیروی دریایی ارتش نیست ولی مشخصا در نسل های بعدی ناوهای ایرانی و در وزن های ۵ هزار تن به بالا که به سیستم های پرتاب عمودی مجهز خواهد بود، امکان نصب سهولت پیدا خواهد کرد؛ مسئله ای که قدرت آتش ناوهای نداجا را در حد غیر قابل تصوری افزایش داده و عملا نیروی دریایی کشور ما را در منطقه به طور کامل بی رقیب و در جهان نیز در کنار ابرقدرت های دریایی جهان در بحث برد درگیری قرار خواهد داد.
در سناریوی شلیک از سواحل جنوب شرقی کشور و با فرض برد ۱۲۰۰ کیلومتر برای این موشک، متوجه می شویم که وسعت بسیار زیادی از منطقه دریای عرب (که مابین دریایی عمان و اقیانوس هند قرار دارد) توسط این موشک پوشش داده خواهد شد و این مسئله سیگنالی بسیار قدرتمند و خاص برای یک کشور و یک نیرو و آن هم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا خواهد بود. مشخصا در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران بحث حملات دوربرد ضد کشتی به منظور ایجاد فضای ضد دسترسی و دور کردن ناوهای هواپیمابر و شناورهای لجستیکی از سواحل کشور در دستور کار قرار گرفته است؛ امری که لایه ای جدید و وسیع از خطوط دفاعی را برای کشور ایجاد خواهد کرد.
