مقامات پنتاگون اعتراف میکنند، سیاستهای روسیه، ایران و چین در آسیای غربی و مرکزی عامل مهمی در تضعیف مواضع آمریکا در منطقه بوده و مشکلاتی را برای اهداف واشنگتن بهوجود آورده است.
روزنامه اینترنتی گازیتا رو در تحلیلی نوشته است: حضور نظامی روسیه در سوریه برای مدت زمان طولانی است و نیروی موشکی روسی در خاورمیانه تهدیدی واقعی برای تسلط کامل نیروی هوایی آمریکا در منطقه است. این نتیجه گیری است که ژنرال "جوزف ال. ووتل" رئیس فرماندهی مرکزی نیروی هوایی آمریکا انجام داده است. حال باید دید بجز سامانههای موشکی روسی، چه چیز باعث نگرانی جدی پنتاگون در منطقه است.
ژنرال ووتل ارزیابی خود از وضعیت کنونی و پیش بینی روند آتی اوضاع در منطقه آسیای غربی و میانه را به کنگره آمریکا ارائه داد. این مقام بلندپایه نظامی در ابتدا بر موفقیتهای بدست آمده ایالات متحده در حوزه وظایف مرکز فرماندهی نیروی هوایی این کشور متمرکز شد. به گفته وی، ائتلاف ضدتروریستی به رهبری آمریکا، بخصوص نیروهای امنیتی عراق و نیروهای دموکراتیک سوریه طی سه سال گذشته پیشرفتهای بسیار زیادی داشته، شهرهای موصل عراق و رقه سوریه که پایتختهای سابق داعش در این دو کشور اعلام شده بودند را آزاد کرده و در حال حاضر نیز بیش از ۹۸ درصد از خاک عراق و سوریه که پیش از این در کنترل نیروهای داعشی بود، نیز آزاد شده است.
ژنرال ووتل همچنین معتقد است که اقدامات آمریکا در افغانستان در چارچوب ائتلافی متشکل از ۳۰ کشور جهان، شرایط لازم برای افزایش آمادگی رزمی نیروهای امنیتی و دفاع ملی افغانستان را فراهم کرده و آنها اخیرا موفقیتهای خوبی در مبارزه با طالبان و نابود کردن «منطقه امنیتی داعش» در این کشور داشتند و بخش اعظم مناطق و استانهای افغانستان اکنون تحت کنترل نیروهای دولتی قرار گرفته است.
البته این ژنرال آمریکایی اعتراف کرد مشکلات در منطقه حوزه وظایف فرماندهی مرکزی نیروی هوایی همچنان بسیار زیاد است. این مشکلات از جمله تروریسم، عدم توقف مناقشات مسلحانه، تعداد بسیار زیاد پناهجویان، آسیبهای اقتصادی، فساد مالی، بیثباتی اجتماعی، تهدید استفاده از تسلیحات موشکی-هستهای، بحرانهای انسانی و نفوذ بسیار زیاد ایدئولوژیهای افراطگرایانه اسلامی روی ساکنین این مناطق است.
طبق ارزیابی این مقام پنتاگون، روابط بین دو قدرت هستهای منطقه، یعنی هند و پاکستان، بسیار تیره است و این واقعیت بیثباتی اوضاع در منطقه را افزایش میدهد. سوریه و یمن نیز دو کشوری هستند که زیرساختارهای آنها تا حدود زیادی نابود شده و امروزه با مشکلات انسانی بسیار زیادی مواجه هستند. ضمن اینکه هیچ امید تازهای برای حل و فصل مناقشه فلسطین-اسرائیل بوجود نیامده است.
علاوه بر اینها، ایران، روسیه و چین بیشتر از گذشته در این منطقه دارای اهمیت راهبردی با ایالات متحده و متحدانش رقابت جدی را تقریبا در تمامی زمینهها، از جمله عرصه سیاسی، نظامی و اقتصادی، آغاز کردهاند.
آنچه بیشتر از هر چیز آمریکا را نگران کرده، افزایش نفوذ ایران در منطقه است. به عقیده آمریکاییها تهران با استفاده از طرفداران بسیار زیاد و متحدان خویش از جمله حزبالله لبنان در حوزه وظایف فرماندهی مرکزی نیروی هوایی آمریکا نفوذ یافته و اقداماتی را علیه ایالات متحده در بسیاری از کشورهای منطقه، بخصوص سوریه، عراق و یمن، انجام میدهند. البته آمریکا نیز متحدین قدرتمندی در منطقه دارد. جنگ داخلی در یمن تهدیدات مستقیمی را نیز برای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس فراهم کرده و این جنگ را به یک مناقشه منطقهای تبدیل نموده است. روسیه حاکمیت مطلق آمریکا در آسمان خاورمیانه را از بین برده است
به گفته ژنرال ووتل، ایران تهدیدی جدی برای منافع آمریکا در منطقه است و رقابت بین تهران و ریاض برای افزایش نفوذ خویش در منطقه نیز بیثباتی اوضاع در کل خاورمیانه را افزایش داده است. علاوه بر این مسائل، آمریکا مجبور است با روسیه و چین نیز رقابت کند، برای اینکه آنها در حال افزایش نفوذ خویش در منطقه آسیای غربی و میانه هستند.
به عقیده وی، حضور نظامی روسیه در سوریه باعث شده تا مسکو برای مدت زمان طولانی بعنوان یک نقشآفرین مهم در منطقه مطرح شود و کرملین از مناقشات نظامی در این کشورها برای آزمایش تسلیحات و فناوریهای نظامی جدید خود و مدرنیزه سازی نیروی هوایی روسیه استفاده کند. ضمن اینکه، افزایش تعداد سامانههای موشکی مختلف روسی در سوریه تهدید جدی برای آزادی عمل نیروی هوایی ایالات متحده در حریم هوایی کشورهای بوجود آورده و در واقع حاکمیت آنها در آسمان منطقه را از بین برده است.
روسیه روابط خود با ایران را نیز گسترش داده است. هرچند مسکو و تهران رقابت تاریخی خاصی بین خود داشته و منافع کاملا متفاوتی را دنبال می کنند، ولی در حال حاضر با هدف خارج کردن آمریکا یا حداقل محدودساختن نفوذ آن در منطقه خاورمیانه با یکدیگر متحد شده اند.
به عقیده این مقام پنتاگون، روسیه و ایران سعی دارند تا از نظام "بشار اسد" در سوریه حمایت کرده و نفوذ نظامی آمریکا در عراق و افغانستان را کاهش داده و مشارکت راهبردی دیرین بین ایالات متحده و ترکیه را از بین ببرند. این در حالی است که رویارویی بین واشنگتن و آنکارا ارتباط چندانی به مناقشه در سوریه نداردو به مسائل دیگری مربوط میشود.
کنستانتین ماکینکو نایب رئیس مرکز تجزیه و تحلیل راهکارها و فناوریهای روسیه به این روزنامه توضیح داده است: «چین تلاش میکند تا منافع بیشتری از نگرانیهای کشورهای منطقه بدست آورد. مقامات پکن احساس کردهاند که نفوذ آمریکا در کشورهای منطقه آسیای مرکزی در حال کاهش است. به همین دلیل حجم عملیات اقتصادی خود و مشارکت در ساخت زیرساختارها را افزایش دادهاند تا در روابط سیاسی و دفاعی خود با کشورهای منطقه آسیای غربی و میانه و آسیای مرکزی تاثیر بگذارند. گفتنی است، ایران و روسیه متحد استراتژیک در منطقه هستند.