اروپاییها هم بر اساس برجام تعهداتی برعهده داشتند و هم بعد از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق متعهد شدند حقوق ایران را تامین و تضمین کنند با این حال این وعدهها تاکنون بر روی کاغذ مانده و کاهش گام به گام تعهدات برجامی ایران را به دنبال داشته است.
تعلل شرکای عمدتا اروپایی برجام در قبال بدعهدیهای آمریکا که نتیجه آن بر هم خوردن توازن و تعادل در این توافق بین المللی شده است ایران را به اتخاذ راهبرد مقاومت فعال واداشته است. راهبردی که بعد از حدود یک سال صبر استراتژیک در قبال این بدعهدیها و عدم انتفاع ایران از مزایای برجام در پیش گرفته شد.
اکنون ایران،شرکای برجام و جامعه بین الملل در آستانه چهارمین گام از کاهش تعهدات برجامی ایران قرار گرفتهاند و آن طور که سید محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری اخیرا در حاشیه نشست هیات دولت اعلام کرد«کمیتهای تشکیل شده است که در حال بررسی گزینههای احتمالی کشور برای گام چهارم و جمعبندی این کمیته به رئیس جمهور برای تصمیمگیری و اجرا ارسال میشود.
با این حال سه کشور اروپایی امضا کننده برجام در ۳ مهر ماه به ایران هشدار دادند اگر چهارمین گام از کاهش تعهدات هستهای این کشور قابل توجه باشد، از توافق هستهای خارج خواهند شد. مشخص نیست که منظور این کشورها از قابل توجه بودن گام چهارم چیست، اما انتظار اروپایی ها از ایران در حالی که خودشان در این مدت به تعهداتشان عمل نکردهاند، قابل قبول نیست. فلسفه کاهش تعهدات ایران این بود که اروپاییها به تعهدات خود در قبال برجام عمل کنند اما اروپا به جای آنکه به دنبال راهی برای عملی شدن مطالبات اقتصادی ایران باشد، برای آغاز مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا وساطت کردند که البته در این وساطت هم شکست خوردند.
در همین راستا راب مک ایر، سفیر انگلیس در تهران با انتشار ویدئویی به زبان فارسی اعلام کرد در هفتههای آینده تصمیمهای مهمی درباره آینده برجام پیش روی ایران خواهد بود. ما میخواهیم این تفاهمنامه باقی بماند.
سفیر انگلیس در تهران به زعم خود در این پیام ویدئویی به دنبال تصحیح این دو برداشت اشتباه بوده است؛ اینکه اروپا تعهدات خود را نسبت به برجام انجام نمیدهد و دوم اینکه ایران از تفاهمنامه هیچ نفعی نبرده است.
وی در تبیین تعهدات اروپا در قبال برجام اظهارداشت: در چارچوب برجام طرف اروپایی چهار تعهد را قبول کرد؛ اول، برداشتن تحریمهای اتحادیه اروپا، دوم، تحریمهای چندجانبه بینالمللی علیه سازمانها و افراد ایرانی و نیز تحریمهایی که علیه قسمتهای عمده و بزرگ اقتصاد ایران بود، سوم، کمک به ایران برای پیشبرد یک برنامه هستهای غیرنظامی که در حال انجام آن هستیم.