امير توحيد فاضل:
هنگام تنظيم گزارش به ياد جمله حضرت امام خميني (ره) دربارهي دانشگاه افتادم.ايشان در زمان حيات پر بركتشان در اين باره تعبير زيبايي دارند.«دانشگاه مركز سعادت و در مقابل،شقاوت يك ملت است. از دانشگاه بايد سرنوشت يك ملت تعيين شود.دانشگاه خوب يك ملت را سعادتمند ميكند و دانشگاه غير اسلامي و دانشگاه بد يك ملت را به عقب ميزند.»
اما چندي است كه دانشگاه دستخوش موضوعي شده است كه به آينده آن مربوط است.تعليم و تعلم فرزندان اين كشور در دست اساتيد و آموزگاراني است كه بايد دانشجوياني تحويل جامعه دهند كه سعادت ملت را تضمين كند.
فضاي دانشگاه بايد آرامش داشته باشد. التهاب سياسي،معضلات اجتماعي و فرهنگي و اخلاقي بايد به حداقل برسد تا دانشجو بتواند با فراق بال به كسب و علم و دانش بپردازد.اما با طرح موضوعاتي باعث بر هم خوردن آرامش دانشگاه ميشويم.طرحي كه در ميان اجرا شدن و نشدن سرگردان مانده و تكليفش روشن نيست و به همين خاطر ميتوان گفت كه اين طرح يعني تفكيك جنسيتي يا بهتر بگوييم اسلامي كردن دانشگاهها قرباني برخي بازيهاي سياسي شده است.چون ضد و نقيض گوييهاي زيادي در اين باره مطرح شده كه باعث ميشود برداشت صحيحي از آن نداشت.
كامران دانشجو از جمله اعضاي كابينه دولت است كه تاكنون در مشاغل مختلف از وي استفاده شده است. برخي از سمتهايي كه احمدينژاد به وي داده است شايد ربطي با يكديگر نداشته باشند، از جمله حضور در وزارت كشور و وزارت علوم.
علت اين علاقه وافر احمدينژاد به برخي از نزديكانش چندان براي ديگران و حتي مخالفان دولت آشنا نيست، اما به هر حال هستند كساني چون كامران دانشجو كه در اجراي برنامههاي دولت و شخص رئيس جمهوري سر از پا نميشناسند. از جمله آنكه روز گذشته كامران دانشجو كه اتفاقا در ايران هم نيست و همراه معاون اول دولت به عراق سفر كرده است، دستور اخير احمدينژاد مبني بر لغو تك جنسيتي كردن دانشگاهها را لازم الاجرا و بدون وقفه دانسته و ميگويد: "اين دستور را به گوش جان شنیده و اجرا خواهیم کرد."
شايد براي وزير علوم دولت دهم مهم نباشد كه ديگران هنوز سخنان چند روز قبل وي را به ياد دارند كه گفته بود، "آخرت خود را فداي دنياي ديگران نكرده و جداسازي دانشجويان دختر و پسر را اجرا ميكنم". وي حتي مخالفان اين طرح كه از سوي رئيس جمهوري غير عالمانه توصيف شده است را تهديد كرده و گفته بوده "اشکالی دارد کلاسها جدا شود، اگر کلاسهای جداگانه تشکیل شود، آنهایی که مخالف هستند میمیرند، البته تعداد این مخالفان انگشتشمار است."
موضعگيري جديد وزير علوم درباره دستور احمدينژاد
با وجود اينگونه اظهارات كه خود كامران دانشجو از آن به عنوان شفافترين سخنان در راستاي اسلامي كردن دانشگاهها ياد كرده بود، وي بلافاصله پس از ابلاغ دستور اخير رئيس جمهوري مبني بر توقف تك جنيستي كردن دانشگاهها و بازنشسته كردن بي رويه اساتيد، حرف هاي قبلي خود را پس گرفت و به خبرگزاري ايسنا گفت: روسا و مسوولین دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور در طول یکسال گذشته با درک اهمیت مصوبات شورای انقلاب فرهنگی که سالیان دراز بر زمین مانده بود و با نیت خالصانه به دنبال اجرایی کردن این مصوبات و حفظ حدود اسلامی کردن در دانشگاهها بودند.
وی با اشاره به سابقه این طرح که در شورای انقلاب فرهنگی و در خرداد و تیر سال 66 طی چهار جلسه در قالب 14 بند به تصویب رسیده است، گفت: این طرح تاکنون اجرایی نشده و بر زمین مانده بود. البته در گذشته اقدامات بسیار مناسبی را انجام دادند و راهکارهای فراوانی را هم در مسیر اجرایی کردن این مصوبات برداشتند. این مصوبات اعتقاد روسای دانشگاهها در راستای اسلامی کردن محیط دانشگاه بود تا دانشگاه در محیطی سالمتر، با نشاطتر و با رعایت اخلاق و شئونات اسلامی بیشتر فعالیتهای علمی، پژوهشی و تولید خود را ادامه دهد و یکی از این راهکارها در دوره اخیر ایجاد کلاسها و بعضا رشتههای تکجنسیتی بود که موجب دلنگرانی رییسجمهور شد.
كامران دانشجو در ادامه در پاسخ به این سوال که اگر وزارت علوم مصوبه شورای انقلاب فرهنگی را اجرا کرده، علت دلنگرانی رئیسجمهور چیست؟ گفت: شاید وی این راهکار را به خاطر اثرات سوئی مناسب ندانستند، البته رییسجمهور اجرایی کردن مصوبات شورای انقلاب فرهنگی در خصوص اسلامی کردن دانشگاهها را زیر سوال نبردند و از رییسجمهوری که در مسیر اعتلای فرهنگ اسلام تمام تلاش خودش را انجام داده است انتظارم همین بود. اما این راهکار یعنی تشکیل برخی کلاسهای تکجنسیتی و بعضا رشتههای تکجنسیتی در برخی دانشگاهها و یا اعلام برخی دانشگاهها برای مقررات ورودیهای جدید از اول مهر، به نظر رئیسجمهورمان تبعات سوئی داشته و ممکن بود یک دوگانگی در درون دانشگاه پیش بیاورد که بدینترتیب آن هدف اصلی را زیرسوال میبرد.
وی ادامه داد: در نتیجه ممکن بود آن هدفی که روسای دانشگاهها و وزارت علوم برای آن دلسوزانه اقدام میکردند با چالشهای بیجهتی روبهرو شود و لذا رییسجمهور فرمان توقف و جلوگیری از آن را صادر کردند که طبعا توسط مسوولین وزارت علوم و نیز روسای دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به گوش جان شنیده شد و دستور وی بیوقفه اجرا میشود.
ایجاد کلاس تکجنسیتی در دانشگاهی که در هر دو جنس پذیرش دارد، متوقف میشود
دانشجو با اعلام اینکه با دستور رییسجمهور این شیوه اخیر متوقف میشود اظهار کرد: ایجاد کلاس تکجنسیتی در دانشگاهی که در هر دو جنس پذیرش دارد، متوقف میشود. بدون اینکه بقیه فعالیتها در مسیر اسلامی شدن دانشگاهها زیر سوال برده شود و مطمئنا توقف این هدف کلی مدنظر رییسجمهور نبوده و نخواهد بود. البته تاکید میکنم دستور مطاع رییسجمهور به گوش جان شنیده و بلافاصله عملی میشود.
سوالاتي كه وزير علوم بايد پاسخ دهد
سخنان جديد كامران دانشجو در حالي بيان شده كه از ميان اظهاراتش چند سوال مهم استخراج ميشود كه پاسخي براي آنها نيست.
اول آنكه چگونه ممكن است رئيس جمهوري دستوري را بر خلاف مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي صادر كند؟ دانشجو در ميان اين اظهارات براي چندمين بار اعلام كرده است كه طرح اجرا شده در برخي دانشگاهها مصوبه صريح شوراي عالي انقلاب فرهنگي است. سوال دوم مربوط به آن بخش از نظرات جديد كامران دانشجو است كه ميگويد: " ممکن بود آن هدفی که روسای دانشگاهها و وزارت علوم برای آن دلسوزانه اقدام میکردند با چالشهای بیجهتی روبهرو شود و لذا رییسجمهور فرمان توقف و جلوگیری از آن را صادر کردند".
وزير علوم بايد توضيح دهد كه چگونه طرحي در دانشگاههاي كشور آنهم در زمان تعطيلات دانشجويان به اجرا گذاشته ميشود كه ممكن است "با چالشهاي بي جهت روبرو شود" آيا مديران وزارت علوم و روساي دانشگاههاي سراسر كشور پيش از دستور رئيس جمهوري به طبعات طرح خود فكر نكرده بودند؟
همچنين كامران دانشجو در اين سخنان گفته است " ایجاد کلاس تکجنسیتی در دانشگاهی که در هر دو جنس پذیرش دارد، متوقف میشود." اين درحالي است كه وي پيش از اين (در چند روز اخير) بارها تاكيد كرده بود كه اساسا طرحي به عنوان كلاسهاي تك جنيستي و تفكيك جنسيتي در دانشگاهها نداريم. وزير علوم در جمع خبرنگارن تاكيد كرده بود كه " بحث واژه تفکیک جنسیتی از VOAشروع و به BBC فارسی ادامه یافت و برخی خبرگزاریهای داخلی که امیدواریم ندانسته این موضوع را عنوان کردند ادامه یافت که از شما میخواهم این اصطلاح را استفاده نکنید و بر روی این موضوع فضاسازی نشود."
و بالاخره كامران دانشجو با وجود گذشت چهار روز از دستور رئيس جمهوري مبني بر توقف بازنشسته كردن "بي رويه" اساتيد دانشگاهها هيچ توضيحي نداده است. لذا لازم است در اين مورد كه پيش از اين بارها تكذيبش كرده بود نيز پاسخگو باشد.
ادامه واكنشها به دستور اخير رئيس جمهور
به هر حال دستور اخير رئيس جمهوري تنها به اظهار نظر وزير علوم منجر نشده است.
بلكه برخي از مراجع عظام تقليد اين دستور را با انتقاد جدي روبرو ساختهاند. از جمله آنكه آيت الله مكارم شيرازي در اين باره گفته است:
" متاسفانه برخی مسئولین از بالا دستور دادند نباید چنین كاری را انجام دهید. اولا نباید دست به اساتید بزنید و ثانیا مساله جدا سازی یك امر سطحی و غیر حكیمانه است، شنیدن اینگونه مسایل انسان را نا امید می كند.
وي ضمن انتقاد از متوقف كردن اجرای طرح تفكیك جنسیتی، اظهار داشت: «ما باید تفكیك جنسیتی را هم برای دین خود و هم برای پیشرفت علمی بیشتر جوانانمان عملی كنیم».
اين مرجع تقليد افزود: خبری را امروز شنیدم كه بسیار متاثر شدم و آن اینكه وزیر علوم كه بنده از شجاعت و درایت ایشان مطلع هستم، قصد داشتند دو طرح را اجرا كنند، اول اینكه برخی از اساتید دانشگاه های ما - البته اكثر اساتید ما از این جریان به دورند - در كلاس های درس خود اصول دین و مذهب را زیر سوال می برند و با این كار امید را در دل دانشجویان از بین می برند، تصمیم گرفته اند كه آن ها را بازنشسته كنند.
آیت الله مكارم شیرازی گفت: «دومین اقدام ایشان، این است كه دختران و پسران را در دانشگاه ها به تدریج و از پایه از هم جدا كنند. در آلمان این كار را انجام دادند تا به بازده علمی بیشتری دست یابند. آن ها به مسایل شریعت و دین كاری ندارند اما ما باید این كار را هم برای دین خود و هم برای پیشرفت علمی بیشتر جوانانمان عملی كنیم. اما متاسفانه برخی مسئولین از بالا دستور دادند نباید چنین كاری را انجام دهید. اولا نباید دست به اساتید بزنید و ثانیا مساله جدا سازی یك امر سطحی و غیر حكیمانه است، شنیدن اینگونه مسایل انسان را نا امید می كند».
وی تأكید كرد: «كسی كه در درس خود در میان جوانان اسلام را زیر سوال می برد باید بركنار شود چرا كه خطری برای جامعه است».
اين انتقادها در ميان مراجع محدود به آيتالله مكارم شيرازي نبود و ديگر روحانيون نيز چنين مطالبي را بيان كردهاند. اين در حالي است كه برخي از دانشگاهيان از دستور احمدينژاد استقبال كردهاند. از جمله آنكه صادق زيباكلام در يادداشتي نوشته است: این هم از الطاف خفیه است که آقای احمدی نژاد در دستوری صریح و مستقیم به وزرای علوم و بهداشت و درمان خواهان توقف جداسازی دختر و پسر در دانشگاه ها و توقف بازنشستگی استادان شده اند.انگیزه ایشان هر چه باشد، باید آدمی مثل من که جز انتقاد و انتقاد و باز هم انتقاد، کلام دیگری در قبال تصمیمات، حرف ها و نظرات و عملکرد آن خسرو خوبان ظرف ششش سال گذشته نداشته ام، این شهامت را در خودم پیدا کنم و بگویم دست مریزاد. راستی را آن است که ظرف ۳۲ سالی که از انقلاب می گذرد تصمیمی به بی محتوایی و به غیرمنطقی بودن تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها از سوی مسئولان آموزش عالی کشور اتخاذ نشده بود. از روزی که شورای عالی انقلاب فرهنگی این تصمیم را اتخاذ و برای اجرا به وزارتخانه های علوم و بهداشت و درمان ابلاغ کرد، تا به امروز محض نمونه حتی یک دلیل منطقی و یک کلام حرف حساب، نه از سوی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و نه از وزارت علوم آقای دکتر کامران دانشجو که در مقطعی از شورای عالی انقلاب فرهنگی هم داغ تر شده بودند برای این مساله ارائه نشد.
اطلاعيه وزارت علوم
و بالاخره اينكه وزارت علوم با صدور اطلاعيهاي تاكيد كرد كه آنچه اخيراً تحت عنوان طرح تفكيكجنسيتي از سوي برخي رسانهها مطرح شده با واقعيت انطباق ندارد و وزارت علوم تاكنون طرحي تحت عنوان تفكيكجنسيتي در دانشگاههاي كشور تدوين و ارائه نكرده است. در ادامه اين اطلاعيه آمده است: صراحتاً اعلام ميشود آنچه كه به جد مورد تأكيد و تعقيب ميباشد موضوع اسلامي شدن دانشگاهها در دو بعد محتوا و ظاهر است كه در اين زمينه تغيير و تحول در سر فصلها و محتواي دروس علومانساني به عنوان يك اصل است چرا كه علوم انساني مقصد را مشخص ميكند و در عين حال اجراي مصوبات سالهاي ۱۳۶۶ و ۱۳۸۴ شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عنوان رعايت شئونات اسلامي و راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف و حجاب كه بعضاً مغفول مانده پيگيري ميشود.