در طول هفتههای اخیر غرب آسیا و به تبع آن جنوب خلیج فارس با بحرانی به نام تقابل میان سعودی و قطر مواجه است. مناقشهای که در یک سوی آن سعودی قرار دارد که سعی دارد با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و البته اردن و مصر و حتی آفریقا تسلیمسازی قطر را اجرایی سازد که البته حمایت آمریکا را با دادن رشوههای کلان نیز طلب کرده که تا حدودی نیز موفق بوده است. در نقطه مقابل قطری قرار دارد که با تکیه بر ترکیه و البته منابع اقتصادی سعی دارد مقابل این تحرکات قرار گیرد.
طیف سوم نیز کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران قرار دارند که برای ثبات و امنیت منطقه خواستار حل مسالمتآمیز این بحران شدهاند. در این میان یک نکته کلیدی مشاهده میشود و آن نوع رفتارهای امارات است. سران امارات در این مناقشه نقشی کلیدی را ایفا میکنند و بعضا از عربستان نیز علیه قطر تندتر بوده و تلاش دارند تا به نوعی بحران مذکور همچنان ادامه داشته باشد چنانکه به رغم اقدامات منطقهای و فرامنطقهای برای پایان بحران امارات همچنان بر طبل اختلافات میکوبد. حال این سوال مطرح میشود که چرا امارات چنین رویکردی در پیش گرفته و اهداف آن از این مسئله چیست؟ هر چند که امارات تلاش دارد تا چنان القا سازد که در کنار سعودی علیه قطر قرار دارد اما بررسی روابط گذشته دو کشور و اقداماتی که امارات در یمن صورت میدهد میتوان گفت تحرکات امارات بیشتر در قالب رسیدن به موقعیت منطقهای در سایه تضعیف رقبای منطقهای است. در نبرد کنونی عربی هر کدام از طرفین یعنی سعودی و قطر پیروز شوند یعنی تضعیف امارات و ماندن آن در ردههای میانی بازیگران منطقهای در حالی که تضعیف همزمان آنان برابر با قدرتیابی امارات خواهد بود.
این امر زمانی قوت میگیرد که امارات رویکردهای گستردهای به رژیم صهیونیستی و آمریکا داشته و سعی دارد تا خود را تامین کننده منافع آنان نشان دهد.
این قدرتیابی از یک سو برای شاهزادگان جوانی همچون بن زاید که به دنبال پادشاهی زودهنگام هستند برای رسیدن به قدرت موثر است و از سوی دیگر به زعم آنان امارات را به قدرت منطقهای و حتی بازیگری برای آمریکا در منطقه مبدل میسازد.
با این شرایط میتوان گفت که ادعای سران امارات که خود را نزدیک به سعودی نشان میدهد امری ظاهری بوده و آنان با دمیدن بر آتش بحرانهای منطقه برآنند تا با تضعیف دو رقیب به موقعیت برتر منطقهای دست یابند. این امر زمانی بیشتر نمود مییابد که گزارشها از اختلافات شدید امارات و عربستان در یمن حکایت دارد بگونهای که هر کدام علیه منافع یکدیگر اقدام میکنند.
بن زاید ولیعهد جوان اماراتی سعی دارد از بحران منطقه برای رسیدن زودهنگام به تاج و تخت بهرهگیرد چنانکه بن سلمان در عربستان این طراحی را در پیش گرفته است. رویکردی که از نتایج آن تشدید و استمرار بحران در منطقه خواهد بود.
نویسنده: علی تتماج