صفحه دوشنبههای سیاست روز اختصاص دارد به پروندههایی که بعضا شامل مرور زمان شده و بویژه نسل جوان از ابعاد آنها کمتر اطلاع دارند. هدف از بازگشایی هر پروندهای بررسی ابعاد مختلف آن و در نهایت شفافسازی بیشتر برای مخاطبان است. به هر حال هر پروندهای دارای درسها و الگوهایی است که میتواند برای امروز و فردای ایران زمین کارکردهای بسیاری داشته و حتی از تکرار اشتباهات جلوگیری نماید.
پروندهای که این شماره به آن میپردازیم برگرفته از سه مثلث مردم، مرجعیت دینی و سیاست دینی یا همان مردمسالاری دینی است. کارنامه کشورمان نشان میدهد هر زمان این سه اصل در کنار هم قرار گرفتهاند توانستهاند بسیاری از مشکلات را مرتفع و البته هر زمان خللی در این اتحاد ایجاد شده خسارتها و مشکلات بسیاری بر کشور تحمیل شده است. بر همین اساس است که دشمنان ایران زمین همواره بر آن بودهاند تا از یکسو میان حاکمیت و مردم فاصله ایجاد نمایند و از سوی دیگر نقش مرجعیت دینی در حراصت از استقلال و آزادی کشور را کمرنگ سازند چنانکه همواره شعار جدایی دین از سیاست را ترویج کردهاند. حال آنکه تاریخ نشان میدهد این پیوند توانسته کشور را از بسیاری از موانع و پیچهای سخت عبور دهد که نهضت تنباکو، دوران مشروطه و... نمودی از آن است. البته باید در نظر داشت که همین حرکتهای بزرگ با ایجاد شکاف در میان این سه ضلع از ادامه مسیر باز مانده و شاید بتوان گفت تنها پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی بود که توانست به سرانجام رسیده و تاسیس جمهوری اسلامی حاصل آن است.
اما یکی از پروندههای تاریخی که دستاوردهای اتحاد این سه ضلع و البته پیامدهای منفی گسست آن را به خوبی میتوان در آن مشاهده کرد ملی شدن صنعت نفت و حوادث پس از آن در ۳۰ تیر ۱۳۳۱ و در نهایت کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ است. روندی که به خوبی چگونگی تحقق این مثلث و به نتیجه رسیدن اهداف ملی آن و البته ایجاد شکاف میان آنها که به انحرافشان از مسیر صحیح منجر و در نهایت سقوط اهداف انقلابی آنها را به همراه داشت را میتوان در آن مشاهده کرد. حرکتی که از مبارزه با استبداد داخلی آغاز و به عرصه مبارزه با استعمار خارجی رسیده چنانکه قیام ۳۰ تیر شاهدی بر این حرکت موثر و موفق است.