هر روز که میگذرد پرونده خاشقچی شکل تازهای به خود میگیرد. از طرفی به همان انداره که برخی متحدان سعودی به دنبال استفاده و بهرهبرداری از این مسئله هستند، خواهان پیدا کردن راهی برای عبور سعودی از این چالش هستند. چالشی که محمد بنسلمان ناشیانه ایجاد کرد و حال افکار عمومی به راحتی نمیتواند این شیوه آدم کشی و حذف مخالف را نادیده بگیرد. محمد بنسلمان که علاقه زیادی به پادشاه شدن داشت تا از طریق آنچه که اصلاحات اقتصادی و شیوه زیست اجتماعی میدانست، قدرت را به تمامه برای خود کنار بگذارد.
علاقه برای جلب سرمایهگذاریهای جدید، پیوندهای اقتصادی نو با متحدان به خصوص آمریکا و بکارگیری و کپیبرداری از شیوههای غربی، روشهایی بود که او دنبال میکرد تا هم ارادت و وفاداری خود را به ترامپ و دوستانش نشان دهد و هم عربستان سعودی را سیستم پادشاهی معرفی کند که راه اصلاحات را پیش میرود. محمد بنسلمان به همین واسطه بعد از اینکه در اجلاس اقتصادی سالانه داووس شرکت کرد، علاقهمند شد تا چنین نشستهایی را در عربستان پیاده کند.
او به دنبال این بود که اقتصاددانها و مقامات کشورهای جهان را به کشورش دعوت کند تا راه ورود سرمایه خارجی را به کشور باز کند و همچنین در دیگر کشورها سرمایهگذاری پایدار انجام دهد تا این پیوندهای اقتصادی در بلندمدت به همبستگیهای سیاسی تبدیل شود. وی در این راه به دنبال تضمین پادشاهی و قدرت خود در آینده بود. چشمانداز اقتصادی ۲۰۳۰ که تاکنون همواره از آن پشتیبانی میکرد و برای رسیدن به آن همه مخالفان خود از جمله شاهزادگان را اخراج، زندانی، خانهنشین و خلع دلار کرد.
اما ربایش، مثله کردن و پنهان نگاه داشتن جسد یک روزنامهنگار ۵۹ ساله که خود از عوامل اطلاعاتی - امنیتی بود و حتی تصاویری از او با تروریستهای سازمانی به جا مانده، دومین اجلاس داووس صحرا را که قرار بود از اول تا سوم آبان برگزار شود، در پردهای از ابهام قرار داده است. برنامه ریزیهای انجام شده اینگونه بود که بیش از ۱۰۰ شخصیت مطرح اقتصادی - سیاسی و بیش از دو هزار سرمایهگذار جهانی که در منطقه اقتصادی نئوم در ساحل دریای سرخ برگزار میشود، شرکت داشته باشند تا راههای اصلاح ساختار اقتصادی و عبور عربستان از نیاز صرف به نفت را مورد بررسی قرار دهند.
تاکنون شخصیتهای زیادی اعلام کردهاند که با شیوهای که عربستان درپیش گرفته در این کنفرانس شرکت نخواهند کرد. اما اکنون متحدان سابق سعودی سعی دارند خود را به هر شکل از این ماجرا جدا کنند. بروس ریدل مامور سابق سیا که اکنون به عنوان کارشناس در اندیشکده بروکینگز فعال است در اینباره میگوید: «محمد بنسلمان در سه سال و نیم گذشته سعی کرد تا تصویر یک اصلاحطلب و حتی یک انقلابی را از خود به جهان عرضه کند. حالا پردهها فرو افتادهاند و واقعیت مشخص شده است.»
این قتل ناشیانه به قدری برای سعودیها گران تمام شده که حتی دیگر برنامههای کلان آنها را تحت تاثیر قرار داده است. بر این اساس مقامات سعودی جشن موسوم به روز ملی را که قرار بود پنجشنبه هفته گذشته برگذار شود، با ارسال یک ایمیل و بدون هیچ توضیحی لغو کردهاند. بنابراین هنوز باید منتظر ماند و تبعات این چالش را دید که چه تاثیری در روابط بین کشورها با عربستان و چه تاثیراتی در ساختار سیاسی داخل این کشور و رقابتهای دشمنگونه خانواده سعودی میگذارد.
نویسنده: فرامرز اصغری