یمن با وجود ۲۰ میلیون نیازمند به کمک غذایی از ۳۰ میلیون نفر جمعیتش، در جهان به عنوان کشوری شناخته میشود که در اوج بحران انسانی قرار دارد. این تصویر از یمن در حالی نشان داده میشود که از یک سو در سانسور خبری، اشارهای به نقش و عملکرد ائتلاف سعودی در این جنایت ضد بشری نمیشود و از سوی دیگر تلاش میشود تا مقاومت و ایستادگی مردم یمن در برابر اشغالگری سعودی کم رنگ و به این درگیریها رنگ و بوی نیابتی میان ایران و عربستان داده شود حال آنکه مردم یمن از سال ۲۰۱۱ برای استقلال کشورشان از سعودی به پا خواستهاند و این روند همچنان ادامه دارد. ابتدا قیامی مسالمت آمیز برای سرنگونی علی عبدالله صالح و پس از آن منصور هادی به عنوان عناصر وابسته به سعودی و غرب صورت گرفت و از سال ۲۰۱۵ مقاومت مردمی در جهت مقابله با تجاوز و اشغالگری ائتلاف سعودی تحقق یافته است. نکته قابل توجه در تحولات یمن آنکه منابع آگاه اعلام کردند، سازمان ملل و کمیته بینالمللی صلیب سرخ تحرکات خود برای اجرای مرحله اول توافق تبادل اسرا میان دولت مستعفی و دولت نجات ملی یمن –امضا شده در ژنو- را آغاز کردهاند و قرار است این تبادل اسرا از پنجشنبه پیش رو (۲۴ مهر) آغاز شود. دولت نجات ملی یمن ۴۰۰ اسیر از طرف مقابل از جمله ۱۴ سعودی و ۴ سودانی را آزاد میکند و در مقابل دولت مستعفی نیز ۶۸۱ اسیر را آزاد خواهد کرد.
هر چند که این مبادله اسرا اقدامی عادی در روند جنگها عنوان میشود ولی اقدام صورت گرفته در عرصه یمن نکات قابل توجهی را در پی دارد. نخست آنکه این مبادله نشانگر اهمیت و جایکاهی است که انصارالله و مقاومت یمن برای شهروندان قائل هستند که به رغم آنکه اسرا برگ برندهای برای یمن قلمداد میشود اما به خاطر تحقق مطالبات مردمی و آزادی اسرا حاضر به این مبادله شده است. رفتاری که ماهیت مردمی مقاومت یمن را آشکار ساخته و واهی بودن ادعای ائتلاف سعودی مبنی بر غیر مردمی بودن مقاومت را آشکارتر میسازد. دوم آنکه سعودی به رغم خواستههای جهانی و طرحهای مطرح از سوی سازمان ملل حاضر به اجرای هیچ کدام از تعهداتش نشده و همچنان به تجاوز به یمن ادامه میدهد. بر این اساس میتوان گفت که رویکرد سعودی به اجرای مبادله اسرا برگرفته از ناتوانی و تزلزل شدید ائتلاف سعودی در برابر مقاومت یمن است که آنها را به مذاکره اجباری با یمن سوق داده است. سعودی در رسیدن به اهداف ادعایی در قبال یمن ناکام بوده سعی دارد تا با اجرای مبادله اسرا بر این شکستها سرپوش گذاشته و این مبادله یک پیروزی نشان دهد حال آنکه تن دادن سعودی به این تبادل خود سندی بر ناتوانی آن در برابر مقاومت یمن است.
نویسنده: قاسم غفوری