کمتر از ۲ هفته دیگر تا اعلام نظر آمریکا مبنی بر حضور و یا خروج از برجام باقی مانده است و برخی دست اندرکاران با استناد به این زمان تلاش میکنند تا نسبت به وضعیت اقتصادی کشور در رویارویی با این مساله هشدار دهند و میکوشند تا به گونه ای اعلام نظر کنند که شرایط اقتصادی کشور با خروج از برجام آمریکا بحرانی شده و باید راهکاری برای آن جست، غافل از آنکه آن بحرانی که این متولیان از آن دم میزنند، تنها ۳۰ درصد از مشکلات اقتصاد کشور را در بر میگیرد و ۷۰ درصد مابقی معضلات به سوءمدیریت و ضعف متولیان کشور باز میگردد.
مشکلاتی که در قبل از تصویب برجام هم برای رفع آنها چاره وجود داشت اما این متولیان همواره با خیره شدن به موضوع برجام تلاش کردند تا سوءمدیریت خود را نیز به مسایل خارجی از جمله برجام گره بزنند و در انتظار این باشند که دراین بین فرجی صورت گیرد ؛غافل از آنکه انتهای این راه از ابتدای آن مشخص بود.
نیمه خالی
برخی کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی وضعیت اقتصاد کشور با اشاره به اینکه نباید اقتصاد کشور را تا این اندازه به مساله برجام پیوند زد معتقدند در رویارویی با این مساله ؛۲ دیدگاه وجود دارد نخست آنکه اینکه ترامپ تصمیم بگیرد از برجام خارج شود و به این ترتیب ایران با مشکلاتی در برقراری ارتباط اقتصادی با جهان بینالملل روبرو خواهد شد و سناریوی دوم آن است که برجام برقرار بماند و طبیعتا برای اقتصاد ایران وضعیتی بهتر متصور خواهیم بود.
این منتقدان با بیان اینکه در هر شکل دولت باید وظایف خود را به منظوربهبود وضعیت اقتصاد کشور ایفا کند میگویند؛در صورت مشخص شدن تصمیم ترامپ مبنی بر ماندن یا رفتن از برجام سرنوشت متفاوتی رقم خواهد خورد به این ترتیب که میتوان متصور شد که با ماندن آمریکا در برجام ؛کشور رشد اقتصادی متناسبی را همانطور که متولیان میگویند در پیش گیرد اما از طرفی این احتمال که با خروج آمریکا از برجام بخش های از اقتصاد کشور من جمله بخش گاز، نفت و پتروشیمی با مشکل مواجه شود ،وجود دارد و در این صورت بایدانتظار چالش در اقتصاد کشور را داشت.
نیمه پر
از سوی دیگر برخی منتقدان با نگاهی به وضعیت اقتصاد کشور از قبل از برجام و بعد از آن ؛نگاهی وسیعتری را براین موضوع اعمال کرده و با بیان اینکه نباید همه مسایل اقتصاد را به برجام گره زد ،می گویند؛بررسی شرایط اقتصادی کشور در طول ۲سال و ۳ماهی که از تصویب این مهم و نه اجرای آن میگذرد حکایت از آن دارد که تنها ۳۰ درصد از مشکلات اقتصادی کشور از این مساله نشات میگیرد و بالغ بر ۷۰درصد و بعضا بیشتراین معضلات از سوءمدیریت و مشکلات بوده است.
این گروه با استناد به سخنان متولیان دولت در قبل از روی کارآمدن دولت یازدهم مبنی بر اینکه ضعف مدیریت بیشتر مشکلات اقتصادی کشور را رقم زده است این نکته را مطرح میکنند در شرایطی که کمتر از ۲ هفته به اعلام نظر ترامپ مبنی بر خروج و یا ماندن در برجام مانده است چرا متولیان زودتر از این به این فکر نیفتادند تا برای وضعیت اقتصادی کشور و سایر مشکلاتی از این دست به دنبال چاره باشند و در حال حاضر که تنها ۱۵ روز به بروز این اتفاق افتاده ؛متولیان دست اندرکار برآن شدند تا نسبت به اعلام هشدارهای لازم اقدام کنند.
این گروه از منتقدان با تاکید بر وظایفی که دولت و متولیان اقتصادی باید نسبت به اجرای آن اقدام کنند میگویند؛به هر شکل و در بدبینانه ترین حالت با خروج ترامپ از برجام باز به نقطه ای باز میگردیم که ۳۰درصد از مشکلات از جمله مشکلات نقل و انتقال و فروش نفت و ... پابرجا بماند اما سوال اصلی آن است که متولیان برای ۷۰ درصد مشکلات باقی مانده چه راهکاری را در نظر گرفته اند؟
به اعتقاد این گروه در حال حاضر حدود ۶ هزار پروژههای نیمه کاره استانی و حدود ۶۶ هزار پروژههای نیمه کاره ملی وجود دارد که دولت باید نسبت به ساماندهی آنها اقدام کند اما متاسفانه متولیان با گذشت ۲ سال و اندی از زمان تصویب برجام ؛همچنان در گیرو دار این مساله هستند که با خروج از برجام چه باید بکنند غافل از آنکه کارهای بسیاری از جمله کنترل یک میلیون و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی موجود در بازار ؛حمایت از توان داخل و تلاش برای سوق نقدینگی به سمت تولید ؛کوچک تر کردن دولت و تقویت بخش خصوصی و همچنین بستر سازی برای جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی وجود داردکه باید نسبت به آن اقدام میشدو هیچ یک ارتباطی به وضعیت برجام نداشته و ندارند اما متاسفانه متولیان تنها بریک نقطه "وضعیت برجام "خیره شده اند.آنچه مسلم است با این نوع نگاه؛ نه تنها کاری از پیش نبردند و نمی برند بلکه منجر به آن میشوند تا شرایط اقتصاد کشور هر روز بدتر از دیروز شود.