ناظران سیاسی بر این باورند وقتی دشمن شماره اول جمهوری اسلامی همچنان در اجرای برجام کارشکنی می‌کند؛ پای میز مذاکره مجدد با آمریکا به بهانه تلاش برای لغو تحریمهای غیرهستهای از سوی ملت ایران مورد پذیرش نیست.
۲۶اردیبهشت سال جاری بود که خبرگزاری ایرنا در مصاحبه‌ای اختصاصی با رییس دستگاه دیپلماسی در خصوص اینکه چقدر امکان دارد برای رفع تحریمهای غیرهستهای وارد مذاکره شوید؟ که ظریف پاسخ داد: این احتمال وجود دارد در شرایط مناسب مذکراتی صورت بگیرد بر اساس اصول و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی که تحریمهای دیگر هم برداشته شود اما شرایط باید مناسب باشد و مهمتر از همه ما باید ببینیم که طرف مقابل این حوزه را کاملا اجرایی می‌کند یا نه.
اگر خاطرتان باشد مقام معظم رهبری تقریبا فروردین سال ۹۴ بود که فرمودند ما این را به عنوان یک آزمونی برای طرف‌های مقابل می‌بینیم که اگر در این آزمون نشان بدهند که تمایل دارند به راه حل برسند این آمادگی را داریم وارد حوزه‌های دیگر هم بشویم.
تاکنون در این آزمون مخصوصا طرف آمریکایی کاملا ناموفق بوده است.
وزیر در آن مصاحبه گفته بود، ما ناگزیر بودیم یک دور مذاکره کنیم مذاکره ای ۱۸ ماهه و بعد یک دور هم برای اجرای توافقات دوباره مذاکره بکنیم نه اینکه بده بستانی باشد، بلکه فشار بیاوریم، دنبال و پیگیری کنیم. توقع همه این بود که نتیجه‌ای که در مذاکرات گرفته شده طرف مقابل اجرا می‌کند ولی باید طرف آمریکایی را به اجرا وادار کرد که این نشان از دیدگاه سلطه‌گرانه و برتری‌جویی آنها هست که تا حالا برایشان جز خسارت هم هیچ نداشته است.
آنطور که از اظهارات وزیرخارجه کشورمان می‌توان استنباط کرد اینکه احتمال مذاکرات در قالب برجام‌های دیگر دور از انتظار نیست.
با اینکه به قول وزیرخارجه کشورمان در صورت انجام تعهدات آمریکا می‌توان برای لغو تحریمهای غیر هسته‌ای پای مذاکرات رفت! اما این سوال از شخص آقای ظریف باید پرسیده شود که وقتی خود ایشان به بی‌تعهدی واشنگتن در قبال توافق هسته‌ای اذعان می‌کند، پس مطرح کردن احتمال مذاکره برای لغو دیگر تحریمهای غیرهستهای کمی جای تامل دارد!
از نظر برخی صاحب‌نظران توافق هسته‌ای بزرگترین دستاورد دولت یازدهم است چرا که همه تلاش و خروجی این دولت در برجام خلاصه می‌شد. نکته مهمتر اینکه برخی مسئولین دولت یازدهم بارها عنوان کرده‌اند که برجام سایه جنگ را از سر مردم برچیده است؛ روحانی در ۱۲ مرداد ماه سال ۹۵ در جریان یک مصاحبه تلویزیونی، گفت: "برجام سایه شوم تهدید را از سر مردم برداشت".
وی در شهریورماه سال ۹۴ نیز در جریان بيست و دومين سفر استانی هيات دولت به استان همدان، در اظهارات مشابهی گفته بود: "بعد از سال‌ها مذاکره پیگیر توسط فرزندان انقلابی و دیپلمات‌های قهرمان، توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداریم و امنیت واقعی را به این کشور بازگرداندیم". البته این ادعا دو روز پیش با پاسخ مقام معظم رهبری همراه بود و معظم له فرمودند: گاهی می‌شنویم و شنیده‌ایم در گذشته بعضی‌ها گفته‌اند که وقتی ما آمدیم مسئولیت پیدا کردیم توانستیم سایه جنگ را از سر کشور رفع کنیم؛ نه، این حرف‌ها، حرف درستی نیست.
اما آنچه در عمل شاهد بودیم این برجام تنها سایه تحریمهای ضد ایرانی را از سر مردم ایران کم نکرد بلکه تهدید و تحریم‌ها را نیز بیشتر کرد مصداق آن کمیته روابط خارجی سنای آمریکا که طرحی را با عنوان «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران» و با هدف تحریم جامع علیه ایران به بهانه‌های غیرهستهای به تصویب در آورده است، با در نظر گرفتن هشدار مقامات سابق دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا، اقدام به تعدیل لایحه مصوب خود کردند چند روزپیش نسخه اصلاح‌شده‌ای از طرح تحریمهای ایران را تصویب کردند که شامل تغییرات پیشنهادی مطرح‌شده توسط مقامات سابق دولت اوباما می‌شود.
در همین حال دولت جدید آمریکا در ۱۰۰روز ریاست جمهوری خود به صراحت بی‌تعهدی خود را به برجام ثابت کرد، برجامی که یک معاهده بین‌المللی است و هریک از اعضا تحت هیچ شرایطی اجازه بررسی جداگانه را ندارند حالا دونالد ترامپ و متحدانش برای امتیازگیری بیشتر از ایران هم شده به دنبال کشاندن تهران پای میز مذاکرات دیگری هستند تا در خلال آن موضوعات دیگر را نیز روی میز بیاورند.
جالب‌تر اینکه قبل از تصویب تحریمهای جدید شماری از قانونگذاران جمهوری‌خواه آمریکایی اعلام کرده‌اند «تحقیقات جامع» از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ را آغاز کرده‌اند.
ضمن اینکه بارها مقامات آمریکایی تاکید داشتند آنچه از توافق هسته‌ای می‌خواستیم بدست آوردیم! حالا بار دیگر پای میز مذاکره رویم تا در لوای آن امتیازات بیشتری از ملت ایران بگیرند!!
بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند که دیگر جمهوری اسلامی اجازه نخواهد داد تا دشمن ملت سناریویی جدید به بهانه مذاکرات در قالب برجام های ۲ و۳علیه ایران چیدمان کند.
آمریکایی‌ها اساسا علاقه‌ای به اجرای برجام ندارند
دکترسید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز در پاسخ به اینکه آیا امکان مذاکره برای برجام‌های دیگر وجود دارد گفت: درهفته‌های گذشته وزیر امور خارجه کشورمان مطالبی را در قالب انجام یک مصاحبه با خبرگزاری دولت بیان نموده‌اند که به نظر می‌رسد دارای منطق قوی بوده و امیدواریم در دولت دوازدهم این تفکر بتواند منافع ملی کشور را در چارچوب مناسبات و مقررات مصرح در قانون اساسی بیش از گذشته تامین نماید.
وی افزود: ظریف در پاسخ به سوال ایرنا که پرسیده بود آیا ممکن است مذاکرات برای رفع تحریمهای غیرهستهای نیز برگزار گردد به سخنان سال ۹۴رهبر معظم انقلاب اشاره نموده وگفته‌اند مذاکرات برجام با عنوان یک آزمون برای طرف‌های مقابل مد نظر ملت ایران است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ایشان ابزار داشتند ما نیز بر این اساس دقت می‌نماییم تا اینکه طرف‌های مذاکره ما در موضوع برجام چگونه رفتار می‌نماید؛ اگر بتوانیم رفتار آنان را با متن توافق‌نامه برجام به درستی تطبیق داده و تایید کنیم ممکن است در خصوص برداشته شدن تحریمهای غیر هسته ای با آنان گفت وگو نماییم
صدرالحسینی در ادامه بیان داشت: رییس دستگاه دیپلماسی احتمال مذاکره برای تحریمهای غیرهستهای را مشروط دانسته و شرط آن تغییر رفتار بر اجرای توافق‌نامه برجام بیان کرد؛ وی تاکید کرد تقریبا اجماع کاملی در بین طرف‌های مذاکره کننده به جز آمریکا بوجود آمده است یعنی در حقیقت تاکنون طرف آمریکایی کاملا ناموفق بوده است.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه در حقیقت بیان واقعیتی است که از جانب بالاترین مقام دستگاه سیاست خارجی در خصوص عدم توافق نامه برجام بیان شده است، اظهارداشت: ایشان در این مصاحبه به مهمترین دلیل عدم اجرای توافق نامه اشاره نموده و مجرم اصلی که دشمن شماره یک ملت ایران است آمریکا معرفی می‌نماید.
وی تصریح کرد: بنابراین ادامه مذاکرات بر اساس وقایعی که در مقابل جمهوری اسلامی ایران است اینکه آمریکایی‌ها علاقه‌ای به اجرای برجام نداشته و این سخن در بازنگری برجام توسط تیم جدید حاکم بر آمریکا به اثبات رسیده است
صدرالحسینی خاطرنشان کرد: نتیجه اینکه گفت وگو در خصوص برجام‌های دو و سه امکان نداشته تا اینکه برجام یک به نتیجه مطلوب برسد و همه طرف‌های مذاکره کننده در گفتار و عمل برجام یک را عملیاتی نمایند.
امکان هیچ مذاکره‌ای با امریکا وجود ندارد
حسن حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه آیا امکان مذاکره برای برجام‌های دیگر وجود دارد گفت: با توجه به موضع گیری تهاجمی رییس جمهور آمریکا و نیز وزیر خارجه و دفاع این کشور نسبت به ایران به نظر می‌رسد ایالات متحده آمریکا در نظر دارد تحریمهای جدیدی را علیه ملت ایران اعمال کند.
وی افزود: حتی ترامپ شرکت بوئینگ را نیز برای لغو قرار داد با تهران تحت فشار قرار داده است؛ در جریان دیدارش با رییس جمهور فرانسه نیز از مکرون خواسته تا قرار داد ایرباس فرانسوی با تهران ملغی شود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: در چنین شرایطی امکان هیچ گونه مذاکره‌ای با آمریکا حتی برای لغو تحریمهای غیر هسته‌ای وجود ندارد؛ وقتی به تعهدات برجام متعهد نیستند؛ در قبال مذاکرات دیگر باز هم دبه خواهند کرد.
هانی زاده به تصمیم‌گیران برجام پیشنهاد داد در برابر فشارهای آمریکا تصمیم جدی و انقلابی را اتخاذ کنند.
هدی دهقان بذرافشان
