همه به یاد دارند که رئیس جمهور در دفاع از کابینه دوازدهم میگفت که من وزیری میخواهم که اسم وی برای جذب سرمایه «برند» باشد، برخی اسامی وزیران ما در دنیا «برند جذاب» هستند. او همچنین و قبل از انتخاب کابینه، از «پاشنه ورنکشیده»هایی گفته بود که پیش بینی میشد در کابینه دوم حضور نخواهند داشت.
اما با گذشت نشان داد که این برندهای جذاب و ژانرال های کهنه کار، آنچنان که رئیس دولت از آنها تعریف میکنند کارایی ندارند و هنوز پاشنه كفشهايشان را براي خلاقيت و حل مشكلات بالا نکشیده اند به طوری نه تنها از سوی افکار عمومی بلکه از سوی شخص روحانی نیز مورد انتقاد واقع شدهاند.
اخیراً رئیس جمهور طی دو مرحله از کابینه خود به شدت انتقاد کرد. در مرحله اول از وزرایی حرف زد که سکوت پیشه میکنند و دولت را تنها گذاشته اند. اما مرحله دوم جالبتر بود و حسن روحانی مستقیما دولت را به دو گروه ناامیدان و امیدواران تقسیم کرد.
این انتقادات سبب گمانه زنیهای بسیاری میان فعالان سیاسی و رسانهای شد و آنها این گونه تحلیل کردند که حتما تغییراتی در کابینه دولت دوازدهم در پیش است.
تغییری در کار نبود
اما هنوز مدتی از این گله گذاری و تحلیل ها نگذشته بود که محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت با بیان این که رئیس جمهور مصمم است به وعده هایی که داده عمل کند، گفت: از صحبتهایی که رئیس جمهور کرده اند نمی توان چنین برداشتی کرد که بخواهند ترمیمی در کابینه صورت بدهند و همه ما در کابینه باید امیدوارانه و با انگیزه کار کنیم. از سوی دیگر معصومه ابتکار معاون امورزنان و خانواده روحانی نیز در این باره افزود: اين مسائل شايعه و گمانه زنى است و هيچ خبرى در اين باره ندارم.
اصرار برای چیست
آنچه در این میان جای شگفتی دارد، چرا رئیس جمهور انتقادات خود نسبت به وزرا و مدیران در جلسات کابینه مطرح نمیکند و چرا با وجود کنایه ها و انتقادات روحانی به کابینهاش که به قول رئیس جمهور مجبورند با عصا و ویلچیر در مسیر دولت حرکت کنند ، چرا روحانی حاضر نیست حتی یک نفر را در کابینه خود تغییر دهد؟
اگرچه انتقاد علنی از وزرا میتواند موجبات ایجاد فشار افکارعمومی برای تحرک وزرا و مدیران کم کار و ناامید را فراهم آورد اما به نظر میرسد مسئله ای دیگر در این بین در میان است.
اگر واقعاً روحانی از عملکرد برخی وزرای خود ناراضی است ؛ چرا چنین مدیرانی را توبیخ نمی کند، مورد بازخواست قرار نمی دهد و آنها را برکنار نمیکند تا جاي وزراي نااميد با اميدواران عوض شود. سادهترین و کمهزینهترین کار، عزل یک وزیر یا عضو کابینه یا استاندار یا یک معاون وزیر است.
چرا روحانی به وزرای خود، اجازه وادادگی تا این حد را داده است؟
حتی اگر دولت توانایی مدیریت و یا برکناری وزرا و مدیران ناکارآمد را ندارد حداقل آنها را اعلام کند تا کل کابینه زیر سوال نرود و حداقل آنها توسط رسانه ها و افکار عمومی مورد بازخواست قرار گیرند.
اینک که دولت در تنگنای مشکلاتی شدیدی چون نوسانات بازار ارز و سرنوشت برجام و... قرار گرفته شاید برخی از وزرا ، ترجيح ميدهند به جاي تمركز بر دولت مستقر به فكر لابيگريها با چهرههايي خارج از دولت باشند و با در نظر گرفتن آینده سیاسی خود احتمالا سياستهايي خارج از چارچوب دولت را دنبال كنند.
با این حال گویا دولت تدبیر و امید مجبور است با کابینه ناامیدان ادامه راه سه ساله خود را طی کند و رئیسجمهور نمیخواهد بپذیرد که هیچ انسجام و برنامهای در کار دولت او نیست.
مشکلات کشور غیب نمیشوند
در این میان موضوعی که مطرح میشود این است که دلیل جنگ روانی که روحانی و دولت
با افکار عمومی و نظام اسلامی چیست ؟
اگر کابینه پیر و فرتوت هست و نیاز به عصا و ویلچیر دارد ، چرا تغییراتی صورت نمیگیرد؟
مشخص است که دیگر تغییراتی در کار نیست و این امر تنها شوکی بر افکار عمومی بود تا فشارها و انتقادات اخیر از دولت کاهش یابد.
از سوی دیگر با این اقدام دولت میتواند توجه جریان اصلاح طلبی را که از ابتدا به معرفی کابینه دوازدهم نسبت به آن اعتراض داشت و اینک خود نیز به منتقدین پیوسته است، مجدداً اقبالی به دولت نشان دهد و همچنان در زمره حامیان دولت باقی بماند.
اما باید گفت که شاید در دوره اول ریاست جمهوری روحانی با گفتار درمانی و مقصر جلوه دادن دیگران دولت میتوانست افکار عمومی قانع کند اما بدون شک چنین رویه ای برای ادامه کفایت نکرد و وجهه دولت را زیر سوال میبرد.
اگرچه برخی از مشاوران دولت مخاطب قرار دادن افکار عمومی را بهعنوان راه برونرفت از نارضایتیهای کنونی از عملکرد دولت، بهعنوان نسخهای شفابخش تجویز کرده اند اما دولت باید پاسخگوئی مشکلات مردم باشد و بداند که با نپرداختن به مشکلات کشور، آنها غیب نمیشوند.
عملکرد دولت برای مردم ملموس است، مردم گذشته با حال مقایسه می کنند و آن را مورد قضاوت قرار میدهند.
شاید هم نااُمیدی بی برنامگی وزرا به عملکرد رئیسجمهور برمیگردد و بی اعتنایی روحانی نسبت به تعهداتش به وزرا هم سرایت کرده است.
البته شاید خستگی تنها مختص به وزرا نباشد، اخیراً وقتی رئیسجمهور آماری اشتباه از میزان اشتغال در فضای مجازی ارائه داد، آذریجهرمی وزیر ارتباطات این اشتباه را بهدلیل خستگی رئیسجمهور عنوان کرده بود.
کتایون مافی