متاسفم که باز هم برای از بین بردن ریزگردهای خوزستان میگویند باید مالچپاشید؛ به یازده دلیل زیر نباید برای حل بحران خوزستان به سمت مالچپاشی رفت؛ بارها گفتهام و بار دیگر تکرار میکنم.
۱- در جایی که جایگزینهای مقرون بهصرفهتری از نفت وجود دارد و در عین حال تلاشمان بر آن است که نفت را به صورت فرآوردههای نفتی بفروشیم تا ارزش افزوده به دست بیاوریم، تبدیل نفت به قیر برای تولید مالچ نفتی غیرمعقول است.
۲- تبدیل نفت به قیر، مستلزم استفاده از کارخانجات است و هزینهبر.
۳- قیر سفت باید طی فرآیندی هزینهبر شل شود تا به مالچ نفتی تبدیل شود.
۴- برای پاشیدن مالچ نفتی ماشینهای مخصوصی لازم است که به عنوان مثال دو ماه در سال مالچ میپاشند و ده ماه دیگر سال بلااستفاده میمانند.
۵- پس از مالچپاشی، با زمینی سیاه و زشت روبهرو میشویم. انگار منطقه کاملا سوخته است.
۶- گازی که از مالچ نفتی بلند شده و با وزش باد به هر سو میرود بوی نفت سوخته دارد و استشمام آن سرطانزاست.
۷- رنگ سیاه مالچ نفتی، ضریب حرارتی زمین را بالا میبرد و باد گرم ایجاد میکند.
۸- تمام گیاهان و جانوران زیر خاک خشک میشود و برای همیشه در منطقه از بین میروند.
۹- آب بارندگیها هدر میرود چون مالچ نفتی غیرقابل نفوذ است. آب در قسمتی که زمین پست است جمع میشود و بلا استفاده میماند.
۱۰- رفت و آمد روی مالچ نفتی ممنوع است چراکه مالچ نفتی بر اثر راه رفتن در زمستان میشکند و در تابستان میچسبد. واقعا فکر میکنند عراق حاضر میشود یک میلیون هکتار از زمینهای خود را مالچ نفتی بپاشد و کلا هیچکس روی آن راه نرود؟
۱۱- مالچ نفتی هر سه سال یک بار باید تمدید شود. مالچ نفتی تا حداکثر سه سال دوام دارد. پس از سه سال شبیه دوده بخاری شده و پخش میشود که عامل ابتلا به سرطان است.
استفاده از مالچ نفتی خصوصا در اطراف روستاها اشتباهی جبرانناپذیر است. تصور کنید در حاشیه روستا زمینهای کشاورزی به دلیل نبود آب خشک و به کانون ریزگرد تبدیل شدهاند. حالا این زمینها را با مالچ نفتی پوشاندهایم. ساکنان منطقه چه کنند؟ کمترین مشکل ممکن این است که احشامشان در این قیر گرم گرفتار شوند. حرارت منطقه بالا میرود، مشکلات شدیدی برای مردم پیش میآید و مالچ سرطانزا هم هست.
ریزگردها را باید به جای مالچ نفتی با ریگ تثبیت کرد. باید در کانونهای ریزگرد لایه نازکی از ریگ بپاشیم.در کشور ریگ زیاد داریم. هزینه آن از مالچ نفتی به مراتب کمتر است. تنها وسایلی که برای تثبیت ریزگردها با ریگ لازم است یک بیل مکانیکی است که ریگ را پشت کامیون بریزد. این راهکار همیشگی است. نیازی به تمدید ندارد.
راهکار جدید دارند که چند هزار هکتار از دشت خوزستان را جنگل بکارند! همین که قرار است زمین را بکنند، که خاک ایجاد میکند و بعد جنگل میخواهد، انصاف است به کشاورز آب نرسد و درخت بدون میوه بکارید که کاری برای مقابله با ریزگرد از دستش برنمیآید؟!
پروفسور پرویز کردوانی - چهره ماندگار علمی ایران