يكي از جدي‌ترين مناقشات در هنر وطني، عدم تمايل حضور مخاطب در پاي توليدات حوزه هنر است. بسياري بر اين باورند كه مردم ايران با سينما و تئاتر قهرند و به آن اقبالي ندارند، اما همين افراد وقتي در با خيل گسترده حضور مخاطب براي برخي فيلم‌ها در سينما و تئاتر مواجه مي‌شوند، كلام منطقشان لكنت مي‌گيرد. اين درست همان نكته اساسي است كه در بررسي چند و چون اقبال به هنر در كشور در حوزه‌هاي سينما، تئاتر و يا حتي هنرهاي تجسمي و... خودنمايي مي‌كند.
گره اصلي مخاطب در هنر تئاتر و سينما، اساسا متن محكم و روان و جذاب است، چه در فيلمنامه و چه در نمايشنامه. اين همان نكته‌اي است كه بسياري با عدم اعتنا به آن دچار ضرب شست گيشه مي‌شوند و از مزيت گيشه و مخاطب بازمي‌مانند.
نگاهي به ادوار گذشته تاريخ سينما و تئاتر در ايران مويد اين است كه هرگاه ادبيات در ايران عزيز، عزت داشته دور نمايه توليدات اديبانه از قوت و استحكام بهره برده، اين عزت در هنر اين سرزمين تسري يافته و اين چشمه كام تشنه سينما و تئاتر و هنرهاي ديگر را نيز سيراب نموده است. اما اين مهم، نكته مغفول مانده در مسير بررسي فراز و نشيب هنر ايران است.
عنايت خاص به اين نكته ويژه و مهم، مي‌تواند دولتمردان را به اين سمت و سو هدايت كند كه با مردمي كردن و تقويت كمّي و كيفي ادبيات در كشور زمينه رشد و توسعه فرهنگ به طور اعم و هنر به معني اخصّ را ايجاد نمايند.
اما حالا و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت يازدهم ايران انقلابي، اين درك گويي ابتر مانده و سياست‌گذاري‌ها به جاي تقويت زمينه توليد منابع اديبانه عكس اين مسير را طي مي‌نمايد.
روز گذشته خبرهايي منتشر شد كه وزير ارشاد و البته سخنگوي او از كاهش جایزه ادبی جلال آل‌احمد سخن به ميان آورده‌اند.
جایزه ادبی جلال آل‌احمد جایزه‌اي ادبی است که به منظور معرفی آثار برگزیده ادبیات داستانی در ایران و به نام جلال آل‌احمد نویسنده مشهور ایرانی، و از بزرگترین روشنفکران معاصر جهان نام‌گذاری شد و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۷ نخستین دوره خود را در سال‌روز تولد آل‌احمد آغاز کرد. و موسسه خانه کتاب ایران قرار شد در آذر‌ماه هر سال مقارن با تولد جلال آل‌احمد جشنواره جایزه ادبی جلال آل احمد را برگزار کند. هدف از اهدای جایزه، "ارتقای زبان و ادبیات ملی- دینی" از رهگذر بزرگداشت پدید آورندگان آثار برجسته، خلاق و پیشرو است.
ماده ۱۲آیین نامه این جایزه تصریح بر اهداي ۱۱۰سکه به برگزیدگان دارد.
ماده ۱۲- ارزش جوایز نفرات اول هر کدام از رشته های این طرح، نشان ادبی جلال آل‌احمد بعلاوه ۱۱۰ سکه بهار آزادی خواهد بود.
اما حالا وزير ارشاد تصميم گرفته است كه بر بزرگترين جايزه ادبي چوب تخفيف بزند و براي تامين نياز مالي از اين جايزه تقويم‌دار استفاده كند.
روز گذشته وزیر ارشاد گفت كه جایزه جلال را کم کردیم تابتوانیم آن را پرداخت کنیم.
وزیر گفت: تعداد سکه‌های جایزه ادبی جلال آل‌احمد را از ۱۱۰ سکه به ۳۰ سکه کاهش دادیم که توانایی پرداخت آن را داشته باشیم.
علی جنتی تاکید کرد: با توجه به اینکه ۱۱۰ سکه تعداد زیادی است، سعی کردیم با کاهش این جایزه، تعداد افرادی که می‌توانند دریافت کننده جایزه باشند را در حد امکانات و توانایی مان بیشتر کنیم.
وزير كه گويي سنبه خود را براي كاهش اين جايزه به قدر كفايت پرزور نموده است، در‌خصوص اينكه ميزان اين جايزه مبتني بر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده و در اختيار وزارت ارشاد نيست، گفت: اگر چنین باشد موافقت اعضای شورای انقلاب فرهنگی را نیز با کاهش میزان جوایز جایزه جلال خواهیم گرفت.
وزير پاسخ مفصل‌تر در اين خصوص را به معاون فرهنگی و سخنگوی وزارت ارشاد حواله نمود و تاكيد كرد كه: ما سخنگو انتخاب کردیم تا حرف غیر‌دقیق نزنیم برای شنیدن پاسخ دقیق نیز باید از معاونت مربوطه پیگیر باشید.
اما همين جملات كوتاه نيز حكايت از ناهماهنگي كافي وزير با ديگر مديران ارشاد دارد.
روز گذشته سخنگوی وزارت ارشاد در همين خصوص تاكيد كرد كه کاهش جوایز جلال آل‌احمد با تشخیص وزیر ارشاد صورت گرفته است. نوش‌آبادي درباره کاهش تعداد جوایز ادبی جلال آل‌احمد گفت: هدایای مربوط به جوایز ادبی جلال به دلیل برقراری تناسب اهدای جوایز با دیگر جشنواره های ادبی همچون پروین و کتاب سال، کاهش یافت.
نوش‌آبادي كه اطلاعاتش از خاستگاه قانوني اين جايزه از وزير بيشتر بود، در توضيح اين تشخيص جديد وزير ارشاد افزود: هدایای مربوط به جایزه جلال آل‌احمد طبق مصوبه شورای عالی فرهنگ عمومی تصویب شد، منتها چون در گذشته به دلیل حجم بالای جوایز، نفرات اول و دوم معرفی نمی‌شدند، تصمیم گرفتیم ضمن معرفی نفرات اول این جایزه ادبی تعداد سکه‌ها را نیز کاهش دهیم.
وی در ادامه افزود: ایجاد عدالت در اهدای جوایز ادبی باعث شد به این جمع بندی برسیم که تعداد ۱۱۰ سکه بهار آزادی برای جایزه جلال آل‌احمد زیاد است و هیچ تناسبی با مقدار دیگر جوایز ادبی ندارد.
همایون امیرزاده مشاور معاون وزیر ارشاد نيز هدف از تعیین این میزان جایزه را همسان‌سازی جوایز ادبی کشور و جلوگیری از آسیب به جایگاه این جایزه مهم ادبی کشور عنوان كرد و افزود: متوازن نبودن میزان جایزه این رویداد مهم فرهنگی با سایر جوایز باعث ایجاد تردید و گمانه زنی های مختلف در چگونگی انتخاب اثر برگزیده شده بود. به گونه‌ای که در شش دوره گذشته این جایزه تنها یک اثر بعنوان اثر برگزیده انتخاب شده بود .
وی ادامه داد: در هفتمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد به هر یک از برگزیدگان ۳۰ سکه و تقدیر‌شوندگان این جایزه ۱۰ سکه بهار آزادی اهدا می‌شود.
طرح موضوع كاهش قيمت ريالي جايزه ادبي جلال آل‌احمد در حالي از سوي وزير ارشاد و مديران وي مطرح شده است كه روز گذشته مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی كه در اين دوره عهده‌دار برگزاري هفتمین دوره جایزه جلال آل‌احمد است در نشستي خبری اظهار اميدواري كرده است كه: امیدوارم بعد از اینکه جایزه جلال آل‌احمد در داخل و خارج معرفی شد به یک جایزه شاخص تبدیل شود. اين اميدواري براي شاخص شدن اين جايزه در خارج از كشور در حالي مطرح مي‌شود كه بي‌شك كاهش قيمت ريالي آن در وجهه داخلي و جهاني آن موثر خواهد بود.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادیبات داستانی گفت: در حال رایزنی با شورای عالی انقلاب فرهنگی هستیم تا روز پنجشنبه جلسه‌ای را با هیئت علمی جایزه و معاون فرهنگی وزارت ارشاد در‌خصوص افزایش جوایز این دوره جایزه از ۳۰ سکه برگزار شود؛ البته بحث های جدی‌ای در هیئت علمی در‌خصوص تعداد جوایز صورت گرفته است و درباره تک‌تک آثار بحث های مفصلی انجام شده و در نتیجه ۲۰ اثر به مرحله نهایی راه یافتند.
وی با بیان اینکه علی جنتی رئیس هیئت امنای جایزه جلال آل‌احمد است، اظهار داشت: از این رو نظر وزارت ارشاد در خصوص افزایش میزان جوایز این دوره از جایزه مهم است و همچنین شورای انقلاب فرهنگی برگزاری جایزه ادبی جلال را با تمامی ابعادش به وزارت ارشاد و این وزارتخانه نیز برگزاری این جایزه را به بنیاد شعر و ادبیات داستانی محول کرده است. مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی بیان داشت: به عنوان کسی که پیشتر نیز در حوزه ادبیات فعالیت داشته است؛ نظرم این است که تعداد ۱۱۰ سکه غیرعرفی بود و اختلاف این جایزه با سایر جوایز ادبی از نظر حیث جوایز اختلاف خوبی نبود و همین مهم باعث ایجاد حواشی جدی پیرامون این جایزه شده است.
وی گفت: جایزه جلال آل‌احمد از حیث غیرعرفی بودن تعداد جوایز ضربه خورده است و شاید بهتر بود جوایز این جایزه نیز به جایزه کتاب سال نزدیک بود و اگر این مهم محقق شده بود دیگر ۵ دوره گذشته این جایزه بدون برنده به اتمام نمی‌رسید.
