جمعه عناد سعدون وزیر دفاع جمهوری عراق در سفری رسمی در تهران با مقامات ارشد نظامی، امنیتی جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. در باب این سفر در کنار تاکیدات و تلاش دو کشور برای توسعه همه جانبه روابط دو همسایه در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی، این سفر از منظری کلان تر نیز قابل توجه است که می‌تواند زمینه ساز شکل گیری معادلات جدید امنیتی در منطقه گردد. نگاهی بر تحولات غرب آسیا نشان می‌دهد که معادلات این منطقه به جای رویکرد اقتصادی و سیاسی به دلیل برخی چالشهای درونی و دخالت‌های خارجی به حوزه امنیت کشیده شده است. آنچه طی سالهای اخیر در کنار بحران‌های ناشی از وجود رژیم صهیونیستی زمینه ساز بحران و ناامنی‌های منطقه شده است، خطر گروه‌های تروریستی است. تروریسمی که زمانی با نام القاعده و در سالهای اخیر با نام داعش امنیت منطقه را به چالش کشیده است که به اذعان هیلاری کلینتون وزیر خارجه اسبق آمریکا و ترامپ رئیس جمهور این کشور، ساخته و پرداخته دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی ایالات متحده هستند. آنچه در فرآیند امنیتی منطقه مشاهده می‌شود آن است که جمهوری اسلامی ایران که خود قربانی اصلی تروریسم بوده و ۱۷ هزار ایرانی به دست گروهک تروریستی منافقین به خاک و خون کشیده شده اند، همواره تلاش داشته تا کشورهای منطقه را در مبارزه با تروریسم یاری نماید. حضور مستشاری ایران در عراق و سوریه و حمایت از گروه‌های مقاومت مردمی در مبارزه با تروریسم تکفیری و تروریسم دولتی صهیونیستی، از ابعاد این اقدامات بوده است. جهانیان اذعان دارند که اگر اقدامات جمهوری اسلامی و جبهه مقاومت نبود اکنون داعش کل منطقه و جهان را فرا گرفته بود. جمهوری اسلامی امنیت و ثبات منطقه را امنیت خود دانسته و در مبارزه ای پیش دستانه به حمایت از مبارزان با تروریسم در منطقه پرداخته است. نکته قابل توجه در حوزه امنیت منطقه آنکه، صداقت رفتاری ایران در مبارزه با تروریسم موجب گرایش کشورهای منطقه به همگرایی امنیتی و نظامی با جمهوری اسلامی شده است که طی هفته‌های اخیر وارد فازهای جدید گردیده است. در نقطه مقابل از یک سو آمریکا که ادعای تشکیل ائتلاف ضد داعش را سر داده بودند تنها اقدامی در این عرصه نداشته بلکه به حمایت از گروه‌های تروریستی پرداخته که ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس به عنوان پیشگامان مبارزه با ترویسم خود سندی بر این تروریسم دولتی است. در همین حال عربستان و امارات نیز که ادعای حمایت از جهان اسلام را سر می‌دهند با کشتار مردم یمن و رویکرد به سازش با تروریسم صهیونیستی عملا راه خود را از جهان اسلام جدا کرده و بحران ساز بودن خویش به جای حلال بحران بودن را نشان داده اند.
در همین حال آمریکا پس از ۱۹ سال حضور در افغانستان و ۱۷ سال در عراق همچنان از تسلیح ارتش‌های کشورهای مذکور خودداری کرده که بر شدت بحران‌های امنیتی آنها افزده است. در این شرایط و در حالی که از ۲۷ مهرماه تحریم‌های تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه ۲۲۳۱ برداشته شده است، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند نقش تامین کننده تسلیحات کشورهای منطقه و تقویت توان دفاعی آنها در برابر تروریسم را داشته باشد. مساله ای که توافق نظامی ایران و سوریه و نیز درخواست افغانستان و عراق که در سفر عبدا... عبدا... مسئول صلح افغانستان و نیز وزیر دفاع عراق به تهران مطرح شده، بیانگر رویکرد منطقه به برخورداری از این توان است. براین اساس می‌توان گفت که تعاملات امنیتی منطقه وارد فاز جدیدی شده است که دامنه آن از مبارزه صرف با تروریسم به تسلیح یکپارچه منطقه به کمک توان تسلیحاتی ایران گسترش یافته است رویکردی که می‌تواند ضمن برقراری امنیت پایدار در منطقه می‌تواند اخراج آمریکا به عنوان عامل اصلی بحران منطقه را به همراه داشته باشد.
نویسنده: قاسم غفوری
