بدعهدی‌های آمریکا در قبال توافق هسته‌ای و محقق نشدن وعده‌های مسئولان برای بهبود شرایط اقتصادی کشور بعد از اجرایی شدن برجام در حالی ادامه دارد که ناظران سیاسی بر این باورند در شرایط کنونی حتی مدافعان جدی توافق نامه برجام نیز پاسخ دقیق و عالمانه‌ای به ابهامات این برنامه نمی‌دهند و آنطور که از گفته‌ها و تاکیدشان مشاهده می‌شود برجام آنطورکه باید دستاوردی نداشته است!
۲۶دی ماه سال ۹۴ روز اجرای برجام، قرار بود تمامی تحریم‌های ضد ایرانی برچیده شود و به دنبال آن مسیر مناسبات کشور درعرصه دیپلماسی و اقتصادی پررونق تراز قبل صورت گیرد؛ اما از آن تاریخ دو سال می‌گذرد اما، دستاوردی تقریبا هیچ از دو سال مذاکره پی‌درپی و رفت وآمدهای تیم هسته‌ای به برخی شهرهای اروپایی همچون وین به دنبال داشت؛ نمی‌خواهیم تلاش و صداقت تیم مذاکره کننده کشورمان را زیر سوال ببریم اما، به واقع اگر بگوییم که آنها نیز فریب لبخندهای فریبکارانه آمریکایی‌ها را خوردند اغراق نکرده‌ایم، چراکه دشمن جمهوری اسلامی بعد از این توافق بین‌المللی نیز پای هیچ کدام از عهد وقرارهای خود در قبال این توافق نماند وحالا این برجام همچون بی‌صاحب‌ها بر روی دست دولت دوازدهم مانده و نه راه پس دارد و نه راه پیش!
توافقی که قرار بود با ایجاد محدودیت در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های اقتصادی را برچیند اما خود اکنون یک معضل دیگر شده است؛ چالش‌هایی که قرار بود با توافق هسته‌ای رخت بربندد حالا خود به یک چالش بزرگ تبدیل شده است چنانچه گویا نه راه پس داریم و نه راه پیش!
اقدامات ضد برجامی آمریکا در همان بدو اجرای برنامه جامع اقدام مشترک رونمایی شد بطور مثال باراک اوباما در آبان سال ۹۵ و در واپسین روزهای ریاست‌جمهوری خود، قانون وضعیت اضطراری علیه ایران را تمدید کرد. در همان ایام برخی رسانه‌ها نوشتند: «اوباما با این کار آخرین لگد را به برجام زد».
همچنین، ترامپ در رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال گذشته، سیاست‌های دولت اوباما را زیر سؤال برده بود در موضوع ایران، مسیر اوباما را ادامه داد. وی در تکمیل قانون محدودیت ویزای دولتِ اوباما، قانون جنجالی محدودیت مهاجرت را امضا کرد و در ادامه اقدامات ضدایرانی اوباما، قانون سیاه چاله تحریم- یا همان مادر تحریم‌ها- را امضاء کرد.
حتی به نظر می‌رسد اروپا اینبار نقش پلیس خوب را بازی می‌کند و آمریکا در نقش پلیس بد به ایفای نقش پرداخته چنانچه آنها منتفع شدن ایران از توافق هسته‌ای را مدام تکرار می‌کنند (ادعایی که تاکنون هیچ نفعی از آن نبردیم و هیچ‌یک از اعضا به تعهدات خود عمل نکرده‌اند) تا ذیل این رفتار با تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی همان قصه تکراری برجام‌های دیگر را مطرح و با کشاندن تهران به پای میز مذاکره امتیازات دیگری بستانند.
به اذعان مقامات ارشد دولت، برجام تقریبا هیچ دستاوردی برای کشورمان نداشت. اما متاسفانه دولتمردان علیرغم اذعان به این مسئله، به‌جای تغییر رویه و عذرخواهی و تلاش جدی برای جبران خسارت‌های محض برجام، به انکار وعده‌ها روی آوردند.
سکوت معنادار مدافعان برجام
دکتر سیدرضا صدرالحسینی در گفت‌و گو با سیاست روز در همین رابطه گفت: این مصاحبه در شرایطی صورت می‌گیرد که دو روز از دومین سالگرد امضای توافقنامه بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک می‌گذرد، خوب بهترین شرایط برای ارزیابی نقاط مثبت و منفی ابن توافقنامه می‌باشد و به نظر می‌رسد می‌توان برای رسیدن به دستاوردهای بیشتر ارزیابی منصفانه‌ای ارائه نمود.
وی افزود: ابتدا به دستاوردهایی که مسئول تیم مذاکره کننده در روز ۲۶دی ماه سال جاری به آن اشاره کرده می‌پردازیم، وی در ارائه گزارش دستاوردهای برجام به سرمایه‌گذاری تعدادی از کشورهای اروپایی در ایران اشاره کرد همچنین، در خصوص پذیرش ایران هسته‌ای نیز مطالبی را بیان نموده که با اذعان به این نتایج می‌توان ادعا کرد دستاوردهای برجام برای ملت ایران به میزانی نبوده است که ریاست محترم دولت دوازدهم قول آن را به ملت داده بودند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حتی می‌توان به گفته وزیر امور خارجه کشورمان نیز که در چند هفته گذشته در اجلاس اروپایی برجام بیان کردند اشاره کرد که وی با گله‌مندی تمام از اروپاییان ابراز داشت هنوز یک بانک انگلیسی برای معاملات جمهوری اسلامی پشتوانه‌های لارم را باز ننموده است.
وی افزود:حتی رییس کل بانک مرکزی در دییدار با میکاییل کلوربرشتولد سفیر آلمان نیز بیان داشت؛ روابط سیاسی دو کشور در سطح مطلوبی قرار دارد هرچند روابط اقتصادی همگام با آن پیش نرفته است. بانک‌ها در مورد رابطه با ایران احتیاط دارند و کارشکنی‌های آمریکا نیز ادامه دارد. ما باید شرایط را به گونه‌ای شفاف و ریسک‌ها را تحلیل کنیم که به تقویت روابط کمک کند. برجام یک سند بین‌المللی با هدف برقراری آرامش، ثبات و امنیت است. اروپا این هدف را به خوبی درک کرد اما آمریکا همچنان مانع تراشی می‌کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه تکلیف آمریکا در هدر برجام بر هیچ کس پوشیده نیست همین چند روز قبل رییس جمهور این کشور مجددا برجام را تعلیق نمود و به موازات آن ۱۴شخصیت و نهاد جمهوری اسلامی ایران را تحریم کرده و بدین شکل موضوع برجام برای آمریکایی‌ها کاملا حل شده محسوب می‌گردد.
وی گفت: نکته مهم این است آیا توافقنامه برجام توانسته در زندگی روزمره مردم اعم از اقتصادی و اجتماعی اثر مثبت بگذارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت اعتراضات اخیر در کشور که به اغتشاش نیز تبدیل شد با شعارهای اقتصادی از جمله نه و به گرانی و نه به بیکاری آغاز شد نشان از مشکلات عدیده اقتصادی در کشور دارد. وی با تاکید بر این که قرار بود بر اساس توافقنامه برجام بخش قابل توجهی از تحریم‌ها و به تبع آن ارتباطات تجاری و مالی با جهان خارج تسهیل گردد، اظهارداشت: صادرات و واردات کشور اعم از نفت و مشتقات آن و کالاهای غیر نفتی تسهیل که همه اینها موجب رونق اقتصادی در کشور می‌گردد اما، پس از دو سال بخش‌های قابل توجهی از این قول‌ها انجام نشده و در مقابل آن همه تعهدات، ایران به اقرار آژانس بین‌المللی اتمی بطور کامل تعهدات خود را انجام شده است.
صدرالحسینی معتقد است؛ مردم ایران انتظار داشتند در سالگرد دومین سال امضای برجام شرایط آنان از جهت اقتصادی بهبود یابد، بهره‌مندی آنان از تکنولوژی هسته‌ای انجام شود و فرزندان دانشمند خود را در مراکز هسته‌ای شاداب‌تر از گذشته و در مراحل بالاتری از علم هسته‌ای مشاهده نمایند؛ در ضمن برجام بتواند دیگر روابط سیاسی، علمی، فرهنگی و دانشگاهی ایران را به طراز انقلاب اسلامی برساند اما، در بررسی‌ها موارد یاد شده یافت نمی‌شود و شرایطی پدید آمده است که مدافعان جدی توافق نامه برجام نیز در این سالگرد سکوت معناداری را اختیار نموده و پاسخ دقیق و عالمانه‌ای به سوالات فوق و ابهاماتی در این خصوص نداده‌اند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها بر اساس بیانات مسئولان خود در این توافقنامه منافعی داشتند که تلاش بر حفظ برجام برایشان اهمیت دارد، بیان داشت: کارشناسان این حوزه معتقدند مخالفت تیم ترامپ برای اخذ سود بیشتر از این توافقنامه می‌باشند اما، بخشی از اروپاییان مانند فرانسه نیز توانستند با توافقنامه برجام در اقتصاد پر سود خودرویی ایران ورود نموده و تکنولوژی‌های خویش را در حوزه خودرویی به ایران صادر نمایند؛ البته بعضی از کشورهای اروپایی دیگر نیز در بعضی از صنایع میانی ایران سرمایه‌گذاری ناچیزی نموده که همین امر باعث شده بخشی از کشورهای اروپایی به خود اجازه دهند به فکر دخالت در موضوعات نفوذ منطقه‌ای و حق دفاع مشروع ملت ایران بنمایند.
