نقش موثر و فعال جمهوری اسلامی در پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه در قبال تروریست‌ها و معارضان سوری که با دلارها و تسلیحات غربی وعربی حمایت می‌شدند؛ بر هیچ کشوری پوشیده نیست؛ اما توافق ترکیه و روسیه برسر سوریه از منظر ناظران سیاسی کمی جای تامل دارد!
ایران از ابتدای بحران در سوریه برحل بحران این کشور از طریق گفت وگوی سوری -سوری تاکید داشت؛ حتی نسبت به این فتنه‌انگیزی در منطقه به آنها هشدار داده بود!اما گوش کشورهای غربی به این حرف‌ها بدهکار نبود!
از جمله تلاش جمهوری اسلامی نشست مشترک ایران و روسیه و ترکیه است که قرار است ۷دی در مسکو برای کمک به غیرنظامیان و بازگشت ثبات به حلب برگزار شود.
چند روز پیش نیز رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با مقامات برخی از کشورها از جمله با وزرای خارجه ترکیه، روسیه و سوریه و همچنین فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد.
در همین رابطه ترکیه که تا پیش از این نقش مهم در فتنه‌انگیزی و حمایت از معارضان سوریه ایفا می‌کرد حالا که معادلات منطقه‌ای به نفع بشاراسد تغییرکرده آن هم به فکر همراهی با ایران و روسیه افتاده چنانچه «بینالی ایلدیریم» نخست‌وزیر ترکیه در تماس تلفنی با اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری کشورمان وضعیت غیرنظامیان در حلب را نگران‌کننده خواند و خواستار همکاری و همراهی هر چه بیشتر ایران برای کمک به غیرنظامیان در این شهر و ایجاد اردوگاه در منطقه و مداوای مجروحان شد. وی ادامه داد: هرگونه درگیری مذهبی در منطقه می‌تواند تبدیل به فجایع بزرگی شود و دراین زمینه ایران و ترکیه باید حداکثر دقت و حساسیت خود را به خرج دهند.
بینالی ایلدیریم اضافه کرد: متأسفانه منطقه ما کانون توجه قدرت‌های خارجی است و بسیاری از حوادث در منطقه، برخلاف میل ما اتفاق می‌افتد. در این چارچوب نیروهای امنیتی و اطلاعاتی دو کشور باید نهایت همکاری را برای جلوگیری از بروز خونریزی در منطقه داشته باشند.
نکته قابل تامل‌تر اینکه پیش از نشست هفت دی که جمهوری اسلامی در آن حضور دارد قرار است نشستی در قزاقستان با حضور روسیه و ترکیه در موضوع سوریه برگزار شود که ایران حضور ندارد. از سوی دیگر مسکو و آنکارا پس از مذاکرات گسترده درباره مسائل سوریه به یک توافق ۶ ماده‌ای دست یافته‌اند چنانچه برگزاری گفت وگوهای صلح سوریه در قزاقستان و همچنین حمایت از تمامیت ارضی سوریه از جمله این بندهاست. به گزارش فارس، توافق صورت گرفته میان «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه در خصوص سوریه شامل ۶ بند می‌شود. بنا بر گزارش «روداو»، مفاد توافق مسکو و آنکارا درباره سوریه به شرح ذیل است:
۱- آستانه، پایتخت قزاقستان به جای ژنو، میزبان دور جدیدی از گفت وگوهای صلح سوریه میان نمایندگان دولت سوریه و گروه‌های معارض مسلح خواهد بود.
۲- پیشنهاد مطرح شده با میانجیگری روسیه و ترکیه به دنبال برقراری آتش‌بس به منظور پایان دادن به درگیری‌ها در سراسر سوریه می‌باشد.
۳- ترکیه یک گذرگاه خروج امن برای گروه‌های مسلحی که آماده زمین گذاشتن سلاح‌های خود باشند، ایجاد می‌کند.
۴- تلاش‌های مشترکی توسط ترکیه و روسیه برای نجات غیرنظامیان از درگیری‌ها در سوریه صورت خواهد گرفت.
۵- روسیه و ترکیه علیه گروه‌های تروریستی وارد اقدام عمل مشترک خواهند شد.
۶- هم ترکیه و هم روسیه از راه حل سیاسی در سوریه حمایت کرده و از تمامیت ارضی و اتحاد و انسجام سوریه حمایت خواهند کرد.
پوتین و اردوغان پیش‌تر نیز درمکالمه‌ای تلفنی درباره مسائل سوریه بحث و گفت وگو کردند و احتمالا این توافق در این مکالمه نهایی شده است. پیش از این نیز گفت وگوهایی میان دو کشور درباره سوریه انجام گرفته بود.
از منظر برخی تحلیلگران سیاسی این نشست ترکیه با مسکو کمی جای تامل دارد چرا که هر دو کشور منافع خود را در مسئله سوریه دنبال می‌کنند وآن قدر که جمهوری اسلامی بدون هیچ چشم داشتی در پیروزی‌های سوریه نقش داشت، نقش روسیه در پیروزی‌ها به زعم همه ناظران سیاسی در همراه شدن با سیاست‌های تهران بود.
این گزینه هم بعید نیست که محورهای غربی-عربی با مشاهده آزادی حلب واز دست دادن بسیاری از معادلات منطقه‌ای‌شان به نوعی با حمایت‌های پشت پرده شان ضمن تامین امنیت تروریست‌ها در سوریه به دنبال تقابل میان تهران و مسکو باشند.
از این رو همراه کردن ترکیه با مسکو و توافق دو کشور از سناریوهای غرب؛ معادله‌ای دور از انتظار نیست!
روسیه نباید از همراهی با ایران دست بردارد
حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز پیرو توافق پوتین و اردوغان برسر سوریه گفت: در واقع تلاش اخیر کشور قزاقستان برای برگزاری نشست روسای جمهور ترکیه و روسیه گامی مهم برای نزدیک شدن این دو کشور به یکدیگر بود
وی افرود: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی نقشی فرادستی و مهم در آزادسازی حلب ایفا کرد و فرماندهان نظامی کشورمان تجربه آزادی خرمشهر را برای آزاد سازی حلب شبیه سازی کردند در نتیجه شرایط جنگ داخلی و بحران سوریه دگرگون شد و پیش روی در این شهر موازنه قدرت را به نفع بشار اسد تغییر داد. هانی زاده همچنین گفت: با این پیش روی‌های ارتش سوریه به زودی شاهد آزادی رقه و ادله نیز خواهیم بود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی در ادامه تصریح کرد: کشورهای غربی بالاخص آمریکا همچنان به دنبال جدا سازی محور سوریه از ایران هستند و از هیچ تقلا و فشاری نیز در این امر کوتاهی نمی‌کنند. وی اظهارداشت: البته قرار دادن روسیه برابر ایران یکی دیگر از سناریوهایشان است که تاکنون موفق نشدند.
وی با بیان اینکه در نشست قزاقستان حضور نداریم، بیان کرد: به نظر می‌آید این امر توطئه‌ای از سوی محورهای غربی-عربی از جمله آمریکا، فرانسه و عربستان باشد.به اعتقاد هانی زاده ترکیه هم در این امر دستی بر آتش دارد و کمی دنبال شیطنت نیز است. وی در پایان گفت: به ترکیه و بالاخص روسیه توصیه می‌کنیم که مراقب توطئه‌های محورهای غربی-عربی باشند بخاطر منافعشان از ایران جدا نشوند که در این سناریو و فتنه‌انگیزی‌ها کشورهای غربی زیان فراوان خواهند دید.۰
روسیه و ترکیه نقش فعال جمهوری اسلامی را فراموش نکنند
مجید مختاری دیگر کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز در خصوص توافق پوتین و اردوغان برسر سوریه گفت: با توجه به سیاست‌های چند سال اخیر ترکیه در منطقه و بین‌الملل به نظر می‌آید این کشور هرکجا که منافعش باشد قدم بر می‌دارد و دست دوستی دراز می‌کند.
وی افزود: از این رو در عرصه سیاست خارجی، ترکیه یک بار با اسرائیل همراه می‌شود و روز دیگر با روسیه و گاهی هم ممکن است مدعی توسعه روابط و حل منازعات منطقه‌ای با همکاری و مشارکت جمهوری اسلامی باشد.
به اعتقاد مختاری سیاست‌های اعمالی آنکارا منفعت‌طلبانه است و گاهی بخاطر همین سیاست‌ها، ممکن است از سیاست‌های اعلانی خود نیز دست بردارند. وی تصریح کرد: پس دور زدن ایران از سوی ترکیه موضوع عجیبی نیست، بالاخص اینکه در پیروزی‌های اخیر سوریه به نفعشان است با سوریه ونیز روس‌ها همراه شوند. وی در پایان گفت: بهتر است روسیه در این بازی فریب برخی سناریوهای از پیش طراحی شده را نخورد و برای جلب منافعش از جمهوری اسلامی کناره‌گیری نکند، چرا که نقش ایران در پیروزی‌های ارتش سوریه بر هیچ کشوری پوشیده و پنهان نیست.
