ناظران سیاسی بر این باورند؛ امروز عربستان راهی جز بازگشت از مسیر غلط خویش ندارد و شاید با بازخوانی شکستهای متعدد در طول ۵ سال گذشته این کشور بتواند به جایگاه ریاض و همسایگان خویش از جمله جمهوری اسلامی ایران پی ببرد و در گام اول از یمن مظلوم خارج شود، خسارات جنگ را جبران کند و مسئولین عالی رتبه این کشور به نیاز واقعی این کشور که همانا برقراری و گسترش روابط با ایران است اقرار نمایند.
اخیرا عبدالله المعلمی، نماینده عربستان در سازمان ملل متحد در سخنانی در مقر سازمان ملل در نیویورک گفت کشورش به دنبال جنگ با ایران نیست و زمان آن فرا رسیده که جنگ یمن فروکش کند و به پایان برسد.
عبدالله المعلمی در گفتوگو با خبرنگاران تصریح کرد: عربستان خواهان جنگ با ایران چه در یمن و چه در هر جای دیگری نیست. نماینده عربستان در سازمان ملل گفت تماسهایی با تهران در جریان نشست کنفرانس اسلامی که در مکه در ابتدای ژوئن برگزار شد، برقرار گردید. او توضیحات بیشتری در این خصوص نداد. معلمی با بیان اینکه کشورش آماده تعامل دیپلماتیک با ایران است، افزود: این مسأله زمینهای مشترک نیاز دارد. تاکید عربستان بر تعامل دوباره ایران در حالی است که ناظران سیاسی بر این باورند؛ سران سعودی ابتدا باید مطالبات تهران در خصوص مشخص شدن مسببان حادثه منا و مجازات آنها اقدام کند و با احترام به جایگاه تهران در منطقه برای تعامل مجدد پیش قدم شود.
عربستان به برقراری روابط با تهران نیاز دارد
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتوگو با سیاست روز در مورد پیشنهاد اخیر عربستان برای تعامل مجدد با ایران گفت: در نگاهی دقیق به روندهای منزطقه ای و بازیگران اصلی آن اخیرا به تحولات ویژهای روبرو شده این بخشی از این تحولات شامل خروج بخشی از نیروهای اماراتی از یمن، کاهش نسبی نیروهای متجاوز آمریکایی از منطقه و تغییرات شکلی و نه محتوایی این نیروها در عراق، ابراز تمایل امارات به نزدیکی با جمهوری اسلامی، افزایش اختلاف امارات و عربستان در یمن، بروز اختلاف بین عربستان و کویت بر سر موضوعات منطقهای و مرزی، تشدید اختلافات قطر و عربستان و ابراز تمایل عربستان به شروع روابط دیپلماتیک عربستان و ایران که این مورد اخیر با توجه به افزایش مشکلات پدیده آمده از گرداب خودساخته عربستان دریمن میباشد و نماینده این کشور در سازمان ملل ابراز میدارد ما علاقه مند به روابط دیپلماتیک با تهران هستیم و هیچ علاقهای به جنگ با ایران در ما وجود ندارد از جمله این تحولات اساسی است که پیرامون مسائل منطقه و بازیگران آن مشاهده میگردد. وی افزود: به نظر میرسد میتوان به بخشی از دلایل اظهار نظر رسمی مقامات عربستان در سازمان ملل دال برعلاقه مندی به از سر گیری روابط با جمهوری اسلامی ایران بپردازیم و مهمترین دلایل ان را بیان کنیم؛ به نظر میرسد جهت گیریهای اشتباهی که از زمان روی کار آمدن بن سلمان در حوزههای داخلی و منطقهای گریبان نظام قبیلهای و دولت غیر دموکراتیک عربستان را گرفته است این می باشد که ملک سلمان همه اختیارات حوزههای منطقهای، دفاعی و سیاسی را به محمد بن سلمان سپرده است و این فرد بی تجربه و جاه طلب بدون در نظر گرفتن جایگاه کشورهای همسایه در منطقه تلاش نمود یک شبه ره صد ساله رود و به اصطلاح عربستان را به قدرت اول منطقه برساند و بدون طی نمودن مراحل رشد و پیشرفت و احترام به قواعد و قوانین منطقه ای و بین المللی عربستان را به جایگاهی برساند که در خواب و خیال میدید. این استاد دانشگاه اظهارداشت: البته این جایگاه توهمی فقط با افزایش وابستگی به کشورهای فرامنطقه و در راس آنان آمریکا به خیال محمد بن سلمان بوجود میآمد؛ با گذشت حدود ۵ سال از این اقدامات بیثمر و افزایش نفرت منطقهای از این کشور پس از قتل و مثله نمودن جمال خاشقچی، عقلای این کشور را کمی تا حدودی به سر عقل آورد که این مسیر نمیتواند به سر منزله مقصود برسد و باید کاری اساسی انجام داد. وی گفت: در این مرحله نیز خطای راهبردی صورت گرفت و با وجود توهینهای مستمر از جانب رئیس جمهور آمریکا سکوت همراه با رضایت دولتمردان عربستان افزایش یافت و این گاو شیرده آمریکا شیر بیشتری را تحویل سرمایه داران و صاحبان کارخانه نظامی آمریکا داد و در عین حال درخواست حضور مستقیم آمریکا در جنگ با ملت یمن را مطرح نمود که با مصوبه کنگره این تیر شلیک شده نیز به خطا رفت. صدرالحسینی خاطرنشان کرد: بر اساس مطالب گفته شده امروز عربستان راهی به جز بازگشت از مسیر غلط خویش ندارد و شاید با بازخوانی شکستهای متعدد در طول ۵ سال گذشته این کشور بتواند به جایگاه عربستان و همسایگان خویش از جمله جمهوری اسلامی ایران پی ببرد و از این مسیر بازخوانی تلاش در جهت جبران کاستیها نموده و با شجاعت و جسارت بیشتر شکست را بپذیرد و در گام اول از یمن مظلوم خارج شود، خسارات جنگ را جبران کند و مسئولین عالی رتبه این کشور به نیاز واقعی این کشور که همانا برقراری و گسترش روابط با ایران است اقرار نمایند.
مطالبات تهران از سوی عربستان برآورده شود
محمد صادق کوشکی کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز در این رابطه به سیاست روز گفت: در ابتدا اینکه قطع رابطه از سوی عربستان با جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت، آن هم به دلیل تجمع مردم در مقابل سفارت عربستان بعد از حوادث تلخ منا و ریختن خون حجاج ایرانی در عربستان سعودی. وی افزود: علی رغم اینکه تعدادی از حجاج ما مظلومانه به شهادت رسیدند اما سران سعودی به قطع روابط با تهران اقدام کردند. وی با تاکید بر اینکه سران سعودی باید تکلیف حادثه منا را مشخص و مسببان این حادثه را مجازات کنند، تصریح کرد: اگر ریاض برای از سر گیری روابط با تهران مصمم است نباید خون شهدای منا پایمال شود.
کوشکی با اشاره به اینکه برای از سرگیری روابط با عربستان مشکل بنیادی نداریم، اظهارداشت: سیاستهای اخیر سران سعودی در منطقه مشکلات فراوانی را رقم زد؛ هم اکنون نیز این سعودی است که به برقراری روابط مجدد به تهران نیاز دارد و از همین رو خودش نیز پیشنهاد از تعامل دوباره به تهران را مطرح کرده است. وی خاطرنشان کرد: سعودیها برای تعامل دوباره با تهران ابتدا باید مطالبات جمهوری اسلامی ایران در حادثه منا و خون ریخته شده حجاج ایرانی را برآورده کنند.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان