آمریکا و ناتو در حالی پس از ۱۵ سال حضور همچنان بر ادامه حضورشان اصرار دارند که سوغات این حضور بحرانی‌تر شدن وضعیت افغان‌ها بوده چنانکه سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی نسبت به وضعیت آوارگان داخل افغانستان ابراز نگرانی و اعلام کرد تعداد بی‌خانمان‌های افغانستان ۲ برابر شده است.
در سال ۲۰۰۱ آمریکا و ناتو با ادعای کمک به دموکراسی و حل مشکلات مردم افغانستان به این کشور لشگر کشی کردند حال آنکه نتیجه این حضور نه تنها امنیت و پیشرفت نبوده بلکه هر روز بر میزان بحران‌های آنها افزوده شده چنانکه سازمان عفو بین‌الملل در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده که به دلیل افزایش ناامنی‌ها و بیکاری شمار آوارگان در افغانستان بیش از حد افزایش یافته است.
در این گزارش آمده که در سال ۲۰۱۳ میلادی تعداد آوارگان در افغانستان به ۵۰۰ هزار تن می‌رسید اما اکنون این رقم به بیش از ۱.۲ میلیون تن افزایش یافته است.این گزارش هشدار داده که این آوارگان داخلی با مشکلات گوناگونی مواجه هستند.سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید، شمار آوارگان در افغانستان در ۳ سال اخیر ۲ برابر افزایش یافته و به گفته این سازمان، جنگ مردم را واداشته تا مناطق سکونت خود را ترک کنند.
سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید، شمار آوارگان در ۳ سال گذشته در افغانستان به یک ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسیده که در مقایسه با ۳ سال قبل آن، ۲ برابر افزایش را نشان می‌دهد.در این گزارش آمده است: آوارگان داخلی در افغانستان سرپناه مناسب نداشته، با کمبود مواد غذایی و آب آشامیدنی روبرو بوده، به خدمات بهداشتی ابتدایی دسترسی نداشته و کودکانشان از آموزش محروم هستند.این گزارش بر اساس مصاحبه با ۱۰۰ خانواده مهاجر داخلی در کمپ‌های آوارگان در کابل، هرات و مزارشریف، تهیه شده است.شدت جنگ و درگیری‌ها در چند سال اخیر بین نیروهای امنیتی افغان و مخالفین مسلح حکومت، خانواد‌ها را مجبور کرده تا منازلشان را ترک کنند و به مناطق مصون پناه ببرند.تنها در چند ماه اول سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۱۰۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه و منازلشان شده‌اند که می‌توان گفت هر روز در افغانستان هزار نفر مجبور می‌شوند تا خانه‌های خود را رها کنند.گزارش سازمان عفو بین‌المللی همچنان وضعیت کمپ‌های داخل افغانستان را نامناسب خوانده گفته است که با افزایش شمار تعداد بی‌خانمان‌ها، وضعیت در کمپ‌ها نیز به طور روز افزون خراب و خراب‌تر می‌شود.«اولوف بلومکویست» محقق سازمان عفو بین‌الملل گفت: واقعاً این مردم با یک وضعیت دردناک مجبور به ترک خانه‌هایشان شده و بر آنها شرایطی تحمیل شده که خیلی دردناک است.وی افزود: زیرا در آنجا هیچ کسی نیست تا از آنها حفاظت کند، حقوق بشری آنها را حفظ و یا برای آنها کمک‌های را فراهم سازد که به آن نیاز دارند.در گزارش عفو بین‌الملل آمده است: وعده‌های حکومت مبنی بر اتخاذ یک استراتژی جدید برای مقابله با این مشکل نیز به مشکلات بی‌خانمان‌ها افزوده است. بلومکویست گفت: وزارت امور مهاجران برای رفع مشکلات مهاجران داخلی به منابع، ظرفیت‌ها و متخصصانی نیاز دارد که این استراتژی را عملی کند.به گفته وی اتهام فساد اداری در وزارت امور مهاجران افغانستان، جامعه جهانی را در هراس انداخته تا چنین منابعی را برای این اداره فراهم کند.پیش از این دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان گفته بود که سال ۲۰۱۵ میلادی خطرناک‌ترین سال برای غیرنظامیان بوده است.گزارش دفتر سازمان ملل در افغانستان نشان میداد که دراین سال بیش از ۱۱ هزار غیرنظامی افغانستانی کشته و مجروح شده بودند.براساس این گزارش تعداد کشته شدگان در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۳ هزار و ۴۴۰ تن رسیده و تعداد زخمی‌ها ۷ هزار و و ۴۵۷ نفر بوده است.در گزارش سازمان ملل متحد آمده بود که افزایش خشونت‌ها و حملات گروهی و انتحاری طالبان و هم‌چنین مین‌های کنار جاده‌ای علت اصلی افزایش تلفات غیرنظامیان در افغانستان بوده است.سازمان عفو بین‌الملل نیز گفته است که بدتر شدن وضعیت امنیتی، خروج نیروهای خارجی از افغانستان سبب آواره شدن این شهروندان افغانستان شده است.
در گزارش عفو بین‌الملل آمده است: در همین حال بعضی از کارشناسان تاکید دارند که اقدامات فوری، تامین امنیت و فراهم کردن زمینه رفاه در مناطق اصلی آوارگان داخلی می‌تواند باعث جلوگیری از آوارگان این افراد از مناطقشان شود.
گفته می‌شود که افغانستان تنها کشوری در جهان است که بیشترین شهروندانش در بیرون از مرزهای این کشور پناهنده شده و براساس آخرین ارقام ۲.۶ میلیون افغانستانی هم اکنون در بیرون از مرزهای این کشور زندگی می‌کنند.براساس ارزیابی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۷۸ هزار افغانستانی در کشورهای اروپایی درخواست پناهندگی داده‌اند.در حوزه امنیتی نیز ناتو کارکردی برای افغانستان نداشته چنانکه در ادامه بحران امنیتی در این کشور مقامات محلی ولایت هلمند در جنوب افغانستان با اشاره به ادامه درگیری‌ها میان نیروهای امنیتی و نظامی افغان با طالبان مسلح از کشته شدن ۶۰ نیروی پلیس در دو شهرستان این ولایت خبر دادند.
