باز هم تحریم و بازهم اقدام ضد ایرانی کنگره و باز هم لفاظیهای تند سران آمریکا علیه ایران و ایرانی و البته بازهم تکرار واکنشهایی نه چندان قابل توجه در قبال این رفتارها. واکنشهایی که شفافیتی در آنها دیده نمیشود که بالاخره بدانیم نقض برجامی صورت گرفته یا نه و یا اینکه زمان استفاده از حق ایران برای پاسخ دادن به نقض تحریمها چه زمانی فرا میرسد. از جمله این واکنشها را در سخنان آقای عراقچی که به حق میتوان ایشان را از آگاهان کامل به برجام و مسائل حقوقی و سیاسی آن و چگونگی نقض برجام و راهکار مقابله با آن دانست، شاهد هستیم.
سیدعباس عراقچی در حاشیه اجلاس پیشگیری از جرایم سایبری درباره تحریمهایی علیه ایران در کنگره آمریکا گفت: «اقدام کنگره و قانونی که در حال تصویب است یک اقدام خصمانه و روشن علیه ایران است و شما بدانید با واکنش قطعی ایران مواجه میشود.»
همین جا این سوال مطرح میشود این واکنش قاطع که آقای عراقچی و نیز آقای ظریف و حتی رئیس جمهوری محترم از آن سخن میگوید چیست و کی زمان آن میرسد؟ هر روز آمریکاییها از زمان امضای برجام به بدعهدی و تشدید تحریمها میپردازند و هر بار واکنش به این رفتارها همین جمله پاسخ قاطع و محفوظ بودن حق پاسخگویی است. خوب است شفاف گفته شود که این واکنش چیست و زمان آن کی فرا میرسد تا ملت همیشه در صحنه ایران نیز همچون گذشته تمام ظرفیت خود را برای تحقق این امر به میدان آورند.
آقای عراقچی افزود: «در سالهای پیش همواره با چنین اقداماتی از سوی کنگره و دولت آمریکا مواجه بودهایم و اختصاصی به دولت فعلی آمریکا یا دولت قبلی آن ندارد.»
اینجا هم این سوال مطرح میشود وقتی دشمنی و رفتارهای ضد ایرانی آمریکا از گذشته تا به امروز مورد تایید است پس چرا باید آمریکا شود کدخدا و مذاکره با آن عملی مثبت ترویج شود.؟ قطعا با چنین ساختاری هرگز نمیتوان مذاکره داشت چه رسد که بر سر توان هستهای با آن معامله کرد و برجام نوشت.
عراقچی با اشاره به این مطلب که قانون جدیدی که در حال تصویب است تحریم موضوعی جدیدی ندارد، گفت: «خوب است بدانید اینها جمعبندی و تجمیع تحریمهای قبلی غیرهستهای است، با این حال میتواند اجرای موفق برجام را تحت تأثیر قرار دهد.»
این مفهوم جمعبندی در تاریخ قانونگذاری آمریکا نیز امری قابل توجه است که نیازمند پاسخ شفاف است. ایشان اگر مثالی از تاریخ قانونگذاری آمریکا بیاورند که کنگره بدون الغای قوانین قبلی، یک قانون جدید برای جمعبندی تصویب کرده باشند آنگاه سخنانشان قانع کننده خواهد بود.
جمله مهم دیگر آقای عراقچی که جای توضیح دارد واژه اقدام کنگره اجرای موفق برجام را تحت تاثیر قرار میدهد است. آیا تاکنون برجام توسط آمریکا موفق عمل شده که با این تصویب دیگر نمیشود؟!! اگر شده بود که تمام تحریمها لغو بوده و دیگر مسئلهای نمیماند که بخواهد تحریم در کنگره وضع کند. از همان زمان که اوباما تحریمهای ضد ایرانی آیسا را برای ۱۰ سال تمدید کرد عملا برجام را نابود ساخت و اقدامات ترامپ ادامه آن راه است نه کارکرد جدید.
در جای دیگری آقای عراقچی افزود: «به طور قطع اینها میتواند بهرهمندی ایران از برجام و دستیابی به عواید ناشی از اجرای آن را کاهش دهد و ناسازگار با بندهای مختلف برجام است».
اینجا نیز نیاز به شفافیت داریم که آیا تاکنون عایدی خاصی از برجام بدست آمده که اکنون کم میشود. واژه ناسازگار نیز جای شفافیت دارد. ناسازگار یعنی اخلال کردنی که رفع میشود و مشکلی ایجاد نمیکند و این با آن کلمه نقض برجام که جهانیان به آن اذعان دارند متفاوت است. به هر حال شفاف شدن این واژه نیز کمک بزرگی به فهم عمومی از برجام میشود.
عراقچی تأکید کرد: «آمریکا برای اجرای همراه با حسننیت آن متعهد شده است؛ اینکه آن را در یک فضای سازنده اجرا کند و اینکه از هر اقدامی که اجرای برجام را تحت تاثیر قرار بدهد، خودداری کند.»
واژه متعهد شدن آمریکا نیز برای همگان گنگ و نامفهوم است و این امر را میتلبد که شفاف بگویند تعهد آمریکایی یعنی چی؟ چرا که از همان قرارداد الجزایر اوایل انقلاب گرفته تا به امروز هیچ کارکردی از آمریکا برگرفته از تعهد ندیدهایم که حال امیدی به اجرای آن داشته باشیم.
آقای عراقچی گفت: «به هر تقدیر این کار کنگره برخلاف تعهدات آمریکا است با این حال، دولت آمریکا تاکنون ٢ بار مجبور شده است پایبندی ایران را تایید کند، چاره دیگری ندارد، ٧ گزارش آژانس نیز پایبندی ایران را تایید کرده است.»
در پایان این مسئله مطرح است که شفاف گفته شود اذعان آمریکا به پایبندی ایران به برجام و یا اذعان سازمان ملل و آژانس بینالمللی چه دستاوردی برای کشور داشته و یا خواهد داشت وقتی آمریکا حاضر به اجرای هیچ تعهدی نیست. این تاییدها و عدم اجرای تعهدات از سوی طرف مقابل شاید تعبیر این ضربالمثل ما ایرانیان است که: آفتابه لگن هفت دست... .
نویسنده: مهدیس پارسا